رمزگشایی از اقدامات دولت جدید اسرائیل درباره ایران

فرارو- "سی ان ان" در یک گزارش تحلیلی، به مساله تغییر دولت در اسرائیل و خروج "بنیامین نتانیاهو" از قدرت پس از حدودا ۱۲ سال اشاره کرده و به طور خاص به این نکته می‌پردازد که بعید است دولت جدید در اسرائیل بتواند در مسائلِ اصلی و کلیدی سیاست داخلی و خارجی اسرائیل، رویه‌ای متفاوت از آنچه نتانیاهو دنبال می‌کرد را در پیش گیرد.

سی ان ان در این رابطه می‌نویسد: «در روز ۳۱ ماه مِی سال جاری میلادی، "نفتالی بنت" سیاستمدار دستِ راستیِ اسرائیلی که یکشنبه گذشته توانست کرسی نخست وزیری اسرائیل رابه دست آورد، در نهایت به متحد قدیمی خود یعنی "بنیامین نتانیاهو" پشت کرد و زمینه را جهت تشکیل یک ائتلاف سیاسی میان احزاب اسرائیلی فراهم کرد که منجر به خروج نتانیاهو از قدرت پس از گذشت ۱۲ سال شد.

نفتالی بنت اعلام کرده که تمام سعی خود را خواهد کرد تا در کنار دیگر سیاستمدارِ اسرائیلی یعنی "یائیر لاپید" که رهبر حزب مرکزگرای "یش عتید" است، بتواند دولت وحدت ملی را در اسرائیل تشکیل دهد. احزاب مخالف با نتانیاهو نه تنها اکنون در کِنسِت (پارلمان اسرائیل) اکثریت را در اختیار دارند بلکه در شرایط کنونی، به نحو تنگاتنگی (علی رغم تفاوت دیدگاه‌های ایدئولوژیک) با یکدیگر همکاری نیز می‌کنند. این مساله خود تا حد زیادی حلقه محاصره را علیه نتانیاهو تنگ کرد و در نهایت موجب خروج وی از قدرت شد. نتانیاهو در مجموع ۱۵ سال قدرت را در اسرائیل را در دست داشته است. با این همه، عده‌ای از ناظران و تحلیلگرانِ آشنا به صحنه سیاسی اسرائیل بر این باورند که هنوز زود است از پایان یافتن عصر نتانیاهو در عرصه معادلات سیاسی اسرائیل سخن بگوییم.

به گزارش فرارو، ناظران بر این باورند که شاید اکنون نتانیاهو از کرسی‌های اکثریت در پارلمان اسرائیل برخوردار نباشد، با این حال، وی در دوره خروج خود از قدرت و با توجه به برخی حمایت‌های سیاسی که هنوز از آن‌ها برخوردار است می‌تواند در ائتلافِ اکثریت در اسرائیل ایجاد شکاف کند و بار دیگر زمینه را برای حضورش در قدرت هموار سازد. این مساله مخصوصا اکنون که برخی حامیان دستِ راستی نتانیاهو بر این باورند که وی با توطئه و خیانت از قدرت اخراج شده، بیش از پیش از اهمیت برخوردار می‌شود.

تحلیلگرانِ مسائل سیاسی اسرائیل بر این باورند که حتی اگر ائتلافی که منجر به کنار گذاشتن نتانیاهو از قدرت شده همچنان در جای خود باقی بماند، باز هم نتانیاهو امکان کنشگری سیاسی دارد. آن‌ها به این مساله اشاره دارند که هنوز هم نتانیاهو رهبر "حزب لیکود" است (بزرگترین حزب اسرائیل) و بعید است که وی در روز‌های آتی این موقعیتِ خود را از دست بدهد.

اگرچه نتانیاهو در شرایط کنونی با اتهامات زیادی نظیر دریافت رشوه، تقلب، و نقض اعتماد عمومی رو به رو است (نتانیاهو تمامی این اتهامات را رد کرده است)، با این حال، فرآیند محاکمه وی مدت‌ها طول خواهد کشید. امری که باز هم امکان کنش ورزی را به او به عنوان یک سیاستمدار می‌دهد. از سویی، بر اساس قوانین رژیم اسرائیل، نتانیاهو همچنان می‌تواند به کسب مجدد کرسی نخست وزیری، در عین حال که پرونده قضایی او بررسی می‌شود، امیدوار باشد. از سویی، نتانیاهو در سال‌های اخیر به نوعی در مقام یک سیاستمدارِ عضوِ حزب لیکود عمل کرده که هنوز هم برای وی جانشینی در این حزب وجود ندارد.

نتانیاهو با تکیه بر هواداران افراطی حزب لیکود، به احتمال فراوان برنامه‌های زیادی را جهت بازگشت مجدد به قدرت برنامه ریزی خواهد کرد. نقطه تمرکز نتانیاهو و حزب لیکود به طور خاص بر شکاف‌های موجود در ائتلافِ سیاسی شکننده‌ای که دولت جدید اسرائیل بر آن تکیه دارد خواهد بود. در واقع، آن‌ها سعی خواهند کرد نهایتِ استفاده را از این شکاف‌ها ببرند و در نهایت بار دیگر راه خود را برای حضور در قدرت هموار سازند. از طرفی نباید فراموش کرد که چشم انداز برگزاری پنجمین انتخابات در اسرائیل در دو سال گذشته، چندان هم دور از دسترس نیست (با توجه به شرایط بی ثباتی سیاسیِ حاکم در اسرائیل). امری که به نتانیاهو فرصت می‌دهد تا بار دیگر خود را محک بزند و شانسش جهت حضور مجدد در قدرت را مورد آزمایش قرار دهد.

بسیاری از تحلیلگران مسائل سیاسی اسرائیل بر این باورند که درست است که نتانیاهو از قدرت خارج شده، با این حال، وی ۱۲ سال نخست وزیر رژیم اسرائیل بوده و باید اذعان کرد که وی در طی این مدت طولانی، تا حد زیادی ساختار‌ها و نهاد‌های سیاسی اسرائیل را در راستای دستور کار خود تعریف کرده و عملا اثرانگشت او را در چهارچوب معادلات سیاسی اسرائیل، به نحو گسترده‌ای می‌توان مشاهده کرد (شاید برای دهه‌ها بتوان تاثیرات حضور نتانیاهو در عرصه سیاسی اسرائیل را همچنان مشاهده کرد).

در این رابطه به طور خاص می‌توان به این نکته اشاره کرد که دولتِ تازه کار در اسرائیل تا حد زیادی با الگو‌ها و نوع حکمرواییِ سیاسی که نتانیاهو در ۱۲ سال اخیر تصویرسازی کرده مقایسه خواهد شد. "نفتالی بنت" نخست‌وزیر جدید اسرائیل کار خود را به عنوان رئیس دفتر نتانیاهو آغاز کرد و در واقع از او یاد گرفت که چگونه در اسرائیل سیاست ورزی کند. به همین منوال، نتانیاهو تا حد زیادی به فضای فکری بسیاری از سیاستمداران و مقام‌های ارشد دولت جدید اسرائیل نیز شکل داده است. آویگدور لیبرمن، گیدئون ساز، زیو الکین، و دیگر سیاستمداران اسرائیلی که در دولت جدید فعال خواهند بود، همه و همه از طریق نتانیاهو وارد عرصه قدرت شده اند. آن‌ها شاید اکنون رقبای نتانیاهو شده باشند با این حال خیلی سخت است که بتوانند از زیر سایه او خارج شوند.

باید به این نکته نیز اشاره کرد که تنها، طبقه سیاسی اسرائیل نیستند که تحت تاثیر نتانیاهو هستند. نتانیاهو در دوره حضور خود در قدرت از هر دوقطبی و شکافی استفاده کرده تا در قدرت بماند. او در این مسیر، سعی کرده تا خود را نماینده یک طیف یا احساسات خاص نشان دهد و از این طریق، حضورش در قدرت را تداوم بخشد. شاید سال‌ها و دهه‌ها طول بکشد که ردپای نتانیاهو از عرصه سیاست و مسائل اجتماعی اسرائیل حذف شود.

اضافه بر این، نتانیاهو در دوران حضور خود در قدرت هر کاری را انجام داده تا پیشرفت‌هایی که اسلافِ وی در امر برقراری صلح با فلسطینی‌ها بدست آورده اند را از بین ببرد. نتانیاهو قویا از هرگونه توافق با فلسطینی‌ها طفره رفته و بر این باور بوده که زمان کاملا به نفع اسرائیل، در حال گذر است. وی در دوره حضور "دونالد ترامپ" به عنوان رئیس جمهور آمریکا در قدرت، کاملا از حمایت‌های او برخوردار بود. او توانست "توافق‌ابراهیم" را با چهار کشور عربی نیز به امضا برساند و عملا آن‌ها را وادار کند تا به مساله فلسطین بی اعتنایی کرده و روابط خود را با اسرائیل عادی سازی کنند.

جدای از این، اقدام اخیر نتانیاهو در حمله به نوار غزه که موجب خونریزی گسترده در این منطقه شد، بار دیگر تنش‌ها را افزایش داده (مخصوصا با دولت آمریکا) و در نهایت بر خلاف آنچه بسیاری تصور می‌کردند که این مساله می‌تواند موجب تداوم حضور نتانیاهو در قدرت شود، زمیته را برای عزل وی فراهم کرد.

باید توجه کرد که دولت جدید در اسرائیل به نخست وزیری نفتالی بنت صرفا با توجه به این تمایل که نتانیاهو باید از قدرت کنار گذاشته شود، به قدرت رسیده است. درست به همین دلیل است که بعید به نظر می‌رسد که دولت جدید قادر باشد بتواند قدمی رو به جلو جهت حل منازعات جاری با فلسطینی‌ها بردارد. از سویی، بعید به نظر می‌رسد که این دولت بتواند در سیاست‌های منطقه‌ای اسرائیل نیز تغییر قابل توجهی را ایجاد کند. رژیم صهیونیستی همچنان سعی خواهد کرد با توان هسته‌ای و حضور منطقه‌ای ایران مقابله کند. اگرچه که انتظار می‌رود دولت جدید در مقایسه با دولت نتانیاهو، کمتر در مورد مسائل مرتبط با ایران، موضع گیری عمومی و عیان انجام دهد (مخصوصا با توجه به تمایلِ دولت بایدن جهت احیای برجام).

اسرائیلی که نتانیاهو ساخته، در حال جنگ با خود است و به قویا باید آن را دور از حصول هرگونه توافق صلح و برقراری آرامش در آن دانست. از این منظر، باید اذعان کرد که اسرائیل برای سال‌ها همچنان در همان قالب و چهارچوبی که نتانیاهو به آن شکل داده، باقی خواهد ماند. حتی اگر خودِ نتانیاهو، دیگر نخست وزیر اسرائیل نباشد».