ثبت ردیف موسیقی سنتی در میراث یونسکو

پرونده‌هاي ايران شامل «نوروز» و «رديف‌هاي موسيقي سنتي» به‌زودي در اجلاس ميراث ناملموس يونسكو كه در امارات درحال برگزاري است، بررسي مي‌شوند.

مدير كل دفتر ثبت آثار تاريخي، فرهنگي، طبيعي و معنوي سازمان ميراث فرهنگي و گردشگري كه در اين اجلاس حضور يافته است بيان كرد: پيش از اين، از سوي يونسكو به ما ابلاغ شده بود كه دو پرونده‌ي فرستاده‌شده از سوي ايران به‌لحاظ شكلي و ساختاري ايرادي ندارند و امروز در اين اجلاس با حضور نمايندگان كشورهاي عضو كنوانسيون ميراث ناملموس يونسكو براي ثبت اين دو اثر در فهرست يونسكو رأي‌گيري مي‌شود.

حسينعلي وكيل افزود: پس از رأي‌گيري، اگر تعداد رأي مورد نياز كسب شود، دو پرونده‌ي ايران در فهرست ميراث ناملموس يونسكو به ثبت خواهند رسيد. 

پرونده‌ي نوروز به‌صورت چندمليتي براي ثبت در اين فهرست آماده شده و مسؤوليت تدوين آن برعهده‌ي محمد ميرشكرايي ـ مردم‌شناس ـ بوده است. به علاوه، پرونده‌ي رديف‌هاي موسيقي سنتي ايران به‌عنوان پرونده‌ي مستقل كشور در اين اجلاس بررسي مي‌شود.

كميته‌ي بين دولتي حفاظت از ميراث ناملموس يونسكو كه امسال مديريت آن برعهده‌ي «اواز علي صالح الموسوي» از كشور امارات متحده‌ي عربي است، به بررسي پرونده‌هايي مي‌پردازد كه قرار است، در فهرست ميراث ناملموس يونسكو به ثبت برسند.

اين فهرست داراي دو بخش «در معرض خطر» و «نمايندگان» است كه امسال براي نخستين‌بار آثار در بخش «در معرض خطر» ثبت مي‌شوند؛ اين بخش شامل آثاري است كه ادامه و زيست آن‌ها با وجود تلاش جامعه و گروه‌هايي كه مسؤوليت حفاظت از آن‌ها را برعهده داشته‌اند، در معرض خطر است. اگر اثري در اين فهرست ثبت شود، مي‌تواند از كمك مالي كه براي حفاظت از اين آثار در نظر گرفته مي‌شود، بهره‌مند شود. امسال 12 نامزد از هشت كشور به اين بخش پرونده فرستاده‌اند.

بخش ديگر اين فهرست شامل «نمايندگان» است. تا كنون 90 اثر در اين فهرست ثبت شده‌اند. اين 90 اثر شامل پرونده‌هايي هستند كه پيش از اين، در فهرست شاهكارهاي شفاهي يونسكو به ثبت رسيده بودند. طبق كنوانسيون ميراث ناملموس يونسكو، اين آثار بايد سبب افزايش توجه و اهميت بيش‌تر جهانيان به ميراث ناملموس شوند و آگاهي عمومي مردم را درباره‌ي اهميت اين موضوع افزايش دهند.

يونسكو تلاش مي‌كند تا برنامه‌ها، پروژه‌ها و فعاليت‌هايي را انتخاب كند كه به بهترين شيوه، مقصود اين كنوانسيون را براي افزايش آگاهي عمومي با هدف حفاظت از ميراث ناملموس تأمين كنند.

در كنوانسيون ميراث معنوي يا ناملموس به رفتارها، شيوه‌هاي ارائه، نمودها، دانش‌ها، مهارت‌ها، وسايل و اشيا، مصنوعات دستي و فضاهاي فرهنگي مرتبط با آن‌ها پرداخته مي‌شود كه نسل‌به‌نسل توسط جوامع، گروه‌ها و برخي افراد منتقل شده‌اند و در برخي موارد نيز افراد در پاسخ به محيط، طبيعت و تاريخ آن‌ها را دوباره خلق مي‌كنند. تا كنون 114 كشور عضو كنوانسيون ميراث ناملموس يونسكو شده‌اند. اين كنوانسيون در سال 2003 ميلادي با هدف حفاطت از ميراث ناملموس به تصويب رسيد.

برگزاري اجلاس ميراث ناملموس يونسكو از 28 سپتامبر (ششم مهرماه) در ابوظبي كشور امارات آغاز شده است و تا دوم اكتبر (دهم مهرماه) ادامه مي‌يابد.