تهدید مساله نفوذ هرچند مقولهی جدیدی نیست، اما تغییر راهبردهای آن به یک تهدید نوین تبدیل شده است.
علیرضا جاجرمی؛ در این نوشتار به بررسی جریانها، انگیزهها، اهداف، شگردها و راهبردهای عناصر نفوذی در ارکان حاکمیت و ساختارهای اداری نمیپردازیم، بلکه قصد داریم با ارائه برخی نشانهها، مواردی از علائم را که احتمال 《نفوذ》 وجود دارد را معرفی کنیم تا به تشخیص بسترها و عوامل نفوذی کمک کنیم.
• هر کجا سپردن کارهای مهم به کارکنان ضعیف و ناکارآمد مشاهده شد، جای تردید و شک است.
• هرکجا اطلاعات و آمار غیرواقعی تدوین و ارائه شود، جای شک است.
• هر جا که افراد ناکارآمد مورد تحسین و تمجید شدند و شایستگان و نخبگان تضعیف شوند، مشکوک است.
• هر کجا کژفهمی نسبت به سیاستهای کلی حکمرانی و اهمالکاری در اجرای برنامههای کلان کشور دیده شود، جای شک است.
• هر کجا بر بوروکراسیهای طولانی اصرار میشود و اصلاحات فرآیندهای زائد مسدود میشود، جای تردید است.
• هرگاه دیدید که افکار متحجرانه توسط متعصبین مقدس نما تحمیل میشود، آنجا را مشکوک بدانید.
• هر کجا سیستمهای جزیرهای تقویت میشوند و ناهماهنگی در فرآیندهای (درون سازمانی و برون سازمانی) وجود داشته باشد، آنجا احتمال نفوذ است. (تداعی جملهی کی بود، کی بود، ما نبودیم!)
• هر جا که مشکلات و نقاط ضعف سازمان به دلیل تعصبِ خودخواهانه، پنهان میماند و منافع عمومی آسیب میبیند، جای تردید است.
• هر کجا که بین کارکنان و مدیران بدون استدلالهای منطقی بیاعتمادی ایجاد شود و جریان تفرقه افکنی درون سازمانی تشدید شود، مشکوک است.
• هر جا که انتصاب افراد ناکارآمد و بیربط به مدیریتها (گماردن افراد نامتناسب در پستهای نامرتبط) رخ میدهد، آنجا جای تردید است.
• هر کجا حذف منتقدان دلسوز و مبارزهکننده گان با فساد صورت میگیرد، جای شک است.
• هر جا که اسناد مهم سازمانی گم یا به اشتباه بایگانی میشود، مشکوک است.
• هرگاه قومیتگرایی با هدف تفرقه افکنی تحریک و هویت و ملیّت ایرانیان تضعیف میشود، جای شک است.
• هر کجا که اختلافافکنی بین ملتهای همسایه رواج داده میشود، مشکوک است.
• هر کجا بر حفظ وضع موجودِ معیوب، استمرار است، جای تردید دارد.
• هرجا که از بازنگری ماموریتها و شرح وظایف سازمانی جلوگیری میشود، مشکوک است.
• هر جا که در بازنگری در ساختارهای کلان موازی و کهنه، به منظور هماهنگی و هم افزایی نظام حکمرانی، ممانعت میشود، جای شک است.
• هر جا از شفافسازی و پاسخگویی ممانعت میشود، آنجا احتمال نفوذ است.
• هر جا روحیه محافظهکاری و انفعال تقویت شود، جای تردید دارد.
• هرکجا از ساده سازی رویههای سیستمهای کاری و مکاتبات اداری ممانعت شد، جای تردید است.
• هرگاه افراد خلاق و نخبه بیانگیزه میشوند، آنجا مشکوک است.
• هر جا که شاخصهای کلیدی و معیارهای عملکرد بیارتباط به ماموریتهای اصلی سازمان تعیین میشود، جای شک است.
• هرگاه سیستمهای نظارتی و کنترلی تضعیف میشوند و برای تقویت آنها اهمال کاری میشود، جای تردید است.
• هرگاه سازمان به مسائل و حواشی کم اهمیت که نفعی برای جامعه و سازمان ندارد سرگرم شد، جای شک است.
• هر جا تملق و چاپلوسی رونق دارد، آنجا احتمال نفوذ است.
• هر جا که سیاسیکاری در حوزههای تخصصی مشاهده میشود، جای شک است.
در پایان یادآوری میشود که تهدید مساله نفوذ هرچند مقولهی جدیدی نیست، اما تغییر راهبردهای آن به یک تهدید نوین تبدیل شده است. امید است که در این شرایط پیچیده و دشوار، کشور ایران از آسیبهای نفوذیهای بدخواه مصون بماند.