جلوگیری از اعزام معتادان به حج

زائران مبتلا به اعتیاد و بیماری‌های اعصاب و روان به حج اعزام نمی‌شوند. این خبر را روز گذشته رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال‌احمر اعلام کرد؛ خبری که به زبان ساده یعنی اینکه اجازه سفر افراد معتاد به عربستان در ایام حج داده نخواهد شد. علت این تصمیم را اگر بخواهید، باید به اخبار سال‌های گذشته نگاهی انداخت.

به گزارش شرق، «کشف دو کیلو مواد مخدر از حجاج در فرودگاه تهران». این تیتر خبر یکی از خبرگزاری‌های رسمی کشور در مرداد سال گذشته و به نقل از رئیس پلیس فرودگاه‌های کشور بود. سردار مهری همچنین اعلام کرد ۱۸ نفر از زائران حج به دلیل داشتن ماده مخدر سنتی از این سفر معنوی بازماندند که ۱۱ نفر از آن‌ها مرد و هفت نفر زن بودند.

این اولین باری نبود که از کسانی که عازم سفر زیارتی حج می‌شوند، مواد مخدر کشف می‌شد. مروری بر خبر‌های سال‌های قبل‌تر هم حکایت از کشف مواد مخدر و بازداشت و ممانعت از سفر برخی افراد به حج به دلیل اعتیاد و همراه‌داشتن مواد دارد.
شاید موضوع عجیبی باشد اینکه چرا کسی که می‌خواهد به حج برود، باید همراه خودش مواد مخدر ببرد! موضوع از این قرار است که بسیاری از این افراد، پیرمرد‌ها و پیرزنانی هستند که به هر دلیلی معتاد یا وابسته مصرف تریاک شده‌اند و حالا هم حسب نوبت و ثبت‌نام موعد سفرشان به حج رسیده است. سفری که دست‌کم باید ۲۰ روز را در عربستان بگذرانند و تحمل این‌همه روز بی‌مواد برای‌شان سخت است.

به‌همین‌دلیل ساده‌دلانه تصمیم می‌گیرند به اندازه مصرف و نیاز خودشان جنس لازم را همراه بار سفرشان کنند و عازم حج شوند. غافل از اینکه گشت‌های پلیسی در فرودگاه‌ها سختگیرانه‌تر و جدی‌تر از این حرف‌هاست. هم در فرودگاه‌های ایران و هم عربستان. تازه اگر شانس یارشان باشد که اینجا موادشان کشف شود. اگر آن سوی مرز و در سرزمین سعودی‌ها دست‌شان رو شود، آخر و عاقبت‌شان ممکن است به زندان‌های طولانی‌مدت و حتی اعدام هم ختم شود.

اصل خبری که دیروز منتشر شد، به این شرح بود: رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال‌احمر از حضور هزارو ۸۰۰ زائر بین ۶۵ تا ۸۰ سال در حج تمتع ۹۸ خبر داد.

محمد‌تقی حلی‌ساز، رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال‌احمر، در گفتگو با ایلنا اعلام کرد که زائران مبتلا به اعتیاد و بیماری‌های اعصاب و روان به حج اعزام نمی‌شوند.

او ادامه داد: امکان همراه‌داشتن متادون برای زائران وجود ندارد و چنانچه در فرودگاه سعودی متادون همراه زائر باشد، مانند مواد مخدر با آن برخورد می‌شود. ما هم به‌عنوان مرکز پزشکی نمی‌توانیم مقدار زیادی متادون به همراه داشته باشیم و دارو‌های مخدری که به همراه می‌بریم، بسیار اندک خواهد بود. البته بیشترین بیماری‌ای که ما در عربستان با آن مواجه هستیم، بیماری‌های قلبی و عروقی و گرمازدگی است.

رئیس مرکز پزشکی حج و زیارت هلال‌احمر تصریح کرد: دومین موضوع آزمایش‌های استطاعت جسمی بحث بیماری‌های اعصاب و روان است که در واقع زائری که به چنین بیماری‌هایی مبتلاست، نمی‌تواند در هنگام انجام اعمال تمرکز لازم را داشته باشد و در چنین مواقعی کل کاروان را معطل می‌کند؛ از‌این‌رو هم به زائران توصیه می‌کنیم که چنانچه به این بیماری‌ها مبتلا هستند، داوطلب نباشند و ما هم تست‌ها و آزمایش‌های خودمان را انجام می‌دهیم که امیدواریم با دقت این کار را انجام دهیم که در آنجا چنین مواردی را مشاهده نکنیم.

در سال‌های گذشته اعزام زائران معتاد به حج مشکلات زیادی را پدید آورده است و هر‌ساله مجازات‌های سختی در انتظار مرتکبان بوده است. بازرسی‌های متعدد و جدی برای جلوگیری از حمل مواد مخدر از سوی زائران حج تمتع هر سال سختگیرانه و جدی اعمال می‌شود و در صورت کشف مواد مخدر، در هر دو فرودگاه مبدأ و مقصد با حاملان مواد مخدر برخورد می‌شود.

در سال‌های گذشته نیز علاوه بر برخورد قضائی با حاملان مواد مخدر به عربستان، از عزیمت آن‌ها به مراسم حج نیز جلوگیری به عمل می‌آمد و ویزای متخلفان باطل می‌شد. پیش از این اعلام شده بود حبس‌های طولانی‌مدت در انتظار حاملان مواد مخدر به عربستان است و افرادی که به انتقال مواد مخدر به این کشور اقدام کنند، در صورت دستگیری در داخل فرودگاه‌های عربستان به زندان‌های مخوف سعودی منتقل خواهند شد.

این مسئله شامل همراه‌داشتن روان‌گردان‌ها و انواع مشتقات تریاک نیز می‌شود. سال ۲۰۱۵ عربستان سه ایرانی را به جرم قاچاق مواد مخدر اعدام کرد.

پیش از این هم جانشین شورای هماهنگی مبارزه با مواد مخدر با تأکید بر اینکه در این کشور اعتیاد در هر صورت جرم است و شش ماه زندانی دارد، گفته بود: همچنین حکم افرادی که اقدام به خرید و فروش مواد مخدر کنند، اعدام است. سال گذشته اعلام شد هیچ فرد معتادی موفق به سفر به سرزمین وحی نشد و گذرنامه این افراد نیز باطل شده بود.

اگر زائران اقدام به حمل مواد مخدر کنند، در مرحله نخست و پس از دستگیری در ایران به مراجع قضائی معرفی می‌شوند و بین یک تا پنج سال ممنوعیت خروج از کشور برای آن‌ها در نظر گرفته خواهد شد و از سفر معنوی حج نیز بازمی‌مانند؛ اگر در کشور عربستان نیز از زائران مواد مخدر کشف شود، برابر قوانین با آن‌ها برخورد خواهد شد. همچنین زائران باید از بردن دارو‌های ممنوعه که فهرست آن‌ها نیز اعلام شده، خودداری کنند و اگر زائری قرار است دارو‌های خاصی را استفاده کند، حتما نسخه آن را همراه داشته باشد تا در فرودگاه برای او مشکلی پیش نیاید.

براساس قانون کشور عربستان، حتی حمل چند گرم ماده مخدر نیز می‌تواند حبس طولانی‌مدت یا اعدام در پی داشته باشد. ممکن است زائرانی فقط به اندازه مصرف خودشان مواد مخدر در هنگام عزیمت به عربستان حمل کنند؛ اما حمل حتی یک گرم مواد مخدر جرم محسوب می‌شود. طبق ماده ۱۷ قانون اصلاح مبارزه با مواد مخدر مصوب ۱۳۸۹ مجمع تشخیص مصلحت نظام، چنان‌چه فردی با هر قصدی اقدام به حمل یا قاچاق مواد مخدر به هر میزان در فرودگاه‌های کشور کند، گذرنامه او باطل و از یک سال تا پنج سال ممنوع‌الخروج می‌شود و اگر فرد برای بار دوم هر مقدار مواد مخدر داشته باشد و در پرواز خارجی دستگیر شود، گذرنامه او باطل و از پنج تا ۱۵ سال ممنوع‌الخروج می‌شود.

دولت عربستان در سال‌های اخیر مبادی فرودگاهی خود را به آخرین امکانات کنترلی و حفاظتی مجهز کرده و با بهره‌گیری از کادر متخصص در چهره‌زنی، مبادرت به شناسایی زائران معتاد و جست‌وجوی بار همراه آنان می‌کند و بازداشت هریک از مرتکبان جرائم ذکرشده، تابع محدودیت سنی و جنسیت نیست و به صرف کشف مواد مخدر، فرد حامل آن بازداشت (در برخی موارد افراد با سن بالای ۸۰ نیز بازداشت شده‌اند) و مراحل دادرسی و محاکمه با قاطعیت و بدون حضور وکیل انجام شده و زائران به حبس‌های طولانی‌مدت محکوم شده‌اند و امکان اعتراض و تجدیدنظر در رأی صادرشده وجود ندارد.

همراه‌داشتن هرگونه داروی گیاهی مشکوک و شبیه به مواد مخدر، قرص‌های روان‌گردان مانند متادون، قرص‌های آرام‌بخش از قبیل: انواع مسکن‌های حاوی کدئین، دیازپام، فلورازپام، کلونازپام، اکسازپام، لورازپام و... در عربستان جرم تلقی می‌شود و در صورت کشف از زائران در فرودگاه‌های عربستان، حسب مقدار آن، مجازات جریمه و حبس از دو تا ۱۰ سال را دربر خواهد داشت و هرگونه دستگیری در این کشور‌ها علاوه بر ضربه به حیثیت نظام مقدس جمهوری اسلامی، مجازات و بلاتکلیفی را برای زائر در کشور مذکور به‌دنبال دارد.

برای افرادی که مواد مخدر را برای مصرف شخصی حمل می‌کنند از دو تا ۱۰ سال زندان و برای افرادی که به‌منظور فروش مواد مخدر حمل می‌کنند، حکم اعدام صادر می‌شود. لازم است همه مسافران سرزمین وحی ضمن رعایت مًقررات از حمل هرگونه مواد مخدر به کشور عربستان خودداری کنند و درصورتی‌که دارو مصرف می‌کنند، حتما مسئولان کاروان و پزشک مربوطه را در جریان قرار دهند و مسئولان مربوطه با بیان تذکرات لازم، اقدامات پیشگیرانه در این زمینه را انجام دهند.