واردات قطعات خودرو؛ از سگدست تا در رادیاتور

تاریخ انتشار: ۰۵:۰۲ - ۲۸ اسفند ۱۳۹۲

طی 11ماهه نخست سال جاری جمعا 425‌میلیون‌دلار انواع لوازم یدکی خودرو به کشورمان وارد شده است که از لحاظ ارزش، رقم بالایی به‌نظر نمی‌رسد، اما دردآور آنکه صنعت عریض و طویل خودروسازی کشورمان هنوز هم نیازمند واردات سگدست وانت نیسان است و سال جاری حدود پنج‌هزارو500سگدست وانت نیسان از هند وارد کرده‌ایم. ممکن است تولید اجزا و قطعات پیشرفته خودروها برای کشورمان ممکن نباشد، اما باورپذیر نیست که خودروسازان ما حتی ناتوان از ساخت «در رادیاتور» باشند.

جالب است بدانید که فقط در یک فقره، صدهزار قطعه در رادیاتور از چین و 17هزار قطعه در رادیاتور از امارات متحده عربی به کشورمان وارد شده است. تولید خودرو پیکان در کشورمان سال‌هاست که متوقف شده، اما در سال 1392 ما بیش از 42هزار قطعه «کلاچ و صفحه پیکان» از چین، وارد کرده‌ایم. تصور عموم بر این است که خودرویی مثل «پیکان وانت» تولید داخل است، اما جالب است بدانید حتی وسایل این خودرو نیز وارداتی است. ما طی فروردین تا بهمن سال جاری 35هزار قطعه «مهره مارپیچ جعبه فرمان پیکان وانت نو» به کشورمان وارد کردیم. مبدا عمده این واردات نیز چین بوده است. طی مدت یادشده فقط چهار‌میلیون‌و 500 قطعه لنت ترمز انواع خودروها به کشورمان وارد شده است. واردات لنت‌ترمز خودروهای لوکس توجیه‌پذیر است، اما آیا تولید‌کنندگان پژو و پراید نمی‌توانند لنت ترمز این خودروها را نیز تامین کنند؟

اوایل اسفند سال جاری روزنامه فایننشال‌تایمز درخصوص صنعت قطعه‌سازی کشورمان نوشته بود: «صدها قطعه‌ساز از حدود دوهزار شرکت قطعه‌سازی در ایران، طی دو سال گذشته به‌دلیل تبعات تحریم‌ها، یا ورشکسته شده‌اند یا به کار در دیگر حوزه‌های تولید روی آورده‌اند. ثمره این وضعیت، بیکارشدن تعداد زیادی از کارکنان شاغل در این بخش بوده است.»

با توجه به توافقات ژنو و از آنجا که صراحتا یکی از بند‌های این توافقنامه، تعلیق تحریم‌های صنعت خودرو کشورمان بوده، به‌نظر نمی‌رسد این مشکل، ربطی به تحریم‌ها داشته باشد. قطعه‌سازان نیز به‌جای استفاده از کارگر ایرانی ترجیح می‌دهند سفارش خود را به کارگاه‌های چینی و... بدهند که با وجود هزینه‌های حمل و جابه‌جایی و عوارض و... بازهم قیمت تمام‌شده کمتری برایشان دربر دارد، در سوی دیگر، مصرف‌کننده ایرانی نیز لنت خارجی را به لنت داخلی ترجیح می‌دهد.

به‌نظر می‌رسد قطعه‌سازان و خودروسازان با وجود بازار انحصاری عظیمی که در دست دارند، نتوانستند اعتماد مصرف‌کننده ایرانی را به خود جلب کنند و وجود تعرفه‌های سنگین گمرکی و... هم نتوانسته آنها را در این امر یاری کند. ادعای خودرو ملی طی سال‌های گذشته، منتی بود که خودروسازان بر سر مصرف‌کنندگان داخلی گذاشته و می‌گذارند، اما در تاریخ یاد شده، تنها در یک فقره 164هزار قطعه «کاسه‌نمد، سیلندر، ترمز و چرخ سمند» به کشورمان وارد شده است. مبدا این واردات چین بوده است.

همچنین 112‌هزار قطعه نیز «قطعات سیلندر اصلی ترمز سمند» از کشور چین به ایران صادر شده است. 46‌هزار قطعه «صفحه فنری دومداره ترمز سمند» نیز از تایوان به کشورمان وارد کردند و 70‌هزار قطعه نیز «رینگ آب‌بندی سیلندر اصلی ترمز سمند» در 11ماهه نخست امسال از کشور چین به ایران وارد شده است. سایر قطعات خودرو سمند که طی مدت یادشده به کشور به وفور وارد شدند، از حوصله این نوشتار خارج است. این فقط در مورد تولیدات ایران‌خودرو نیست، خودرو سواری «پراید» که درباره ایمنی آن، سال‌هاست بحث‌های مفصلی در گرفته نیز شرایط مشابهی دارد. طی 11ماهه نخست سال‌جاری قطعات این خودرو از قبیل «راهنما، قطعه میل پیستون و کمک فنر جلو پراید»، «رادیاتور»، «دیسک، کلاچ و قطعه سیستم انتقال قدرت پراید» و... نیز به کشورمان وارد شده است. بنا بر آنچه ذکر آن بر اساس آمار‌های رسمی گمرک جمهوری اسلامی ایران گفته شده، به‌نظر می‌رسد باید در مفهوم «خودرو ملی» که احتمالا انتظار می‌رود تولید ایران باشد، تجدیدنظر کرد.