جام جهانی ۲۰۲۲ قطر حالا به ایستگاه ماقبل پایانی رسیده است. قرار است امشب و از ساعت ۲۲:۳۰ تیمهای آرژانتین و کرواسی مقابل یکدیگر قرار بگیرند تا تکلیف اولین تیمی که به فینال جام میرسد، مشخص شود. یک پای این بازی آرژانتینی است که توانست در یکچهارم نهایی در دیدار پرحرفوحدیث که کم جاروجنجال نداشت، از سد هلند در ضربات پنالتی عبور کند و به نیمهنهایی برسد. پای دیگر را هم کرواسی تشکیل داده که آنها دست به کار بزرگتری زده و برزیل، مدعی جدی عنوان قهرمانی را در ضربات پنالتی از پیش برداشتهاند. از لحاظ بدنی، هر دو تیم شرایط یکسانی دارند؛ ولی از لحاظ انگیزه، تفاوتها میتواند رقم بخورد. مسی یا لوکا مودریچ؟ بامداد فردا چه کسی خوشحالتر است؟
آرژانتین در حالی خودش را به دیدار نیمهنهایی رسانده که در همان بدو ورود به جام جهانی از سوی عربستان غافلگیر شد. آنها خوششانس بودند که در همان دیدار نخست شکست خوردند؛ چون شوک وارده در آن بازی، مسی و همتیمیهایش را بیدار کرده و آنها را منسجمتر از هر زمان دیگری کرده است. این مورد هم دیگر امری تکراری است که ممکن است لئو آخرین جام جهانیاش را تجربه کند؛ ولی همین جمله تکراری به قدر کافی نکته دارد. مسی که درحالحاضر بسیاری او را بهترین بازیکن تاریخ میدانند، هر افتخار فردی و تیمی چشمگیری را به دست آورده، جز همین جام جهانی. اتفاقا همین خلأ باعث شده تا مخالفان او و سینهچاکان دیگو مارادونای فقید، همچنان برای اطلاق عنوان برترین بازیکن تاریخ به لئو تردید به خرج دهند. آنها میگویند مسی وقتی شایسته چنین عنوان میشود که بتواند آرژانتین را قهرمان دنیا کند. او یک بار در سال ۲۰۱۴ تا یکقدمی فتح جام رفت؛ ولی مغلوب ژرمنها شد.
حالا اگر فرضیه آخرین جام جهانی مسی درست از آب دربیاید، قطر آخرین فرصتی است که مسی بتواند یک جام جهانی به خودش و مردم آرژانتین بدهد و بخشی از تردیدها درباره بهترینبودنش در تاریخ را از بین ببرد. او حالا با زدن ۱۰ گل در جامهای جهانی در بین آرژانتینیها پیشرو است و بیشترین تعداد بازی در این جام را هم بین آرژانتینیها دارد. خبر خوب برای طرفداران آرژانتین اینکه آنها یا به نیمهنهایی نرسیدهاند یا وقتی رسیدهاند، سر از فینال درآوردهاند. پنج بار آرژانتین حضور در نیمهنهایی جام جهانی را تجربه کرده که همگی را به سلامت عبور کرده و دست آخر دو بار هم این جام ارزشمند را بالای سر برده است.
شاید تنها نگرانی آرژانتین در بازی نیمهنهایی آمار رویاروییاش با کرواتها باشد. آنها پیش از این در کل چهار بار با کرواسی بازی کردهاند که دو بار برده و دو بار هم شکست خوردهاند. آخرین تقابلشان در جام جهانی را، ولی بد به کرواسی واگذار کردهاند. در جام جهانی قبلی در مرحله گروهی، کرواسی با سه گل تیم آرژانتین را شکست داد. البته این آرژانتین، ظاهرا شباهتی به آن تیم ندارد.
باوجوداین آیا میشود آرژانتین را از پیش برنده در نیمهنهایی دانست؟ هرگز. کرواسی روزهای عجیبی را در فوتبال اروپا سپری میکند. آنها در دوره قبلی به فینال جام جهانی رسیدهاند و در این دوره هم خودشان را تا نیمهنهایی بالا کشیدهاند. این به آن معنی است که شاگردان دالیچ در زمره باثباتترین تیمهای حال حاضر در اروپا هستند. در همین جام هم که کم شاهکار نداشته و حتی برزیل بزرگ را شکست دادهاند. نباید از یاد برد که پیش از بازی با برزیل هم بسیاری تصور میکردند کرواتها شانسی برای صعود ندارند؛ ولی دالیچ مانند شطرنجباز قهاری که میتواند هر حرکت رقیب را بخواند، عمل کرد و تیمش را به جمع چهارتای نهایی رساند.
کرواسی هم در تاریخ جامهای جهانی یا از گروهش صعود نکرده یا اگر چنین کرده تا نیمهنهایی بالا آمده است. سال ۱۹۹۸ آنها سوم شدند و ۲۰۱۸ نایبقهرمان. حالا پرسش اینجاست که آنها میخواهند این رویه را به طرز شگفتآوری تغییر داده و قهرمان شوند؟ با عملکردی که این تیم در این جام داشته، هیچ چیزی بعید نیست. این تیم کهنهسربازی به اسم لوکا مودریچ دارد که میتواند ضرباهنگ میانه میدان را به دست بگیرد. تصور اینکه سنوسال مانع از عملکرد خوب میشود، اصولا درباره لوکا صدق نمیکند. مثال نقضش دقیقا در بازی با برزیل دیده شد که هرچه زمان میگذشت، او جوانتر میشد. لوکا با ۱۷ بازی در ادوار جام جهانی، باتجربهترین بازیکن تیمش محسوب میشود. در کنار این مورد، فرمول جذابی را که باعث موفقیت آنها شده است نیز نباید از یاد برد. کرواتها بعد از مراکش که با پنج گل ضعیفترین تیم حاضر در نیمهنهایی در فاز هجومی هستند و فقط شش بار گلزنی کردهاند، دغدغهای از این بابت ندارند؛ چون میتوانند بهراحتی کار رقیب را فارغ از بزرگیاش در ضربات پنالتی یکسره کنند. آنها در بازیهای اخیرشان در جام جهانی روسیه و همین جام، هر بار که به ضربات پنالتی رفتهاند، برنده از زمین خارج شدهاند. وقتی چنین فرمولی برابر برزیل با آنهمه ستاره فانتزیباز جواب داده، چرا نباید در برابر آرژانتین کارایی داشته باشد؟