مقصر کیست؛ تحریمها، مسئولان و یا مردم؟
اظهارات ضدو نقیض درباره منشا آلودگی هوای تهران

محمد رستگار معاون نظارت و پایش اداره کل محیطزیست استان تهران، استفاده بیش از اندازه گاز در منازل مسکونی را یکی از عوامل افزایش آلایندهها دانسته و از مردم خواسته تا با یک درجه صرفهجویی به کنترل آلودگی هوا کمک کنند.
به گزارش فرارو، با تداوم وضعیت قرمز آلودگی هوا در هفتههای اخیر برخی از اعضای شورای شهر از مازوتسوزی در نیروگاههای کشور خبر دادند. اما طبق اظهارات مسئولان شهری و محیط زیستی، آلودگی مازوتی هوای تهران ریشه در تحریمها دارد. در آخرین نمونه، عیسی کلانتری معاون رییسجمهور و رییس سازمان حفاظت محیط زیست در این باره گفته است، چون تحریم هستیم و نمیتوانیم مازوت صادر کنیم و انبارها هم پر شده مجبوریم بجای گاز در صنایع مازوت بسوزانیم و گرنه پالایشگاهها تعطیل خواهند شد!
بیژن زنگنه، وزیر نفت نیز روز یکشنبه در نشست مشترک وزرای نیرو، نفت و کشور درباره مدیریت مصرف سوخت زمستانی گفت: "مایل نیستم مازوت مصرف شود، اما چارهای نداریم، ولی گازوئیل در حداکثر ممکن تحویل داده میشود."
او همچنین افزود: «اگر مصرف برق کم شود مصرف مازوت هم کاهش مییابد و همه تجربهها در بحث صرفه جویی مصرف گاز با اولویت برق هم اجرا شود.»
رستگار تأکید کرده است: "کارخانههای بزرگ تهران هیچکدام مازوت نمیسوزانند. مازوت سوزی ربطی به آلودگی هوای تهران در شرایط فعلی ندارد."
حتی انوشیروان بندپی استاندار تهران نیز که پیشتر استفاده از سوخت مازوت در پالایشگاهها را تایید کرده بود، سیزدهم دی ماه در جلسه کارگروه اضطرار آلودگی هوای تهران، استفاده نیروگاهها از سوخت مازوت را تایید نکرد و گفت: «در چند روز اخیر هیچ کدام از نیروگاههای تهران از سوخت مازوت استفاده نکردهاند.»
مجادلات درباره مقصر اصلی آلودگی هوا به این تناقضگوییها ختم نمیشود. چندی پیش، برخی رسانهها با تایید تاثیر مازوت در آلودگی هوای تهران، اما نه تحریمها بلکه آلایندگی بالای مازوت تولیدی ایران را دلیل افت صادرات آن عنوان کردند.
بر این اساس، تا پیش از تحریمهای آمریکا، ایران روزانه ۳۵۰ هزار بشکه صادرات مازوت داشت، اما با آغاز سال ۲۰۲۰ بر اساس استانداردهای سازمان بینالمللی دریانوردی، استفاده از سوختهایی با ترکیب گوگرد بالای نیم درصد ممنوع شد.
بنابراین از آنجا که مازوت تولیدی ایران بسیار آلاینده است و ترکیب گوگرد بالایی دارد، مشتریان خارجی خود را از دست داده و ناگزیر به مصرف داخل رسیده است. کلانتری نیز در اظهارات اخیرش، آلودگی بالای مازوت ایرانی را تایید کرده که میتواند تا حدی تاییدکننده این ادعا باشد.
او با اشاره به خبرهایی مبنی بر سوزاندن سوخت مازوت دپو شده در نیروگاهها، گفت: "محیط زیست و وزارت نیرو این مسئله را باید برای مردم روشن کند. اگر این ماجرا حقیقت داشته باشد علنا مسئولان از ریههای شهروندان بهعنوان انبار مازوت استفاده میکنند."
تابستان ۹۸ نیز شماری از فعالان و روزنامهنگاران ایرانی تصویر حکمی از اسحاق جهانگیری، معاون اول رئیسجمهوری به تاریخ ۲۰ شهریور را منتشر کردند که با درخواست شرکت ایران خودرو دیزل برای «حذف الزام نصب فیلتر جذب ذرات معلق در خودروهای دیزلی» موافقت، و آن را به عیسی کلانتری، رئیس سازمان حفاظت محیط زیست ابلاغ کرده است.در این شرایط که با شدت گرفتن آلودگی هوا، تناقضگوییهای مسئولین نیز به اوج خود رسیده کلانتری اما تحریمها را مقصر اصلی آلودگی هوا معرفی میکند در حالیکه پیش از این به همراه مسعود تجریشی معاون سازمان محیط زیست صنعت خودروسازی را «مهمترین عامل آلودگی زیستمحیطی در ایران» معرفی کرده و از لابی صنعت خودروسازی به عنوان مانع اجرای قانون هوای پاک نام برده بودند.