فریب نوجوانان و جام جهانی را نخورید

تیم نوجوانان زیر ۱۷ سال ایران موفق شدند به رقابت‌های جام جهانی که قرار است چندی دیگر به میزبانی اندونزی برگزار شود، صعود کنند. این تیم با صعود از گروه و سپس یک برتری برابر یمن در ضربات پنالتی، خودش را به جمع چهار تیم برتر نوجوانان آسیا رساند و توانست راهی جام جهانی شود. این پنجمین بار است که ایران می‌تواند به جام جهانی صعود کند که در نوع خود امری ارزشمند است. ضمن اینکه نوجوانان ایران در سه دوره اخیری که به جام جهانی رسیده‌اند، از مرحله گروهی بالاتر رفته و حتی آخرین بار با عباس چمنیان تا یک‌چهارم نهایی جام جهانی هم صعود کردند.

واضح است که اولین هدف از حضور در رقابت‌های قهرمانی نوجوانان آسیا همین رسیدن به جام جهانی بود که به دست آمد، ولی عجیب آنکه این تیم و کادر فنی آن پس از رسیدن به هدف اول، خیلی زود راضی شده و بی‌خیال جنگیدن برای رسیدن به قهرمانی در آسیا یا دست‌کم صعود به فینال این رقابت‌ها شدند. برای تشریح بیشتر این امر کافی است تا مسیر رسیدن به نیمه‌نهایی، خیلی مختصر، بازبینی شود. ایران در بازی نخستش در این رقابت‌ها که در گروه دوم قرار گرفته بود، توانست با شش گل تیم افغانستان را از پیش‌رو بردارد. دیگر تیم نسبتا ضعیف این دوره از رقابت‌ها، یعنی قطر نیز در همین گروه حضور داشت که در بازی نخست با اختلاف زیادی بازی را به کره، چهارمین تیم گروه ایران باخته بودند.

در شرایطی که بسیاری تصور می‌کردند این جدال، بازی راحتی برای ایران خواهد بود، در عین ناباوری کار شاگردان حسین عبدی برابر قطری‌ها گره خورد و نهایتا بازی بدون گل به پایان رسید. اینجا دیگر کار دشوار شده بود؛ چون با توجه به نمایش نه‌چندان دلچسب ایران برابر قطر، انتظار دیدار دشواری برابر کره‌جنوبی در آخرین بازی مرحله گروهی می‌رفت. این بار، ولی یک غافلگیری دیگر رقم خورد و ایران توانست با دو گل کره‌جنوبی را شکست دهد و دست بالا از گروهش صعود کند. رقیب ایران در یک‌چهارم نهایی آسیا، تیم یمن بود. روی کاغذ یمن نباید فوتبال ایران را اذیت می‌کرد، ولی چنین شد تا کار برای رسیدن به جمع چهار تیم برتر آسیا و نهایتا صعود به جام جهانی به ضربات پنالتی کشیده شود. در این ضربات، ایران برنده از زمین خارج شد تا صعودش به جام جهانی را قطعی کند و به نیمه‌نهایی آسیا هم برسد.

در نیمه‌نهایی بازیکنان زیر ۱۷ سال ایران به مصاف ژاپن رفتند که در نمایشی دلسرد‌کننده، با سه گل شکست خورده و از گردونه بازی‌ها کنار رفتند. در بازگشت به ایران، استقبال درخوری از نوجوانان ایرانی شده که قاعدتا می‌تواند برایشان روحیه‌بخش باشد، اما این استقبال نباید موجب فریب افکار عمومی شود. واقعیت این است ایران در شرایطی به جام جهانی رسیده که از ایدئال‌ها حتی در آسیا هم فاصله داشت و بازی‌های پرنوسانی در همین جام ملت‌های آسیا به نمایش گذاشت. بازی ضعیف برابر قطر و یمن از یک‌سو و البته شکست بد برابر ژاپن بیانگر این است که این تیم چندان تسلطی از لحاظ فنی بر بازی‌ها نداشته است. اگر بازی با کره را که اوج هنرنمایی نوجوانان ایرانی در این جام بود، کنار بگذاریم، کارنامه اصلا شایان دفاع نیست. ضمن اینکه نمایش بازیکنان ایران و استفاده مکرر از توپ‌های بلند و طولی، نگرانی‌های فنی را هم به همراه دارد. در دیدار با ژاپن، هرچقدر رقیب چشم‌نواز و مسلط بازی کرد، ایران سراسیمه و نامنظم، از لحاظ تاکتیکی، در زمین حضور پیدا کرد تا به‌وضوح اختلاف سطح دو تیم نمایان شود.

پرواضح است که انتشار این موارد به‌منزله زیر سؤال بردن توانایی و کار ارزشمند نوجوانان برای رسیدن به جام جهانی نیست، بلکه هدف، آماده‌سازی بهتر روحی و روانی بازیکنان ایران در مسیر جام جهانی است. حسین عبدی تجربه زیادی در عرصه بازی‌کردن و مربیگری دارد، ولی واضح است اگر برای او و تیمش اردو‌های منظم در کنار بازی‌های تدارکاتی درخور دیده نشود، نمی‌تواند تفکرات فنی‌اش را آن‌طور که باید و شاید به نوجوانان انتقال دهد.

پس در وهله اول، همت فدراسیون را می‌طلبد که این تیم را از حالت یک زنگ تفریح بالقوه در جام جهانی خارج کند. پس از آن، کادر فنی باید وارد گود شده و با تلاش بیشتر، اصرار بر انجام کار‌های تاکتیکی مد روز و صدالبته آنالیز بهتر رقبا، به فکر کسب نتیجه‌ای بهتر از ادوار گذشته در جام جهانی باشد. در کنار تمامی این موارد نباید از یاد برد که بازیکنان ایرانی همواره نیاز به روان‌شناس خوب و آگاه در کنار تیم دارند تا بدون از استرس و هیجان مسابقه، بتوانند در سطحی مانند جام جهانی خودنمایی کنند.

پس تا رسیدن به این موارد، بهتر است از تحلیل‌های نسنجیده و حماسه‌سازی از بازی‌های نه‌چندان خوب ایران در جام ملت‌های آسیا دست برداشت و با نگاهی به آینده به فکر ساختن تیمی منسجم در جام جهانی اندونزی بود. طبیعتا اگر چنین شود، دغدغه سرمربی تیم جوانان ایران که بسیاری از همین چهره‌ها قرار است به آن تیم تزریق شوند نیز کم و کمتر می‌شود.