کیشیدا سایه آبه را از سر توکیو کوتاه می‌کند

کیشیدا فومیو، وزیر خارجه پیشین ژاپن بین سال‌های ۲۰۱۲ تا ۲۰۱۷ به عنوان رهبر تازه حزب لیبرال دموکرات انتخاب شد تا نخست‌وزیر جدید ژاپن، یک‌سال بعد از کناره‌گیری جنجالی آبه شینزو و جانشینی سوگا یوشیهیده به جای او، مشخص شود.

اعتماد در ادامه نوشت: کیشیدا، از سیاستمداران با سابقه حزب لیبرال دموکرات است که به توانایی‌اش برای ایجاد اجماع در حزب و با شرکای ائتلاف حاکم مشهور است. روز چهارشنبه رقابت برای رهبری حزب لیبرال دموکرات میان چهار نامزد برگزار شد. کونو تارو، وزیر واکسیناسیون دولت سوگا که او هم پیش از این در دوران نخست‌وزیری آبه، به عنوان وزیر خارجه و دفاع سمت داشت، رقیب اصلی کیشیدا فومیو محسوب می‌شد.

دو نامزد دیگر رقابت تاکاییچی سانائه، وزیر پیشین ارتباطات و نودا سیکو، دبیرکل موقت حزب، از سیاستمداران زن این حزب بودند. کیشیدا در رقابت دیروز به سادگی و با ۲۵۷ رای در مقابل ۱۷۰ رای نزدیک‌ترین رقیبش، کونو تارو، با رای نمایندگان ۴۷ شاخه استانی حزب لیبرال دموکرات به عنوان رهبر جدید حزب انتخاب شد.

آقای کیشیدا که ۶۴ ساله است، در سال ۱۹۹۳ و با پیروی از پدر و پدربزرگش که از سیاستمداران صاحب‌نام اهل هیروشیما بوده‌اند، وارد عرصه سیاست شد. او پیش از آن در بانکی ژاپنی شاغل بود. نخست وزیر آینده ژاپن از علاقه‌مندان جدی ورزش بیسبال است و در نوجوانی و جوانی از بازیکنان این رشته ورزشی بوده است.

او پس از سه بار ناکامی در امتحان ورودی دانشکده حقوق دانشگاه توکیو در یک دانشگاه خصوصی پایتخت به تحصیل در رشته حقوق پرداخت. او در شرایطی به رهبری حزب لیبرال دموکرات می‌رسد که نخست‌وزیر پیشین، از محبوبیت چندانی برخوردار نبود. سوگا یوشیهیده که بعد از استعفای آبه شینزو، به دلیل اتهامات فساد مالی و سوءاستفاده از قدرت، روی کار آمد، در طول یک‌سال گذشته به دلیل مدیریت کشور در دوران جهانگیری کرونا، مورد انتقاد زیادی واقع شده است.

رهبری محبوب برای انتخابات

او در آستانه برگزاری انتخابات رهبری حزب اعلام کرد که قصد ندارد در این انتخابات نامزد شود. با توجه به اکثریت مطلق ائتلاف حاکم، کیشیدا فومیو، روز دوشنبه کار مشکلی برای گرفتن رای اعتماد مجلسین ژاپن ندارد و می‌توان او را نخست‌وزیر بعدی این کشور دانست. اما دوران صدارت کیشیدا ممکن است چندان طولانی نشود، چراکه کمتر از دو ماه دیگر دولت او باید انتخابات سراسر ژاپن را برگزار کند.

در این فرصت کوتاه دو ماهه او باید با شرایط نارضایتی عمومی از مدیریت بیماری کرونا در ژاپن، احتمال وقوع موج تازه‌ای از همه‌گیری در این کشور و همچنین احیای اقتصاد آسیب‌دیده ژاپن را از بیماری کرونا، مدیریت کند تا حزب لیبرال دموکرات بتواند بار دیگر در انتخابات پیش‌رو اکثریت مطلق و حاکمیت خود بر ژاپن را حفظ کند و حزب را از بحران کنونی نجات دهد.

کیشیدا، بعد از پیروزی در انتخابات داخلی حزب لیبرال دموکرات، خطاب به رای‌دهندگان گفت که اعضای این حزب با رای خود نشان داده‌اند که «حزب لیبرال دموکرات احیا شده است و به حمایت آن‌ها نیاز دارد. امروز رقابت درون حزبی تمام شد و باید تمام تمرکزمان را روی انتخابات مجلسین بگذاریم. بحران ملی در کشور ادامه دارد، ضروری است که با اراده‌ای قوی به مدیریت و واکنش به بیماری کرونا ادامه بدهیم و باید تا پایان سال جاری میلادی، بسته نجات اقتصادی چند ده تریلیون ینی را آماده کنیم.»

به گزارش گاردین، سال گذشته برای انتخاب سوگا یوشیهیده به مقام رهبری حزب تقریبا میان همه فراکسیون‌ها و جناح‌های حزب اجماع وجود داشت، اما در انتخابات سال جاری پیروزی کیشیدا، چندان قابل پیش‌بینی نبود، چراکه فراکسیون‌های حزب رسما از هیچ یک از نامزد‌ها حمایت نکرده بودند و ترجیح دادند که نتیجه انتخابات با آرای منفرد اعضا مشخص شود.

کونو تارو، وزیر واکسیناسیون در دولت سوگا و وزیر پیشین دفاع و خارجه در دوران نخست‌وزیری آبه شینزو، تحصیلکرده امریکا و به اعتقاد تحلیلگران یک سیاستمدار غیرمتعارف در فرهنگ سیاسی بسیاری آرام و کم جنجال ژاپن محسوب می‌شود. او در این انتخابات با کیشیدا رقابت می‌کرد که از نظر سوابق فردی عملگرا، موثر و اجماع‌ساز شناخته می‌شود. بعد از آنکه در دور اول رای‌گیری چهارجانبه، هیچ یک از دو طرف اکثریت مطلق آرا را کسب نکرد، در دور دوم کیشیدا توانست کونو را به سادگی شکست دهد.

در آستانه برگزاری انتخابات عمومی، حزب لیبرال دموکرات امیدوار است که رهبر جدید این حزب بتواند اقبال عمومی به حزب را مجددا احیا کند. یک‌سال نخست‌وزیری سوگا یوشیهیده با انتقاد‌های گسترده به مدیریت بیماری کرونا در کشور باعث کاهش محبوبیت گسترده حزب شده است. اصرار سوگا بر برگزاری المپیک ۲۰۲۰ در دوران جهانگیری بیماری کرونا در این کشور به رغم مخالفت افکار عمومی با این اقدام، بیش از پیش بر کاهش محبوبیت او موثر بود.

سایه آبه

در عین حال، بسیاری از منتقدان سوگا معتقد بودند که حکومت او استمرار آبه شینزو، نخست‌وزیر پیشین است و سیاست‌های او تحت تاثیر نفوذ آبه تعیین می‌شود که به دلیل فساد و سوءاستفاده از قدرت مجبور به کناره‌گیری شده بود. رویکرد سیاسی آبه با رویکرد نگاه بالا به پایین حاکمیتی، بی‌میلی به مشورت با اعضای حزب و به بحث گذاشتن عمومی سیاست‌ها و راست‌گرایی اقتصادی، مخالفان زیادی برای او چه درون حزب و چه در میان افکار عمومی ایجاد کرده بود.

اوچیاما یو، استاد علوم سیاسی در دانشگاه توکیو به گاردین می‌گوید که رای‌گیری درون‌حزبی روز چهارشنبه آزمونی برای حزب بود که نشان می‌داد آیا لیبرال دموکرات‌ها آماده بیرون آمدن از زیر سایه آبه شینزو هستند یا نه.

این کارشناس می‌گوید: «مساله اساسی در انتخابات پیش‌رو، وضعیت دموکراسی در ژاپن است، اینکه آیا رهبران آمادگی گوش دادن به صدای مردم را دارند و آمادگی دارند که مطالبات ملی را در تصمیم‌گیری‌های خود دخالت دهند. سوگا، در مقام نخست‌وزیر به روشنی قادر به ارتباط موثر و صحیح با افکار عمومی و مردم ژاپن نبود و نتوانست که مسوولیت‌پذیری خودش را در قبال افکار عمومی نشان دهد.»

به نظر نمی‌رسد کیشیدا فومیو تحولی جدی در حکمرانی ژاپن ایجاد کند، به ویژه اینکه شرایطی مانند رویارویی با قدرت رو به گسترش چین و احیای اقتصاد آسیب دیده از کرونا، اصلی‌ترین چالش‌های پیش روی او هستند. کونو تارو، با سیاست‌هایی از جمله تلاش برای توسعه بهره‌برداری از انرژی‌های تجدیدپذیر و کاهش چالش‌های اداری و اصلاحات اقتصادی، از حمایت تجار و مدیران اقتصادی برخوردار بود، اما سنتی‌های حزب به رغم محبوبیت او در افکار عمومی چندان با رویکرد پیش‌بینی‌ناپذیر کونو تارو راحت نبودند.

کیشیدا در دوران رقابت‌های درون حزبی مجموعه سیاستگذاری‌های اقتصادی آبه شینزو، موسوم به آبه‌کونومیکس را شکست خورده توصیف کرده بود. اما او شخصا برنامه مشخصی برای اصلاحات اقتصادی ارایه نداده است. در رقابت درون حزبی، کونو و کیشیدا در مورد برخی مسائل فرهنگی هم با هم اختلاف نظر داشتند. کونو از اصلاحات قانونی برای ازدواج همجنس‌خواهان و نام‌خانوادگی مجزا برای زوج‌ها حمایت می‌کرد، اما کیشیدا معتقد بود «هنوز به جایی نرسیده است» که چنین تغییراتی را قبول کند.