جنبش "ضد واکسن" در ایران؛ مخالفان واکسیناسیون چه می‌گویند؟

از دهه ۷۰ میلادی جنبش‌های جدیدی علیه واکسیناسیون در کشور‌های غربی به طور علنی شکل گرفت. دلایل اصلی این مخالفت‌ها را می‌توان به ظهور شایعاتی از جمله غیرضروری بودن واکسن‌ها، مبارزه با قدرت گرفتن شرکت‌های داروسازی و شایعاتی درباره ارتباط میان واکسن و برخی بیماری‌ها دانست.

تاریخ انتشار: ۱۵:۵۱ - ۰۷ مهر ۱۳۹۸

تصویر یکی از مخالفان واکسیناسیون در ایران / این تصویر در دو روز اخیر بارها در شبکه های اجتماعی بازنشر شده است

فرارو- مخالفت با واکسیناسیون، پدیده‌ای است که در سال‌های اخیر در ایران و جهان افزایش یافته است. جریان‌هایی تبلیغات گسترده‌ای علیه برنامه‌های واکسیناسوین دولت‌های انجام می‌دهند و با آن مخالفت می‌ورزند. در ایران این پدیده با گسترش شبکه‌های اجتماعی صدای بلندی پیدا کرده و در فضای مجازی تبلیغات وسیعی به راه انداخته است.

به گزارش فرارو، واکسن گریزان به افرادی اطلاق می‌شود که به دلایل اعتقادی، مذهبی و یا باور‌های غیرعلمی و یا خرافی در مقابل دریافت واکسن برای خود یا فرزندانشان مقاومت و مخالفت نشان می‌دهند.

در ایران نظرسنجی‌های دقیق درباره رواج این پدیده در دست نیست، اما در فضای مجازی و شبکه‌های اجتماعی تبلیغات زیادی در این باره دیده می‌شود.

سایت‌ها و کانال‌هایی با عنوان "طب سنتی" و یا "طب اسلامی" مروج "واکسیناسیون ممنوع" هستند. آن‌ها استفاده از واکسن را "جنایت علیه بشریت" می‌دانند.

مبارزه با واکسیناسیون تنها فعالیت این سایت‌ها و کانال‌ها نیست. آن‌ها دیدگاه‌های متفاوت و بعضا عجیب دیگر درباره پزشکی مدرن مطرح می‌کنند. آن‌ها معتقدند بیماری‌های مختلف را بدون کمک گرفتن از طب مدرن و با استفاده از روش‌های طبیعی می‌توان درمان کرد. "زالو درمانی"، "حجامت"، "مصرف دارو‌های گیاهی" و... از جمله پیشنهاد‌های آنهاست.

آن‌ها جایگزین‌هایی برای واکسن ارائه می‌کنند، به طور مثال "حجامت هرساله، بازی با خاک، استشمام دود اسفند و کندر به طور متناوب، مصرف نمک دریا قبل و بعد از غذا، مصرف روغن زیتون در غذاها، استشمام گل نرگس، مصرف شلغم، مصرف روزانه سویق و... ".

آن‌ها مدعی هستند که روششان در برخورد با بیماری‌ها "اسلامی" است، این در حالی است که وزارت بهداشت و درمان این دیدگاه را قبول ندارد. وزارت بهداشت دو سال پیش اعلام کرد، "طب اسلامی" نداریم.

موضع رسمی وزارت بهداشت این است "در سیاست‌های کلی سلامت طب سنتی با عنوان «طب سنتی ایرانی» آورده شده و کلمه اسلامی وجود ندارد."

سال ۹۶ حسن قاضی زاده وزیر وقت بهداشت و درمان در این باره گفت: "برخی افراد یاد گرفته‌اند به مسائلی که مطرح می‌کنند صبغه دینی دهند یا آن را به مقام معظم رهبری نسبت می‌دهند و هر خلاف و اشتباهی را تحت این عنوان مطرح می‌کنند مثلا می‌گویند واکسیناسیون کار صهیونیست‌هاست یا سازمان بهداشت جهانی دستاویز صهیونیست‌هاست. طرح چنین مسائلی در قرن ۲۱ و در کشوری با تمدن چندین هزارساله موجب حیرت است. تعجب من از بزرگان جامعه پزشکی است که چرا حرفی دراین‌باره نمی‌زنند. "

با این حال مدعیان "طب اسلامی" اساسا وزارت بهداشت را به عنوان یک مرجع به رسمیت نمی‌شناسند. با وجود موضع صریح وزارت بهداشت درباره آنها، فعالیت تبلیغاتی مدعیان "طب اسلامی" به صورت گسترده ادامه دارد.

یکی از چهره‌های مشهور مدعیان طب اسلامی فردی به نام "دکتر حسین روازاده" است. او یادداشتی درباره مضرات واکسیناسیون دارد. عنوان این یادداشت بسیار تند است، "داعش پنهان یا واکسیناسیون".

او در این یادداشت نوشته است: "تحقیقات نشان می‌دهد واکسن‌ها هیچ سودی برای سلامت بدن و جلوگیری از بیماری‌های مهلک ندارند، بلکه موجب بسیاری از بیماری‌های لاعلاج هستند."

او مدعی شده است واکسیناسیون باعث اختلال در سیستم ایمن بدن کودکان وبروز بیماری‌های "ژنتیکی"، بیماری‌های "ویروسی"، تومور‌های "سرطانی" و ... می‌شود. او واکسن "آنفلوانزا" را عاملی برای بروز بیماری "اوتیسم" دانسته است. روازاده برای اثبات ادعاهایش آماره‌هایی ارائه کرده که منابع آن ذکر نشده است.

تمام حرف روازاده و منتقدان طب مدرن این است "شرکت‌های داروسازی، بیمه، سیستم‌های پزشکی از بیماری انسان‌ها کسب درآمد می‌کنند. واکسن‌ها می‌توانند تا آخر عمر، انسان را دچار بیماری‌های مختلف و نادر کنند و از این طریق این شرکت‌ها همیشه ارباب رجوع خاص خود را دارند."

این ادعا‌ها البته فقط در ایران وجود ندارد بلکه در بسیاری از کشور‌هایی اروپایی و آمریکا نیز گروه‌هایی ادعا‌های مشابه دارند.

مخالفت با واکسیناسیون در کشورهای غربی نیز گسترش یافته است

واکسن گریزی در اروپا

یک نظرسنجی نشان می‌دهد که بلغارستان، لتونی و فرانسه بیشترین میزان واکسن گریزان را در میان کشور‌های اروپایی دارند.

مطابق نتایج این نظرسنجی که در اروپا صورت گرفته است، کمتر از ۷۰ درصد از شهروندان بلغارستان، لتونی و فرانسه باور دارند که واکسینه کردن ضروری و بی‌خطر است. در مقابل بیش از ۹۰ درصد مردم پرتغال، دانمارک، اسپانیا و مجارستان استفاده از واکسن را مفید می‌دانند.

بر اساس این گزارش، لهستان بالاترین میزان تنزل اعتماد عمومی به واکسن زدن کودکان را داشته است. در این کشور تعداد کسانی که واکسن زدن را ضروری می‌دانند در طی سه سال گذشته ۹.۲ درصد کاهش یافت است.

همچنین آمار‌ها حاکی از آن است که به جز واکسن، اعتماد به سایر دارو‌ها نیز در بسیاری از کشور‌های اروپایی کاهش یافته است.

بحران سرخک

تابستان امسال در بسیاری از کشور‌های غربی و آفریقایی شیوع بیماری سرخک به مرز بحران رسید.

در همین راستا اعلام شد که شمار قربانیان سرخک در اروپا طی یک سال و نیم گذشته به بیش از ۹۰ نفر رسیده است. در همین مدت ۱۰۰ هزار نفر در ۴۷ کشور اروپایی سرخک گرفته اند.

امسال بحران گریز از واکسن به آمریکا هم رسید و کاربه جایی کشیده شد که ترامپ از آمریکایی‌ها خواست واکسن بزنند. در ۲۲ ایالت آمریکا نزدیک به ۷۰۰ مورد ابتلا به سرخک گزارش شد.

سرخک سال‌ها بود در کشورهایی، چون بریتانیا یا آمریکا ریشه کن شده بود. سازمان جهانی بهداشت علت اصلی این پدیده را افزایش مخالفت‌ها با واکسیناسیون اعلام کرده است.

میزان واکسیناسیون در آمریکا در حال کاهش است و شماری از والدین به دلایل فلسفی یا مذهبی از این کار سر باز می‌زنند. یکی از معضلات آمریکا در این زمینه طیفی از یهودیان مذهبی ساکن این کشورند که اعتقادی به واکسیناسیون فرزندانشان ندارند.

از میان اخبار