همه ابهامات رمز ارز ریال!

فرارو- دستورالعمل انتشار رمزارز بانک مرکزی تصویب شد. این خبر را علی صالح آبادی، رئیس بانک مرکزی اعلام کرده و گفته است که چارچوب انتشار رمزارز بانک مرکزی مشخص شده و کارشناسان فنی در حال کار روی آن هستند و به‌زودی راه‌‌‌‌‌‌اندازی خواهد شد.

به گزارش فرارو، مهران محرمیان، معاون فناوری نوین بانک مرکزی نیز درباره انتشار رمزارز بانک مرکزی گفته که به زودی فاز آزمایشی رمز پول بانک مرکزی با نام رمز ریال اجرا می‌شود و استفاده عمومی دارد.

طبق گفته او، رمز ریال به صورت اسکناس است، اما در فضای دیجیتال منتشر و در اختیار مردم قرار می‌گیرد.

معاون فناوری نوین بانک مرکزی درباره استفاده از رمز ارز در واردات کالا هم اعلام کرد که مصوبه مرداد ماه هیات وزیران بود که در واردات از رمز ارز استفاده کنیم که آیین‌نامه‌های اجرایی آن در حال تدوین است و به زودی اجرا و جزییات این موضوع اعلام می‌شود ‌و هدف این است که افرادی که می‌خواهند در واردات از رمز ارز استفاده کنند مشکلی نداشته باشند.

اما با این وجود هنوز، جزئیاتی از دستور العمل و چارچوب انتشار رمز ارز بانک مرکزی منتشر نشده و مشخص نیست که این ارز دیجیتال با چه پشتوانه ای در دسترس عموم قرار خواهد گرفت.

طرح رمز ارز بانک مرکزی ابهامات زیادی دارد/ نباید روی این ایده حسابی باز کرد

کامران ندری، اقتصاددان و استاد دانشگاه درباره اثرات انتشار رمز ارز بانک مرکزی تحت عنوان رمز ریال و امکان سنجی آن در گفتگو با فرارو گفت: ما در دنیا رمزارز‌هایی داریم که میزان انتشار و عرضه آن‌ها محدود است و الگوریتم خاص دارند و از یک حد معینی انتشار آن‌ها بیشتر امکان پذیر نیست. یکی از این رمز ارز‌ها بیت کوین است. رمزارز‌هایی هم داریم که صرفا دیجیتال هستند و آن‌ها را به یک منبع با ارزش همچون نفت متصل می‌کنند. مثل رمز ارزی که در کشور ونزوئلا منتشر شده است. اینکه چه رمز ارزی مد نظر دولت است، این نکته بسیار مهمی است. اما هنوز جزئیات مربوط به آن در دسترس قرار نگرفته و تا این جزئیات در اختیار نباشد، خیلی نمی‌توانیم قضاوت و داوری داشته باشیم.

وی ادامه داد: رمزارز‌های که بیشتر مورد توجه مردم در سراسر دنیا قرار گرفته، ارز‌هایی هستند که ارتباطی با دولت‌ها ندارند و جنبه بین المللی پیدا کرده اند و دولت‌ها با آن‌ها کاری ندارند. این سری رمز ارز‌ها در مبادلات بین المللی به نوعی مورد استفاده قرار گرفته است و برخی کشور‌ها رسماً آن‌ها را پذیرفته اند و برخی هم چشم شان را به روی آن‌ها بسته اند. با این وجود افراد می‌توانند از این رمزارز‌ها استفاده کنند. اما این رمز ارزی که ایران می‌خواهد روی آن سرمایه گذاری کند مشخص نیست که با چه هدفی منتشر می‌شود. بنابراین تا جزئیات بیشتری در رابطه با این برنامه منتشر نشود، امکان اینکه در مورد آن صحبت و تحلیل کرد و گفت چه تاثیری می‌تواند در اقتصاد ما داشته باشد و آیا مورد استقبال قرار می‌گیرد یا خیر، وجود ندارد.

این اقتصاددان در مورد استفاده رمز ارز ایرانی در مبادلات بین المللی نیز گفت: رمز ارزی که شما منتشر می‌کنید و چون صحبت از ارز می‌کنید، پس دارید در مورد پول حرف می‌زنید. کسی که این پول را دریافت می‌کند، چه به صورت رمز ارز باشد و چه به صورت ارز رایج آن کشور، و در برابر آن کالا می‌دهد، باید بشود این را در جایی خرج کند. در چنین شرایطی آن فرد رمز ارز بانک مرکزی را کجا می‌تواند خرج کند؟ فرض کنید صادر کننده‌ای در کشور چین و یا ژاپن، کالای خود را به ما بفروشد و در ازای آن ما این رمز ارز را در اختیار او قرار بدهیم. اما این صادر کننده این رمز ارز را کجا باید خرج کند؟ چقدر با ما رابطه تجاری دارد؟ اصلا دنیا با ما چه اندازه رابطه تجاری دارد؟ این‌ها همه سوالاتی است که باید سیاستگذار به آن‌ها پاسخ دهد.

وی با اشاره به اینکه هیچ کسی درباره جزئیات طرح و پروژه رمز ارز بانک مرکزی صحبت نمی‌کند، افزود: حتی در مسائل خیلی مهم و کلیدی هچون قرار داد ۲۵ ساله با چین یا با روسیه هم شما چیزی از جزئیات این قرارداد‌ها نمی‌بینید و گفته نمی‌شود که ما با طرف مقابل در چه حوزه‌ای قرارداد بسته ایم. تنها یک سری مباحث کلی مطرح می‌شود. در چنین شرایطی وقتی اطلاعات کافی داده نمی‌شود نمی‌توان از خوبی‌های طرح صحبت کرد و نه از تبعات آن، حرفی زد.

ندری با بیان اینکه بعید است بتوان با رمز ارز بانک مرکزی تحریم‌ها را دور زد، گفت: این رمز ارز یک دریافت کننده‌ای دارد و باید آن را خرج کند. چه کسی می‌آید کالای خود را در ازای رمز ارزی بدهد که نمی‌توان آن را در جایی خرج کرد. همین الان هم پول رایج ما یعنی ریال با چنین چالشی روبرو است. مسئله مهمی که در مورد ریال ما مطرح است این است که صادرکننده‌ اگر ریال را از ما دریافت کند، کجا و چگونه باید آن را خرج کند. اما دلار را می‌تواند در بیشتر کشور‌های دنیا استفاده کند. همین سوال را می‌شود در مورد رمز ارز ایران مطرح کرد.

وی اضافه کرد: فرض کنید اعتبار این رمز ارز نفت است، یعنی آن کسی که این رمز ارز را می‌گیرد، می‌تواند بعد بیاید و از ما نفت بگیرد. در این حالت همه چیز بستگی به تحریم‌ها دارد. آیا تحریم‌ها آمریکا اجازه می‌دهد که فرد این نفت را دریافت کند. از طرفی چه ضرورتی دارد وقتی که ما داریم با آمریکا مذاکره می‌کنیم و احتمال برداشته شدن تحریم‌ها وجود دارد، ما چنین رمز ارزی داشته باشیم. این‌ها همه سوال است و باید یکی از مسئولان مربوطه و یا طراحان رمز ارز بانک مرکزی باید پیدا شود و به او گفته شود که به جای کلی گویی، طرح را با جزئیات بیشتری توضیح دهد. اما در کل نباید روی این ایده حسابی باز کرد. چرا که به نظر می‌رسد که طرح این مباحث به دکانی برای کسب درآمد عده‌ای بدل شده است.

این استاد دانشگاه در مورد استفاده داخلی از رمز ارز بانک مرکزی هم گفت: در حال حاضر ریال فیزیکی در داخل کشور دارد کار خود را انجام می‌دهد و ما مشکلی نداریم. اگر ریال دارد ارزش خود را از دست می‌دهد با این روش‌ها نمی‌توان ارزش آن را حفظ کرد. مگر اینکه این رمز ارز را به یک منبع با ارزش متصل کنید و این اتصال هم اتصال واقعی باشد. مثلا یک رمز ارزی را به طلا متصل کنند و هر واحد آن معادل میزان مشخصی ارز باشد. در نهایت هم افراد بتوانند در هر زمانی با مراجعه به بانک مرکزی میزان طلای مشخص شده را دریافت کنند. این در شرایطی است که طراحان بتوانند چنین ایده‌ای را پیاده کنند. علاوه بر این اگر بخواهند ارزی شبیه بیت کوین و اتریوم درست کنند که آن‌ها هم پشتوانه‌ای ندارند و تنها یک الگوریتم هستند. ولی چرا باید مردم بیت کوین را کنار بگذارند و بیایند رمز ارز ایران را استفاده کنند؛ بنابراین به چه دلیلی باید این جایگزینی صورت بگیرد؟