والدین در سلامت اجتماعی فرزندان چقدر نقش دارند؟

یک روانشناس با اشاره به اهمیت سلامت اجتماعی فرزندان به معنای تأثیر نوع تعاملات آنها با اطرافیان توصیه‌هایی برای جلوگیری از آسیب‌های اجتماعی ناشی از ارتباطات نامناسب کودکان و نوجوانان ارائه کرد.

به گزارش فارس، بدری السادات بهرامی با بیان اهمیت رابطه والدین با نوجوانان در انتخاب دوستان مناسب دوست اظهار داشت: نقش همسالان در دوره نوجوانی بسیار بارز است و نوجوانان تمایل به عضویت در گروه‌های همسالان را دارند. والدین باید بر روابط فرزندان و همسالان کنترل غیرمستقیم داشته باشند. بهترین راهکار این است که با رفت و آمد‌های خانوادگی و فامیلی پاسخ نیاز‌های نوجوان را در این خصوص بدهند. گروه همسالان در فامیل، همسایه و اطرافیان نیز هستند و از این طریق می‌توان با آنها ارتباط برقرار کرد.

این روانشناس ادامه داد: بچه‌ها 2 گروه هستند. گروهی از جهت تأمین نیازها آن قدر پر هستند که چنانچه در سطح کلاس‌های درس و فوق برنامه حضور داشته باشند، دوستی خود را را در همین سطح حفظ می‌کنند و پس از کلاس به اجرای برنامه‌های خود و ارتباط با افرادی که خانواده با آنها رفت و آمد دارد می‌پردازد.

وی گفت: دسته دوم کسانی هستند که خلاء دارند و دوستی را که در کلاس پیدا می‌کنند وارد رفت و آمد‌های خانوادگی می‌کنند. وقتی والدین اهل رفت و آمد نباشند فرزندان این نیاز را خارج از محیط خانواده تامین می‌کنند و به دلیل آنکه والدین دوستان فرزندان خود را نمی‌شناسند ممکن است آسیب‌هایی متوجه فرزندانشان شود مگر اینکه فرزندان آنها در مدارسی مشغول به تحصیل باشند که مقید به گزینش خانواده‌ها است.

بهرامی گفت: بهترین راه این است که والدین همسالان مورد نیاز را برای فرزندان خود تامین کنند تا نوجوانان با منبع امن عاطفی حاصل از گزینشی که والدین در نظر گرفته‌اند استفاده کنند و دوستانی که با آنها در مراکز آموزشی و فوق برنامه آشنا می‌شوند در همان سطح بمانند.

این متخصص حوزه سلامت روان در خصوص حق انتخاب نوجوان که برگرفته از استقلال طلبی او در این سن است بیان داشت: ممکن است 10 نوجوان در گروه فامیل وجود داشته باشد. نوجوان حق دارد با انتخاب خود مثلاً 2 نفر را برگزیند. در صورتی که نوجوان بر دوستی با شخصی که خارج از روابط فامیلی است اصرار کرد والدین باید تلاش کنند تا خانواده دوست فرزند‌شان را بشناسند و وضعیت فرهنگی آنها را بررسی کنند.

وی در پاسخ به این سوال که اگر نوجوان در گروهی که احتمال آسیب اجتماعی را فراهم می‌کند عضویت یافت باید چه کنیم اظهار داشت: در این شرایط بدون اینکه برخورد نامناسبی با نوجوان کنیم باید به طور غیرمستقیم شرایطی را فراهم کنیم تا او متوجه اشتباه خود شده و انتخاب بهتری داشته باشد. وقتی کودک چاقویی در دست می‌گیرد برای خارج کردن آن از دستش باید سیب قرمز خوشمزه‌ای را به او بدهیم تا چاقو را زمین بیندازد. با توجه به اینکه نوجوان در مرحله عصیانگری است و اگر او را از چیزی منع کنیم نسبت به داشتن آن بیشتر اصرار می‌کند، باید با ارامش او را متوجه اشتباهش کنیم.

وی افزود: البته نوجوانان در این مرحله مقاومت می‌کنند و معمولاً نظرشان مخالف نظر والدین است. گاهی نوجوان در واکنش به حساسیت والدین خود مبنی بر اختلاف سطح فرهنگی خانواده‌ها می‌گوید که دوست من فرد خوبی است و والدینش ارتباطی با او ندارند.

این متخصص حوزه بهداشت روان، رفتار پیشگیرانه والدین را در کاهش آسیب‌های اجتماعی فرزندان موثر دانست و گفت: بهتر است والدین هفته‌ای یکی دو بار با اقوام و دوستان رفت و آمد داشته باشند تا نیازهای عاطفی و روانی فرزندان در سایه‌سار رفت و آمد با کسانی که مورد تائید خانواده هستند تامین شود.

وی در پاسخ به استفاده افراطی نوجوانان از ابزار دیجیتال و شبکه‌های اجتماعی به جای روابط رو در رو و چهره به چهره اظهار داشت: متاسفانه شبکه‌های اجتماعی در جامعه ما وارد شده است، اما فرهنگ استفاده از آن هنوز در بین ما رایج نیست. بهترین راه درباره آگاهی فرزندان از مضرات و منافع اینترنت و شبکه‌های اجتماعی این است که والدین فرزندان را با گفتمان و بیان عوارض و فواید آنها آشنا کنند و نحوه استفاده صحیح این ابزار را برای فرزندان تشریح کنند.

وی خاطرنشان کرد: فرزندان به تغییرات حال و هوا نیاز دارند و رفت و آمد با اقوام و دوستانی که فرزندان هم سن و سال نوجوانان را دارند چنانچه در دامن طبیعت باشد نتایج مثبتی همراه خواهد داشت. فراموش نکنید که مقابله با نوجوان به دلیل آنکه در مرحله استقلال طلبی است محکوم به شکست خواهد بود.