پیچیدگی های یک ائتلاف؟!

فرارو-

در طول چند ماه گذشته و در پی عملکرد ضعیف دولت محمود احمدی نژاد برخی چهره های میانه رو جبهه اصولگرا پیشنهادهایی برای برون رفت از وضعیت فعلی سیاسی و اقتصادی ایران مطرح کرده اند. بیشترین واکنش ها نیز نسبت به این پیشنهاد در بین جریان محافظه کار بروز داشته است.

فرمانده سابق سپاه پاسداران ایران و دبیر فعلی مجمع تشخیص مصلحت نظام در حالی بحث "دولت ائتلافی" را مطرح کرده است که پیشتر علی اکبر ناطق نوری ضرورت "وحدت ملی" را دریافته بود؛ ودر دیدار با بزرگان نظام در تابستان گذشته بر ضرورت وحدت تاکید کرده بود. (چیزی که از آن به عنوان "لویی جرگه" ایرانی یاد می شود.)

این در حالی است که کارشناسان معتقدند مباحثی چون "دولت ائتلافی" و "وحدت ملی" در جوامعی مطرح می‌شود كه گرفتار نوعی بی ‌ثباتی، هرج و مرج سياسی و يا درگير اشغال نظامی باشند، بر این اساس است که برخی از شخصیت های اصولگرای حامی دولت شدیدا با این مباحث مخالفت می کنند، چراکه طرح این مسائل  بیانگر شکست دولت نهم و نشان از عملکرد ضعیف آن است.

بر این اساس روح الله حسینیان در واکنش به پیشنهاد تشکیل کابینه ائتلافی گفت: «طرحی که به عنوان دولت ائتلافی مطرح شد، حرف مناسبی نبود.»

نماینده تهران در مجلس پیشنهاد تشکیل دولت ائتلافی را به منزله اعلام شکست اصولگرایان دانست و متذکر شد؛ چنین مساله یی که دولتی بر مبنای اصولگرایی تشکیل شده و تلاش خودش را انجام داده است، امروز با شکست روبه رو شده و اکنون نیاز به تشکیل دولت ائتلافی است تا گروه های مختلف در آن حضور داشته باشند، قبول نداریم.

از دیگر سو در حالی که پیشنهاد دهندگان این طرح ها از چهره های شاخص اصولگرایی اند اما برخی اصولگرایان بر این عقیده اند این گونه مسائل ترفند اصلاح طلبان برای بازگشت به قدرت است.

در این خصوص لطف الله فروزنده، سخنگوی جمعیت ایثارگران انقلاب اسلامی، گفت: «بحث دولت وحدت ملی، حرکت تبلیغاتی و انتخاباتی است که بوسیله دوم خردادی ها طراحی شده و چون آنها ظرفیت اجتماعی ندارند با این بحث می خواهند خود را مطرح کنند و در واقع زمینه ساز اختلاف در جریان اصولگرا شوند.»

وی در گفت وگو با باشگاه خبرنگاران، با بیان این که اصولگرایان باید به دنبال وحدت گفتمانی باشند و کارآمدی خود را افزایش دهند، تاکید کرد: «اصولگرایان نباید ساختارشکنی های دوم خردادی ها، حملات دوم خردادی ها و اصولگرایان به خصوص نیروهای اصیل اصولگرا و ارزش ها را از یاد ببرند، جریان دوم خرداد تغییر تاکتیک داده است و ما اصولگرایان باید در این ارتباط هوشیار باشیم.»

سخنگوی جمعیت ایثارگران هم چنین با بیان این که راه نجات کشور وحدت نیروهای اصولگرا و افزایش کارآمدی این جریان است گفت: «ما امیدواریم با تدبیر نیروهای اصولگرا این مسئله به وقوع پیوندد و ما شاهد استمرار این گفتمان باشیم.»

همچنین اسدالله بادامچیان، قائم مقام حزب موتلفه با اشاره به اینکه دوم خردادی ها در دوره خود چند هزار مدیر را به جرم اینکه به ناطق نوری رای دادند بیرون کردند گفت: «این افراد نمی توانند احیا کننده دولت وحدت ملی باشند.»

وی در حاشیه نشست خود با اصولگرایان استان مازندران در جمع خبرنگاران افزود: «دوره اصلاح طلبی گذشته است واصلاح طلبان قادر نیستند وحدت ملی ایجاد کنند.»

حسین شریعتمداری مدیر مسئول کیهان نیز در یادداشتی در این روزنامه، طرح وحدت ملی را ترفندی می‌داند که علیه جریان اصولگرایی یعنی همان گفتمان انقلاب و امام تدارک دیده شده و می‌نویسد: «متأسفانه برخی از دوستان وفادار به اسلام و انقلاب نیز ناخودآگاه در این دام که میدان دشمن است به بازی گرفته شده‌اند.»

شریعتمداری هدف ازبیان این طرح‌ها را مقابله با اصولگرایی و دولت اصولگرای نهم دانسته و نوشته است: «اولین گام آن نفی دولت اصولگرای برخاسته از رأی مردم است و نکته در خور توجه این که کسانی از «ضرورت وحدت ملی» سخن می‌گویند و برای پی‌گیری آن همایش برگزار می‌کنند که در چند دوره انتخاباتی اخیر با رویگردانی معنی‌دار مردم روبه‌رو بوده‌اند.»

شریعتمداری پای آمریکا را هم به میان می‌کشد و وعده می‌دهد در آینده نزدیک، به نقش دقیق دشمن خارجی در این پروژه، همراه با اسناد غیرقابل انکار آن خواهد پرداخت.

انبارلویی هم در رسالت بانیان طرح "دولت نجات ملي" و "دولت وحدت ملي" را کسانی دانسته كه حضور احمدي‌نژاد را در مسند اجرا تاب ندارند و حالا می‌خواهند در يك نقطه كه همان "نه به احمدي‌نژاد" در انتخابات آينده است، همديگر را ملا‌قات كنند.

انبارلویی در ادامه شعارهای طراحان دولت وحدت ملی را همخوان با شعار اپوزیسیون خارج از کشور می‌داند و به مانند شریعتمداری وحدت ملی را مختص شرایط و کشورهای بحرانی می‌داند و می‌نویسد: «آيا ما در داخل با بحران روبه‌رو هستيم؟! فرو كاهيدن رقابت انتخاباتي در ايران به آنچه كه مثلاً در لبنان و افغانستان مي‌گذرد، ظلم به مردم و جفا به فضاي آزادي است كه در ايران براي رقابت وجود دارد.»

اما گذشته از مسائلی که حامیان دولت برای مخالفت با ائتلاف و وحدت مطرح می کنند برخی نیز با نگاهی کارشناسانه و علمی این پروژه را زیر سئوال می برند.

در این رابطه عماد افروغ معتقد است:«تشکيل دولت ائتلافي توسعه سياسي را مخدوش مي کند و عقلانيت سياسي را زير سوال مي برد.»

وی در گفت وگو با ايلنا، با اشاره به برخي پيشنهادها مبني بر ائتلاف کانديداهاي انتخابات رياست جمهوري دهم، اظهار داشت: «اين که ائتلافي از دو طيف به اصطلاح اصولگرا و اصلاح طلب تشکيل شود، امکانپذير نيست و با توسعه سياسي هم مغايرت دارد.»

این عضو ارشد جریان اصولگرایی واقعيت سياسي در جامعه ايراني را پيچيده تر از آن دانست که در دو قالب اصلاح طلب و اصولگرا تعريف شود و ادامه داد: «من به شکل گيري اين ائتلاف توصيه نمي کنم چرا که کشور بايد شاهد توسعه سياسي و فرآيند تفکيک باشد و در جامعه عقلانيت سياسي بايستي نمود پيدا کند. بايد از گذشته خود عبرت بگيريم و شاهد تجربه متراکم سياسي باشيم.»

وي تصريح کرد: «معتقدم هر دو اردوگاه و هر دو طيف مي توانند به صورت ائتلافي وارد عرصه مبارزه شوند يعني هر دو طيف به صورت ائتلافي وارد انتخابات شوند. اصلاح طلبان و اصولگرايان مي توانند از ميان خود کانديدايي مشخص و اين کانديدا را نامزد ائتلاف خود معرفي کنند که براساس برنامه منسجم و متشکل وارد عرصه انتخابات شوند.»

این استاد دانشگاه افزود: «به هر حال افرادي صاحب نظر و استراتژيست هستند که در قالب اين طيف ها قرار مي گيرند اما اينکه در عمل شاهد برنامه ائتلافي و کابينه اي متشکل از دو طيف اصولگرا و اصلاح طلب باشيم را امکان پذير نمي دانم.»

در همین راستا معاون سياسي جبهه مشارکت ايران اسلامي تشکيل دولت ائتلافي را به منزله حذف نقش مردم در تعيين سرنوشت خود دانست. 

آذر منصوري در گفتگو با ايلنا، در مورد پيشنهاد محسن رضايي مبني بر تشکيل دولت ائتلافي اظهار داشت: «ائتلاف ميان گروه‌‏هايي که از ماهيت و هويت‌‏هاي متفاوتي برخوردار هستند، امر محالي به نظر مي‌‏رسد.» 

وي ادامه داد: «هر ديدگاهي در انتخابات حضور مي‌‏يابد، داراي اصول و برنامه‌‏هاي مشخصي براي اداره کشور است و مردم نيز در اين ميان به عنوان تعيين‌‏کنندگان قدرت به ايفاي نقش مي‌‏پردازند؛ تشکيل دولت ائتلافي به معناي حذف نقش مردم در تعيين قواي حاکم بر کشور است.» 

منصوري بهترين شکل برگزاري انتخابات را دوقطبي بودن آن دانست و افزود: «در يک انتخابات دوقطبي، ميزان تاثيرگذاري مردم به بالاترين حد خود مي‌‏رسد و مشارکت مردمي افزايش خواهد يافت.»
 
وي از ديگر فوايد برگزاري انتخابات دوقطبي، ارزيابي مداوم جريان حاکم و پيروز از سوي جرياني دانست که نتوانسته موفقيتي در انتخابات به دست آورد و ادامه داد: «اين ارزيابي موجب مي‌‏شود تا جرياني که در قدرت قرار دارد، خود را ملزم به پاسخگويي بداند و الزام پاسخگويي از سوي قدرت دوچندان مي‌‏شود.» 

منصوري ايجاد دولت ائتلافي را به معناي تعطيلي انتخابات دانست و گفت: «پيشنهاد تشکيل دولت ائتلافي با روال معمول انتخابات و همچنين قانون انتخاباتي که تاکنون در کشور اجرا مي‌‏شد، در تعارض جدي قرار دارد.»
 
معاون سياسي جبهه مشارکت ايران اسلامي در پايان خاطر نشان کرد: «دولت ائتلافي در زمان‌‏هاي خاص مانند جنگ و امثالهم قابليت تشکيل شدن دارد و در وضعيت فعلي کشور، ضرورت ايجاد آن احساس نمي‌‏شود.»

با توجه به مخالفت هایی که هم از طرف جریان حامی دولت و هم برخی از اصلاح طلبان با طرح ائتلاف مشاهده می شود به نظر می رسد اگر این طرح به مرحله اجرا هم برسد دایره موافقان و موئتلفین بسیار محدود خواهد بود و در چنین شرایطی اصولا ائتلاف بی معنی به نظر می رسد چون شرط اولیه ائتلاف هم نظری گروه های اصلی دو جریان اصلاح طلب واصولگرا است.

با اظهار نظرهایی که از سوی برخی چهره های اصولگرا درباره اصلاح طلبان مشاهده می شود به نظر می رسد آنها به هیچ عنوان حاضر به پذیرش ائتلاف با اصولگرایان نخواهند بود. در این خصوص توجه به اظهار نظر یکی از اعضای جامعه روحانیت مبارز درباره اصلاح طلبان راهگشا است.

حجه الاسلام و المسلمین جعفر شجونی گفت: «كساني كه تحت عنوان "دوم خردادي" در دوران حاكميت خود از انقلاب عبور كردند، در مجلس ششم تحصن كردند و فتنه هاي فروان آفريدند، كرم هايي هستند كه مي خواهند با پنهان شدن زير عباي افرادي چون خاتمي و كروبي بار ديگر در مسند قدرت قرار گيرند و راه جلوگيري از اين وضعيت، حمايت قاطع از احمدي‌نژاد است.» 

به نظر می رسد با نگاهی که در میان برخی گروه های اصولگرایی درباره اصلاح طلبان وجود دارد که آنها را پیاده نظام دشمن برای خارج کردن انقلاب از مسیر اصلی خود می دانند و نیز تاکید اصلاح طلبان بر اهداف و مسائلی که چندان باب میل اصولگرایان نیست، طرح های "وحدت ملی" و "دولت ائتلافی" در حد حرف باقی بماند و شاید در زمانی دیگر که کشور وضعیتی بحرانی تر پیدا کند سیاسیون هر دوجناح به ضرورت آن پی ببرند.