روحانی چه دارد که بگوید؟

مصوبه‌ای که بهارستانی‌ها تیر سال گذشته به آیین‌نامه داخلی خود اضافه کردند، مرداد سال جاری باعث اختلاف دولت و مجلس شده و کار به شورای حل اختلاف قوا کشیده است. بر اساس این طرح الحاقی، «رئیس جمهوری و هریک از وزرا موظف هستند در مرداد هر سال بر اساس برنامه‌های ارائه‌شده در زمان تشکیل دولت و اخذ رأی اعتماد وزرا، اسناد و قوانین بالادستی و شاخص‌های عملکردی متناسب با حوزه وظایف خود، گزارش عملکرد سال گذشته و برنامه سال آینده را به صورت کمی و مقایسه‌ای به مجلس شورای اسلامی تقدیم کنند».

به گزارش شرق، بر اساس این قانون، گزارش رئیس‌جمهوری برای بررسی به کمیسیون یا کمیسیون‌های مربوطه و معاونت نظارت و مرکز پژوهش‌های مجلس فرستاده می‌شود تا بعد از یک ماه، گزارش نهایی به هیئت‌رئیسه ارائه شود. بعد از آن، رئیس‌جمهوری و وزرا حق دارند برای دفاع به صحن مجلس بیایند. اگر عملکرد وزرا به تأیید مجلس نرسید، طرح استیضاح در دستور کار مجلس قرار می‌گیرد.

همین موضوع باعث شده حسن روحانی این قانون را دخالت در امور دولت بداند و به مقام معظم رهبری نامه بنویسد.

این را روز یکشنبه علی لاریجانی، رئیس مجلس، در پاسخ به تذکر نماینده بافق اعلام کرد و گفت: «هیئت‌رئیسه مجلس برای وزرا و رئیس‌جمهور نامه رسمی ارسال کرده و مجلس کار خود را انجام داده است؛ اما اینکه آقایان در رسانه‌ها موضوعات دیگری را بیان می‌کنند، چیز دیگری است. رئیس‌جمهور در نامه‌ای به مقام معظم رهبری عنوان کرده گزارش‌دهی سالانه به مجلس ایراد دارد که این موضوع به شورای حل اختلاف قوا ارجاع شده تا در آنجا رسیدگی شود».

این اولین‌بار است که اختلاف دولت حسن روحانی و مجلس به این شورا کشیده شده. شورای حل اختلاف قوا در سال ۹۰ و با بالاگرفتن اختلاف‌های دولت با مجلس، به دستور مقام معظم رهبری شکل گرفت.

شاید برای دولت که در برابر هجمه‌های مختلف چه از سوی جناح‌های مختلف سیاسی و چه اتفاقات خارجی، تریبونی ندارد، فرصت خوبی بود تا از عملکرد خود دفاع کند. سخنگوی دولت در نشست خبری این هفته خود درباره ارائه گزارش عملکرد دولت به مجلس گفته بود: «دولت ما به همه قوانین عمل خواهد کرد. شعار ما دولت قانون‌مدار است. ما معتقدیم در‌صورتی‌که تذکر، سؤال و استیضاح برای شفاف‌سازی امور در قانون پیش‌بینی شده است، اینکه بخواهیم در قانون سالی یک بار هم گزارش دولت را به مجلس ارائه کنیم و احیانا بخواهد رفتار‌هایی متعاقب آن صورت گیرد، این موضوع را با شفافیت بیشتر مناسب نمی‌بینیم». علی ربیعی گفته بود: «ما احساس می‌کنیم این موضوع با قانون اساسی همخوانی ندارد. نامه‌ای که به رهبری نوشتیم، ایشان به شورای حل اختلاف قوا ارسال کردند و هرچه نتیجه آن باشد، دولت از آن تبعیت می‌کند. هر چیزی را باید به اندازه خود دید و انرژی و وقت بسیاری از وزرای ما برای پاسخ‌گویی به سؤالات نمایندگان محترم سپری می‌شود».

باید منتظر ماند و دید شورای حل اختلاف قوا به نفع کدام طرف حکم صادر خواهد کرد.

فارغ از اینکه حسن روحانی به مجلس گزارش خواهد داد یا خیر، می‌توان از این زاویه نیز به موضوع نگاه کرد که انتظار سیاسیون و کارشناسان از رئیس‌جمهور چیست و منتظر هستند از روحانی چه چیزی را بشنوند. درهمین‌باره از چند فعال سیاسی نظرخواهی کرده‌ایم.

کدام نهاد متولی سیاست خارجه ایران است؟
صادق زیباکلام: اگر قرا باشد رئیس‌جمهور در مجلس شورای اسلامی به توضیح عملکرد یک‌ساله گذشته خود بپردازد، به نظر بنده مهم‌ترین، بنیادی‌ترین و اصلی‌ترین موضعی که حتما باید درباره با آن توضیح دهد، بحث سیاست خارجه است و بگوید کدام نهاد باید سیاست خارجه ایران را تعیین کند؟ سیاست خارجه تأثیری مستقیم بر ارکان مختلف زندگی ۸۰ میلیون ایرانی دارد؛ از‌این‌رو لازم است آقای روحانی توضیح دهد بر حسب قانون اساسی، قوه مجریه و قوه مقننه چه تأثیری بر روند سیاست خارجی کشور دارند و نقش این دو قوه در سیاست خارجی ایران امروز چگونه است؟

توضیح اقدامات ایران علیه تروریسم اقتصادی
فاطمه حسینی: فرصت حضور در مجلس برای توضیح عملکرد‌ها و دستاورد‌های دولت است و در کنار آن، فرصتی برای صحبت صادقانه از چالش‌های فراروی دولت در سال آینده و نیز موانع در یک سال گذشته به شمار می‌رود. انتظار است آقای روحانی با حضور در مجلس، در دو حوزه داخلی و بین‌المللی به توضیح عملکرد یک‌ساله دولت بپردازند. مهم‌ترین موضوع در عرصه بین‌المللی، مسئله اقدامات ایران علیه تروریسم اقتصادی‌ای است که ملت ایران را نشانه رفته. در حوزه داخلی نیز عملکرد دولت باید با وجود تنگنا‌های بودجه‌ای تشریح شود؛ به‌ویژه در حوزه اقتصادی نیاز است تشریح شود هریک از وزارتخانه‌ها برای عبور از بحران‌های یک سال گذشته، چه اقدامی کرده‌اند. در مجموع، بر اساس برنامه‌های وزرا هنگام اخذ رأی از مجلس و قوانین برنامه‌و‌بودجه و سیاست‌های کلی نظام، چه اقداماتی انجام شده است.

برای معیشت مردم چه کرده است؟
فاطمه سعیدی: توضیح عملکرد یک‌ساله آقای روحانی، مسئله مهمی است و با توجه به شرایط اقتصادی فعلی و اینکه در ماه‌های گذشته شرایط معیشتی مردم سخت‌تر از قبل شده، پیشنهاد بنده به دولت این است که شفاف و روشن به مردم بگوید برای معیشت آن‌ها چه کرده است و چه عواملی باعث به‌وجودآمدن این شرایط شده؟ باید قدرالسهم تأثیر هر پارامتر بر شرایط فعلی را به‌درستی تشخیص دهیم؛ در غیر این صورت، ممکن است با دادن آدرس غلط و هیاهوی دیگران، مسیر اشتباهی را برای آینده انتخاب کنیم.

روحانی از اقدامات دولت در دفاع از تمامیت ارضی صحبت کند
حسین مرعشی: در سال پایانی مجلس پنجم نمایندگان مجلس تصمیم گرفتند سالی یک‌بار رئیس‌جمهور برای ادای توضیحات در باب دستاورد‌های دولت و شرایط اداره کشور نمایندگان مردم را مطلع کند که این امر نه یک تهدید که یک فرصت برای هر دولتی است تا از تریبون رسمی به تشریح عملکرد‌های خود بپردازد؛ حال چرا آقای روحانی آن را خلاف قانون اساسی دانسته‌اند، من نمی‌دانم و استدلال ایشان را ندیده‌ام تا نظری بدهم. اما اینکه چه نکته مهمی را می‌تواند در صحن مجلس بیان کند، مطمئنا تحولات سیاسی منطقه‌ای که نکات مثبت و جذابی هم داشته یا تلاش‌هایی که در راستای حفظ تمامیت ارضی و استقلال کشور به‌ویژه در بحث حقوق دریا‌ها انجام شده و مقابله‌ای که با زیاده‌خواهی‌های آمریکا انجام شده، مواردی است که روحانی باید درباره آن‌ها صحبت کند. یا دوگانه چالش و فرصت اقتصادی که با اعمال تحریم‌ها رخ داده است، نیاز به توضیح دارد؛ زیرا از یک‌سو ارزش ریال سقوط کرده و زندگی طبقه متوسط شهری شدیدا صدمه دیده، اما در سوی دیگر در بخش تولید شاهد رشد تولید در بخش‌هایی هستیم که تا پیش‌از‌این تولیدکننده انگیزه‌ای برای ورود به آن نداشت. مردم و نمایندگان آن‌ها باید از این مسائل مطلع شوند و بدانند گشایش‌های اقتصادی در آینده نزدیک در راه است.