چرا هنگام بیماری دچار گرفتگی بینی و آبریزش می‌شویم؟ / قدرت مخاط بینی را دست کم نگیرید

فرارو- بسیاری از چیزها به اندازه آبریزش یا گرفتگی بینی در هنگام بیماری ناراحت کننده و آزاردهنده نیستند. گرفتگی بینی و ناتوان ساختن از تنفس ممکن است این پرسش را برای‌تان ایجاد کند که چرا این اتفاق رخ می‌دهد؟

به گزارش فرارو به نقل از کانورسیشن، پاسخ بسیار ساده است: ماده مخاطی یکی از راه‌هایی است که بدن‌تان از طریق آن به حفظ سلامتی‌تان کمک می‌کند. مخاط بینی، گلو، ریه‌ها و سایر قسمت‌های بدن شما را می‌پوشاند تا از آن اندام‌ها در برابر باکتری‌های بد، ویروس‌ها و سایر ذرات محافظت به عمل آورد.

بدن شما به طور مداوم مخاط ایجاد می‌کند تا با میکروب‌ها مبارزه نماید و به خلاص شدن از شر آن‌ها کمک کند. هنگامی که بیمار هستید فعالیت سیستم ایمنی بدن‌تان برای تولید مخاط اضافی برای دفع میکروب‌ها افزایش می‌یابد. در حالی که ممکن است در ظاهر زشت به نظر برسد اما ماده مخاطی بسیار شگفت‌انگیز است.

بدن شما از ترکیب آب، پروتئین و نمک مخاط ایجاد می‌کند. قوام چسبنده آن میکروارگانیسم‌های بد و سایر ذرات ناخواسته مانند گرد و غبار، شوره حیوانات خانگی و کپک را به دام می‌اندازد تا نتوانند به سیستم شما نفوذ کنند. برخی از اجزای مخاط مانع از چسبیدن باکتری‌ها به یکدیگر و خطرناک‌تر شدن آن‌ها می‌شود. عناصر دیگر در واقع می‌توانند مهاجمانی را که می‌خواهند شما را بیمار کنند از بین ببرند.

اگرچه دانشمندان به طور کامل نمی‌دانند که چگونه، پروتئین‌ها و ژن‌های موجود در مخاط با هم کار می‌کنند تا در صورت لزوم آن را ضخیم‌تر و چسبنده‌تر کنند. هنگامی که میکروب‌ها یا سایر ذرات بالقوه آسیب رسان به دام افتاده و خنثی می‌شوند راه بدن‌تان برای خلاص شدن از شر آن‌ها به طور کلی این است که به قدری مخاط بسازد که مجبور شوید عطسه یا سرفه کنید.

ممکن است متوجه شده باشید که گاهی اوقات وقتی بیمار هستید بینی‌تان نیز ممکن است قرمز شود. این بدان خاطر است که سیستم ایمنی بدن‌تان علاوه بر ساختن مخاط، گلبول‌های سفید اضافی را نیز به منبع عفونت می‌فرستد. همان طور که آن‌ها برای کمک به مبارزه با عفونت به محل حادثه می‌روند گلبول‌های سفید اضافی رگ‌های خونی را در ناحیه گسترش می‌دهند و باعث قرمز شدن بینی‌تان می‌شوند.

ماده مخاطی می‌تواند رنگین کمانی از رنگ‌ها را به خود بگیرد. هنگامی که گلبول‌های سفید در حال مبارزه با عفونت هستند مواد شیمیایی آزاد می‌کنند که ممکن است ماده مخاطی‌تان را زرد رنگ سازد. وقتی برای انجام کار به تعداد بیش‌تری از آن سلول‌ها نیاز باشد مخاط حتی می‌تواند سبز شود. به طور معمول پس از چند روز مخاط رنگی به حالت شفاف تغییر می‌کند و گرفتگی بینی‌تان برطرف می‌شود.

نه صرفا در بینی‌تان

مخاط صرفا در بینی و ریه‌های شما یافت نمی‌شود. چشمان‌تان نیز دارای لایه نازکی از مخاط است که به محافظت از آن در برابر ذرات موجود در هوا کمک می‌کند. هنگامی که بیمار شده یا دچار عفونت چشمی می‌شوید مخاط چشم می‌تواند به همان روشی که در بینی شما انجام می‌دهد عمل کند و میکروب‌ها را گرفته و از بین ببرد. مخاط چشم نیز گاهی اوقات غلیظ و زرد می‌شود. اگر این اتفاق رخ داد باید با پزشک خود تماس بگیرید.

هرگز چشمان خود را با انگشتان‌تان لمس نکنید چرا که می‌تواند میکروب‌های بیش‌تری را در معرض چشم‌تان قرار دهد. معده و روده شما نیز دارای مخاط محافظ هستند. اگر تا به حال دچار ناراحتی معده شده‌اید که منجر به اسهال شده مخاط موجود در مسیر روده شما بیش از حد کار می‌کند تا به دفع باکتری‌های بد کمک نماید. به همین دلیل است که مدفوع معمولی شما از حالت جامد به حالتی لزج‌تر تبدیل می‌شود. دلایل دیگری نیز وجود دارد که می‌توانید معده درد داشته باشید از جمله استرس، یبوست یا آلرژی غذایی اما اگر اسهال دارید مخاط شما قطعا کار سختی پیش رو دارد.

حیوانات هم ماده مخاطی را دارند

انسان‌ها تنها موجوداتی نیستند که از ماده مخاطی استفاده می‌کنند. برای مثال، سگ‌ها و گربه‌ها نیز ماده مخاطی دارند. طوطی ماهی، خرچنگ و سایر موجودات دریایی پیله‌های مخاطی تولید می‌کنند تا از آنان در برابر شکارچیان در شب محافظت کنند.

آفتاب پرست‌ها از مخاط چسبناک انتهای زبان خود برای چرخاندن طعمه‌شان استفاده می‌کنند. کرم‌های خاکی برای کمک به حرکت در خاک مخاط ترشح می‌کنند که به نوبه خود برای خاک مفید است. در انسان، مخاط به خنثی کردن و از بین بردن میکروب‌های بد کمک می‌کند. بنابراین، دفعه بعد که از دستمالی برای تخیله بینی‌تان از مخاط استفاده می‌کنید به یاد داشته باشید که مخاط بخشی از دفاع طبیعی بدن‌تان است که تمام تلاش خود را می‌کند تا شما را سالم نگه دارد یا شما را بهتر کند. از این پس به مخاط بینی‌تان به عنوان یکی از ابرقدرت‌های بدن‌تان فکر کنید!