همه می‌خواهند از این کشور بروند!

فرارو- بسیاری در الجزایر امیدوار بودند که آن کشور پس از سرنگونی "عبدالعزیز بوتفلیقه" در سال ۲۰۱۹ میلادی گذاری به سوی دموکراسی داشته باشد. با این وجود، سرکوب مردم با روی کار آمدن دولت تازه خاتمه نیافت. اکنون بسیاری از الجزایری‌ها به فکر ترک کشورشان هستند. آنان راهی اروپا می‌شوند.

به گزارش فرارو به نقل از اشپیگل، در ماه‌های فصل تابستان هتل ها، کافه‌ها و بار‌های شهر ساحلی "عین الترک" الجزایر مملو از گردشگران است. اسپانیا تنها ۱۶۰ کیلومتر از ساحل آن ناحیه فاصله دارد و برخی از رستوران‌ها حتی نام اسپانیایی دارند با این وجود، اکنون زمستان است و آن منطقه عاری از گردشگران است. اینجا جایی است که "وافی تیگرین" فعال سیاسی ۳۳ ساله در اوایل اکتبر گذشته در یک شب روشن مهتابی به راه افتاد.

او هرگز نمی‌خواست مهاجرت کند، اما مجبور شد و در تاریکی شب وارد قایق قاچاقچیان شد و جان خود را به خطر انداخت تا کشورش را پشت سر بگذارد. او پدر، مادر، خواهر، خانه و هر آن چه برایش عزیز بود را پشت سر گذاشت. او خوش شانس بود و با موفقیت به اسپانیا رسید.

تیگرین یکی از بسیاری از جوانان الجزایری است که اخیرا خانه و کاشانه شان را ترک کرده اند. اکنون چندان مهم نیست که در الجزایر با چه کسی صحبت می‌کنید در "عین الترک" درست شبیه پایتخت الجزایر همه یک حرف را می‌زنند: ما افراد زیادی را می‌شناسیم که می‌خواستند از طریق دریای مدیترانه به اروپا بروند برخی بدون هیچ ردپایی ناپدید و احتمالا غرق شدند، برخی در تلاش برای فرار بازداشت شدند و برخی دیگر به سلامت به مقصد رسیدند.

سازمان بین المللی مهاجرت در گزارش اخیر خود اشاره کرده که بیش از ۱۲ هزار الجزایری در سال ۲۰۲۱ میلادی به اروپا وارد شده اند. تعداد مشابهی نیز از مراکش به اروپا رفته اند. گارد ساحلی الجزایر اعلام کرده که در همان سال بیش از چهار هزار مهاجر غیر قانونی را متوقف کرده است.

در گذشته، بیش‌تر مردان جوان الجزایری کشورشان را ترک می‌کردند. با این وجود، اکنون داستان‌های بیش تری در مورد خانواده‌هایی شنیده می‌شود که به اندازه‌ای ناامید هستند که بخواهند با عبور از گذرگاه‌های دشوار جان شان را به خطر اندازند. امید‌های ایجاد شده توسط انقلاب ۲۰۱۹ از آن زمان محو شده اند.

جنبش "حراک" خواستار پایان دادن به حکومت نظامی در الجزایر شده بود. با این وجود، دستگاه نظامی الجزایر کماکان کشور را در تنگنا قرار داده است. علاوه بر آن، بوروکراسی دست و پا گیر به مثابه ترمزی در مقابل کارآفرینانی است که به دنبال آزمودن قدرت خود در سرمایه گذاری‌های تازه هستند چرا که درآمد‌های نفتی کشور دیگر به تنهایی برای حفظ اقتصاد کافی نیست.

بیماری گسترده است و چشم انداز روشنی به سوی آینده وجود ندارد و سرکوب سیاسی در حال افزایش بوده است.

شبکه سازماندهی شده قاچاقچیان

تیگرین تجربه دست اولی از تمام این موارد داشته است. او در سال ۲۰۱۹ میلادی یکی از اعضای فعال حراک بود و برای جلوگیری از بازداشت قریب الوقوع گریخت. او اکنون در پاریس زندگی می‌کند و در آنجا درخواست پناهندگی سیاسی کرده است. او داستان خود را از طریق تماس تلفنی با "اشپیگل" در میان می‌گذارد.

او می‌گوید ۴۲۵۰ یورو برای عبور از اسپانیا با قایق موتوری همراه با ۱۱ الجزایری دیگر به قاچاقچیان پرداخت کرده بود. او می‌افزاید: "ای کاش شرکت‌های دولتی الجزایر به اندازه قاچاقچیان سازماندهی می‌شدند". او معتقد است که اعضای فاسد سرویس‌های امنیتی الجزایر با قاچاقچیان همکاری می‌کنند. یکی از قاچاقچیان ظاهرا پیش از خروج قایق از عین الترک درست در کنار یک پایگاه نظامی با نیروی دریایی تماس گرفت. این یک راز آشکار است که قایق‌ها شبانه از ساحل "اوران" به سوی اروپا حرکت می‌کنند.

من اکنون حراک هستم

پناهجویانی مانند تیگرین در الجزایر "حراقه" نامیده شده اند افرادی که چیزی را می‌سوزانند عمدتا مدارک هویتی شان تا نتوان آنان را به عقب بازگرداند یا به بیان استعاری به مرز‌هایی که آنان را از اروپا جدا می‌سازد. دولت تلاش می‌کند در مورد این مسئله سکوت کند و به آن نپردازد. در ماه اکتبر دولت الجزایر نمایندگان خبرگزاری فرانسه در آن کشور را پس از انتشار گزارشی درباره حراقه تهدید به لغو مجوز و اعتبارنامه کرد.

احتمالا یک دلیل ساده برای این تهدید و نپرداختن به این مسئله مهم وجود دارد: هزاران نفری که جان خود را برای ترک کشور به خطر می‌اندازند به هیچ وجه با الجزایر جدید که "عبدالمجید تبون" رئیس جمهوری تازه به تمجید از آن علاقه دارد سنخیتی ندارند. تبون در سال ۲۰۱۹ میلادی در نتیجه اعتراضاتی که سلف اش بوتفلیقه از قدرت برکنار شد به مقام ریاست جمهوری رسید. او خود را نماینده جنبش اعتراضی حراک نشان می‌دهد. او در گفتگویی با "اشپیگل" در ماه اکتبر گفته بود: "من اکنون حراک هستم".

با این وجود، واقعیت آن است که دیگر جایی برای فعالانی مانند "وافی تیگرین" در الجزایر وجود ندارد. تیگرین یکی از اعضای انجمن جوانان RAJ یک سازمان سکولار و با گرایش چپ بود سازمانی که سه دهه پیش در الجزایر تاسیس شده بود تا آن که در اکتبر گذشته با اصرار دولت منحل شد، نشانه دیگری از افزایش شدت سرکوب در الجزایر.

تیگرین از منطقه القبائل الجزایر در ساحل دریای مدیترانه است. با این وجود، او بخش عمده زندگی اش را در پایتخت الجزایر گذرانده است. او در خط مقدم جنبش اعتراضی حراک حضور داشت و با تلفن همراه خود از تظاهرات فیلمبرداری می‌کرد و در صفحه فیس بوک اش به صورت زنده گزارش می‌داد گزارش‌هایی که باعث جذب بیش از ۸۰ هزار دنبال کننده در صفحه او شدند.

صد‌ها هزار نفر در سراسر کشور در آن سال به خیابان آمدند تا علیه بوتفلیقه سالخورده و رژیم فاسد و عقب مانده او تظاهرات کنند. بوتفلیقه مجبور به کناره گیری از قدرت شد. پس از انتخابات تازه مورد مناقشه، تبون بیش‌ترین آرا را از بین پنج نامزد که همگی از یک تشکیلات سیاسی بودند کسب کرد. فراخوان‌هایی برای تحریم انتخابات مطرح شدند و مشارکت رای دهندگان از نظر تاریخی پایین و در حدود ۴۰ درصد بود.

تیگرین می‌گوید در حالی که هموطنان اش برای رای دادن به صندوق اخذ آرا مراجعه می‌کردند او به همراه ۹۰ مرد درگیر در یک سلول زندان با یک توالت نشسته بودند. او در سپتامبر ۲۰۱۹ به اتهام انتشار مطالبی که می‌توانند به منافع ملی آسیب برسانند، بازداشت شده بود. پس از روی کار آمدن تبون، او و سایر معترضان آزاد شدند. هدف از این حرکت نشان دادن آغازی تازه بود.

تیگرین می‌گوید: "آنان می‌خواستند این گونه به نظر برسد که تغییر قدرت صورت گرفته است. با این وجود، تبون تنها یک چهره جدید برای همان رژیم قدیمی است که معترضان علیه آن به خیابان‌ها آمده بودند". تیگرین ممکن است پس از چهار ماه آزاد شده باشد، اما مشکلات اش برطرف نشد.

او پیش از بازداشت شغل اش را در بخش بازاریابی یک شرکت دولتی از دست داده بود. اعتراض به دلیل قرنطینه ناشی از شیوع ویروس کرونا و افزایش سرکوب دشوارتر شد. با این وجود، تیگرین به انتقاد از افراد در قدرت ادامه داد. حرف‌های او خوشایند مقامات نبودند. آنان می‌خواستند بار دیگر اوررا بازداشت کنند. نیرو‌های امنیتی در یک روستا به سراغ او رفتند.

تیگرین می‌گوید چگونه به محض آن که مشاهده کرد آنان به دنبال هستند به سرعت دوید و در جنگل پنهان شد. یکی از دوستان او که در پلیس فعالیت می‌کرد به وی خبر داده بود که مقامات درصدد مرتبط کردن اش با یک سازمان تروریستی بوده اند ادعایی که می‌توانست چندین سال زندان را برایش به همراه داشته باشد.

تیگرین می‌گوید زمانی که فهمید باید همه چیز را رها کند گریه کرد. او می‌گوید:"اما هیچ گزینه دیگری وجود نداشت. من ترجیح دادم یک سفر خطرناک با قایق از طریق دریا داشته باشم تا آن که بخواهم دوباره در سلول زندان قرار گیرم و زندگی ام آنجا به پایان رسد".

اگرچه درست است که اعضای بلندپایه رژیم قدیمی درگیر فساد بوده اند از جمه برادر بوتفلیقه، با این وجود، برخی در الجزایر می‌گویند تحولات رخ داده صرفا جنگی در داخل دستگاه قدرت بوده است. یک طایفه و گروه سیاسی از جنبش اعتراضی به نفع خود بهره برداری کرد تا از شر طایفه سیاسی دیگر در قدرت خلاص شود.

"آدلن مدی" رمان نویس الجزایری می‌گوید: "اوضاع پیچیده‌تر از این است". او می‌افزاید: "در الجزایر ارتش در هنگام بروز بحران متحد می‌شود. در مارس ۲۰۱۹ میلادی، ارتش متوجه شد که نمی‌تواند با بوتفلیقه ادامه دهد. به همین دلیل در کنار مردم قرار گرفت".

جامعه مدنی بسیار ضعیف

مدی می‌گوید جنبش حراک در سازماندهی سیاسی خود موفق نبوده است و این که شما نمی‌توانید تنها شعار‌هایی را در فیس بوک منتشر کنید که خواستار انقلاب هستند. الجزایر در حال حاضر نمی‌تواند با یک تغییر اساسی کنار بیاید. جامعه مدنی بسیار ضعیف، کشور بسیار بزرگ و دولت بیش از اندازه متمرکز است. او می‌گوید: "پس از حراک انتظارات بسیار زیاد بود، اما تغییر به این سرعت رخ نمی‌دهد".

سازمان‌های حقوق بشری مانند گروه زندانیان الجزایر تخمین می‌زنند که بیش از ۲۵۰ زندانی سیاسی در زندان‌های الجزایر هستند. شیوع کرونا نیز تنها بحران اقتصادی را تشدید کرده است. فروشنده‌ای در اوران می‌گوید: "مردم اینجا تمام امیدشان را از دست داده اند، همه می‌خواهند بروند".

دانشجویی مقابل کتابخانه‌ای در الجزایر آهی می‌کشد و می‌گوید: "تعجب آور است که "تبون" مدعی است که تجسم حراک است". او نیز در جریان تظاهرات در کنار همکلاسی هایش در خیابان‌ها بود. هیچ یک از آنان به دلیل ترس نخواستند نام شان ذکر شود. چند نفر از آنان می‌گویند که قصد دارند از کشور خارج شوند. دولت الجزایر برای استارت آپ‌ها وزیر تعیین کرده است، اما دانشجویان به این اقدامات می‌خندند.

"عویشه بختی" وکیل می‌گویند: "زندان‌ها پر از افرادی است که به آنجا تعلق ندارند". با این وجود، این جوانان الجزایری هستند که به "بختی" فعال دموکراسی خواه و وکیل امید می‌دهند. او از زمان وقوع اعتراضات حراک منحصرا تنها وکالت زندانیان سیاسی را برعهده گرفته است. او می‌گوید: "در الجزایر فقدان فرهنگ سیاسی احساس می‌شود این تقصیر اکثر بازداشت شدگان نیست. آنان در جایی قرار گرفته اند که به آن تعلق ندارند".

با این وجود، او هنوز خوش بین است، زیرا زنان و مردان جوانی که در زمان جنبش حراک به رژیم اعتراض کردند و دیوار‌های شهر را رنگ آمیزی کردند و زباله‌ها را از خیابان‌ها جمع آوری نمودند هنوز در همان حوالی هستند. او می‌گوید روی این نسل شجاع حساب می‌کند. او می‌افزاید: "به همین دلیل است که هیچ چیز در این کشور از دست نخواهد رفت".