چین پهپاد انتحاری با طراحی مشابه پهپاد ایرانی را آزمایش کرد
چین نیز به جمع کشورهایی پیوسته است که از الگوی موفق پهپادهای ارزانقیمت، دوربرد و مؤثر ایرانی الهام میگیرند.
رسانههای بینالمللی از آزمایش یک پهپاد انتحاری جدید در چین خبر دادهاند که در طراحی و هدف عملیاتی، شباهت زیادی به پهپاد ایرانی پرکاربرد «شاهد-۱۳۶» دارد.
به گزارش فارس، این پهپاد جدید «لونگ اِم ۹» نام دارد. گزارشها حاکی از آن است که پهپاد «لونگ اِم ۹» برای مأموریتهایی نظیر حملات عمقی، پروازهای شناسایی طولانیمدت و انواع حملاتی که پیشتر با پهپاد شاهد-۱۳۶ انجام شده، طراحی شده است.
این پهپاد به فهرست رو به رشد پهپادهای چینی اضافه میشود که از نمونه ایرانی الگوبرداری کردهاند؛ از جمله مدلهایی مانند «اِیاساِن-۳۰۱»، «دیافایکس-۵۰» و «سانفلاور-۲۰۰».
شرکت سازنده چینی، «لونگ یوای وی» این پهپاد را به عنوان یک هواپیمای بدون سرنشین سنگین، با قابلیت پرواز طولانی و با سوخت بنزین یا نفت معرفی کرده است. مهمترین مشخصات فنی آن عبارتاند از:
ابعاد: فاصله بالها ۲.۵ متر و طول بدنه ۳.۵ متر است.
وزن و برد: وزن خالی آن ۶۲.۵ کیلوگرم و حداکثر وزن برخاست آن ۲۰۰ کیلوگرم است. این پهپاد حداکثر بُردی معادل ۱۶۲۰ کیلومتر دارد که برای پروازهای دوربرد و حملات عمقی مناسب است.
استقامت پرواز: توانایی پرواز بین هشت تا نُه ساعت را داراست.
کلاهک و محموله: میتواند تا ۵۰ کیلوگرم محموله شامل کلاهک جنگی را در محفظه داخلی خود حمل کند.
مکانیسم پرتاب: این پهپاد از سیستم پرتابی مبتنی بر منجنیق با کمک راکت استفاده میکند.
قابلیتهای ناوبری: «لونگ اِم ۹» به یک سیستم ناوبری پیشرفته مجهز است که مقاومت بالایی در برابر جنگ الکترونیک و پارازیت دارد و قابلیتهایی نظیر بازگشت بدون جیپیاس و شناسایی هدف با استفاده از حسگرهای بصری (دوربین) را در عملیاتهای تهاجمی داراست.
پایگاه آمریکایی «Army Recognition» نوشته طراحی پهپاد «شاهد-۱۳۶» به دلیل موفقیت عملیاتی و اقتصادی، به الگویی جهانی تبدیل شده است.
این پهپادها با استفاده از قطعات تجاری موجود با هزینهای بسیار پایین تولید میشوند.
این ارزان بودن امکان استقرار آنها در تعداد بسیار زیاد را فراهم میکند که به «حملات ازدحامی» منجر میشود. در این نوع حمله، حجم بالای پهپادها سامانههای پدافند هوایی گرانقیمت دشمن را مجبور به استفاده از موشکهای پرهزینه برای رهگیری کرده و این امر یک تراز اقتصادی نامطلوب برای مدافع ایجاد میکند.
به نوشته پایگاه آمریکایی بسیاری از کشورها به دلیل کارآیی بالا و هزینه پایین در تلاش برای تولید یا اقتباس از این نوع پهپادهای ایرانی هستند.
روزنامه والاستریتژورنال چند هفته پیش در گزارشی نوشته بود ویژگیهای پهپاد شاهد سبب شده است که «بازیگران کوچکتر» در صحنه بینالملل بتوانند قدرتهای بزرگتر را به چالش بکشند.
در واقع، شاهد یک «سلاح برهمزننده موازنه» معرفی میشود که با هزینهای ناچیز میتواند تأثیری بزرگ داشته باشد.
کدام کشورها تاکنون از پهپاد ایرانی کپی کردهاند؟
بر اساس گزارشهای رسانهای معتبر تا نوامبر ۲۰۲۵، حداقل شش کشور به طور علنی یا گزارششده در حال کپیبرداری یا الهامگیری از این فناوری هستند و پروژههای دیگری نیز در مراحل اولیه پیشرفت به سر میبرند. این موج کپیبرداری، که عمدتاً از درسهای جنگ اوکراین نشأت گرفته، نشاندهنده تغییر پارادایم در استراتژیهای دفاعی و تهاجمی است.
روسیه پیشگام این روند است. مسکو، که از سال ۲۰۲۲ شاهد-۱۳۶ را در حملات به اوکراین به کار گرفته، نسخه کپی مستقیم آن را با نام «گرن-۲» تولید کرده و اکنون بر روی «گرن-۳» – بر پایه شاهد-۲۳۸ – تمرکز دارد.
کارخانه آلابوگا در روسیه ظرفیت تولید بیش از ۵۰ هزار واحد در سال تا ۲۰۲۶ را دارد و این پهپادها نقش کلیدی در خسته کردن سیستمهای دفاعی دشمن ایفا کردهاند.
در سوی دیگر اقیانوس اطلس، آمریکا نیز به این فناوری روی آورده است. پنتاگون با پروژههایی مانند «لوکاس» و «آرو هد/MQM-۱۷۲» در حال توسعه نسخههای مشابه با هزینه هدف ۳۵ هزار دلار است.
ساعاتی قبلتر رسانههای آمریکا گزارش دادند ارتش این کشور نوع جدیدی از پهپادهای انتحاری را که مستقیماً از نمونه پرکاربرد ایرانی، یعنی پهپاد «شاهد-۱۳۶» الگوبرداری و مهندسی معکوس شده است، در منطقه خاورمیانه مستقر کرده است (جزئیات بیشتر).
در اروپا، فرانسه با همکاری MBDA و یک خودروساز داخلی، پهپادی دوربرد با برد ۳۰۰ مایل، موتور جت و تولید انبوه ارزان را در دست توسعه دارد – پروژهای که مستقیماً از تجربیات اوکراین الهام گرفته است. انگلیس نیز با «اسکایشارک» نسخهای با سرعت ۲۸۰ مایل در ساعت و هزینه ۵۰-۶۵ هزار دلار را معرفی کرده که بر کارایی در برابر اهداف تمرکز دارد.
کشورهای شرقی اروپا و خاورمیانه نیز بیتفاوت نماندهاند. لهستان با «پلاگونی» – نسخه کوچکتر با برد ۶۰۰ کیلومتر – به اوکراین کمک کرده تا زیرساختهای روسی را هدف قرار دهد. اوکراین خود، با پهپادهای «باتیار» و مدلهای بالمثلثی، حملات متقابلی به روسیه انجام میدهد.
در خلیج فارس، عربستان سعودی نسخه عملیاتی «آنمَندایکس X-۱۵۰۰» را راهاندازی کرده است.
علاوه بر این، گزارشها حاکی از فعالیتهای اولیه در هند، ترکیه و کره شمالی رای طرحی پهپادهایی مشابه شاهد است، این کپیبرداریها نه تنها بر اثربخشی شاهد در میدان نبرد تأکید دارند – مانند خستگی سیستمهای راداری دشمن – بلکه بر جنبههای آموزشی و دفاعی نیز تمرکز کردهاند، به ویژه در کشورهایی مانند آمریکا و سوئد.
