جوخه مرگ شاهزاده "بن سلمان"

ولیعهد عربستان سعودی، شاهزاده محمد بن‌سلمان تیمی مخفی دارد که کار آن ساکت کردن مخالفان با روش‌هایی همچون تحت نظر داشتن، آدم‌ربایی، دستگیری و شکنجه شهروندان سعودی است و این تیم درست یک سال پیش از قتل جمال خاشقجی در کنسولگری عربستان سعودی در استانبول تاسیس شده است. این گفته‌های یکی از مقامات آمریکایی است که به گزارش‌های طبقه‌بندی شده نیروهای اطلاعاتی آمریکا دسترسی داشته است.

به گزارش دنیای اقتصاد به نوشته روزنامه نیویورک‌تایمز، دست‌کم چندین عملیات مخفی توسط افرادی صورت گرفته که در قتل جمال خاشقجی و ناپدید کردن جسدش در اکتبر سال گذشته میلادی در استانبول نقش داشته‌اند. به گفته مقامات و برخی وابستگان قربانیان سعودی قتل خاشقجی بخشی از یک کشتار بزرگ بوده است.

تیمی که در قتل خاشقجی دست داشتند، آن‌گونه که مقامات آمریکایی آن را می‌نامند، «تیم مداخله سریع سعودی»، دست‌کم در ده‌ها عملیات مشابه حضور داشته‌اند که از سال ۲۰۱۷ آغاز شده است. وابستگان قربانیان سعودی و مقامات اطلاعاتی آمریکا می‌گویند که برخی از عملیات صورت گرفته همراه با زور و خشونت بوده که شامل دستگیری افرادی که در سایر کشورهای عربی می‌شده‌اند بوده است. همچنین دستگیری شاهزاده‌ها در کاخ‌هایی که زندگی می‌کردند به همراه زور و آزار و اذیت بوده است. یکی از کسانی که توسط این گروه دستگیر شده یک استاد دانشگاه در دپارتمان زبان‌شناسی بوده که درخصوص زنان سعودی در یک بلاگ مطلب می‌نوشته است. به گفته مقامات اطلاعاتی ایالات متحده، او به‌شدت توسط این گروه مورد آزار و اذیت روحی و روانی قرار گرفته و چندین‌بار در بازداشت سعی کرده که خود را بکشد. مقامات اطلاعاتی آمریکا تصریح کرده‌اند که تیم مداخله سریع سعودی به‌قدری مشغول بوده که ژوئن سال گذشته رهبر این تیم از محمد بن‌سلمان خواسته است که بابت این حجم از کار به‌مناسبت عید فطر، پاداش دریافت کنند.

این اطلاعات با این جزئیات از عملیات صورت گرفته از سوی تیم مداخله سریع سعودی توسط یکی از مقامات آمریکایی خوانده شده که به کل اطلاعات این پرونده دسترسی داشته است. برخی از منابع اطلاعاتی این پرونده به‌دلیل ترس از جان خود با نام مستعار یا بدون فاش ساختن اسم‌شان، این اطلاعات را در اختیار نیروهای آمریکایی قرار داده‌اند. به گفته این منابع اطلاعاتی در اختیار گذاشتن این نوع اطلاعات موجب خشم مقامات سعودی خواهد شد و پیامدهای ترسناکی برای آنها به همراه خواهد داشت. یک سخنگوی سفارت عربستان سعودی در واشنگتن به نیویورک‌تایمز گفت: «پادشاهی هرگونه اتهام بدرفتاری با متهمان درحال محاکمه یا در انتظار محاکمه را به‌شدت رد می‌کند.» این سخنگو تصریح کرد: «قوانین سعودی شکنجه را ممنوع کرده و هرکس دست به چنین اقدامی بزند و از قدرت سوءاستفاده کند‌، باید پاسخگو باشد.»

رژیم آل‌سعود اصرار دارد که قتل خاشقجی ناراضی و مخالف سعودی که در ایالات متحده زندگی می‌کرده و برای واشنگتن‌پست می‌نوشته، برنامه‌ای از پیش طراحی شده نبوده و دستوری از سوی حکومت برای قتل این ناراضی سعودی صادر نشده است. مقامات سعودی می‌گویند که تصمیم به قتل خاشقجی راسا توسط خود تیم گرفته شده است و باید به همین منظور پاسخگوی این اقدام‌شان باشند. ترکیه و آمریکا اما می‌گویند که قتل خاشقجی با دستور حکومت و برنامه‌ای از پیش طراحی شده، بوده است. پادشاهی سعودی می‌گوید که ۱۱ نفری که در قتل خاشقجی حضور داشتند، درحال محاکمه هستند و احتمالا ۵ تن از آنها با حکم اعدام روبه‌رو شوند اما هیچ‌گاه اتهام آنها به‌طور مشخص گفته نشده است. پس از قتل جمال خاشقجی، مقامات سعودی گفتند که نیروهای اطلاعاتی عربستان سعودی تنها دستور داشتند تا ناراضی‌ها را به کشور بازگردانند. چیزی که در این بین مشخص نشده، این بوده است که آیا وظیفه این تیم بوده است که این کار را انجام دهد؟ مقامات سعودی تاکنون در مورد وجود این تیم اظهارنظری نکرده‌اند، نه آن را تکذیب می‌کنند نه تایید. آنها حتی حاضر نیستند به این سوال جواب بدهند.

عربستان سعودی تاریخی طولانی از بازگرداندن یا تعقیب مخالفان به قصد سرکوب‌شان دارد و این رویه پس از روی کار آمدن محمد بن‌سلمان در سال ۲۰۱۷، به‌عنوان جانشین پادشاه این کشور روندی صعودی و پر شتاب به‌خود گرفته است. به‌نظر می‌رسد که محمد بن‌سلمان به‌دنبال فراهم کردن بی‌دغدغه حکومت برای خود است.

او محمد بن‌نایف را که رئیس استخبارات بود برکنار کرد و شاهزاده جوان خود کنترل آن را به‌دست گرفت. از آن زمان، نیروهای امنیتی عربستان سعودی ده‌ها روحانی، فعال سیاسی و روشنفکران را دستگیر کرده‌اند، چراکه آنها را خطری بالقوه تشخیص داده‌اند. همچنین حکومت عربستان سعودی با کسانی که در توییتر مطالبی طنز و انتقادی علیه حکومت منتشر می‌کنند، دستگیر و با آنها برخورد تند می‌کند.

بروس ریدل، یکی از تحلیلگران سابق سازمان سیا که درحال‌حاضر برای موسسه بروکینگز کار می‌کند، می‌گوید: «ما هیچ وقت در این حد، شاهد برخورد نبودیم. یک مخالف و ناراضی در حد خاشقجی در گذشته اصلا مورد توجه قرار نمی‌گرفت.» جمال خاشقجی، روزنامه‌نگار واشنگتن‌پست در داخل کنسول عربستان سعودی در استانبول کشته و جسدش نابود شد. ترکیه از طریق ویدئوهای دوربین مداربسته و شنود توانسته پرده از این جنایت بردارد. تیم اطلاعاتی ترکیه به این طریق توانسته تیم مسوول در این زمینه را شناسایی کند و اسامی آنها را در اختیار رسانه‌ها قرار دهد. بروس ریدل بر این باور است که اختیار عمل تیم نشان می‌دهد آنها عملیات‌شان را در داخل پادشاهی آزادانه انجام می‌داده و تحت رصد هیچ‌کدام از سرویس‌های اطلاعاتی کشورهای دشمن‌شان قرار نداشته‌اند.

تیم مداخله سریع با اجازه محمد بن‌سلمان و با مدیریت سعود القحطانی تاسیس شد. یکی از مقامات آمریکایی گفت که سعود‌القحطانی مشاور اصلی محمد بن‌سلمان بوده که کار رسانه‌ای دربار را نیز بر عهده داشته است. معاون او ماهر عبدالعزیز مطرب، یک مامور اطلاعاتی کشور عربستان سعودی که با ولیعهد عربستان به کشورهای خارجی هم سفر کرده، رهبری میدانی این تیم را بر عهده دارد. یکی دیگر از افراد اجرایی این تیم طاهر غالب الحربی است که پیش‌تر جزو گارد سلطنتی بوده و در سال ۲۰۱۷ به‌دلیل دفاع از کاخ محمد بن‌سلمان در برابر حمله صورت گرفته، ارتقای شغلی پیدا می‌کند. یکی از مقامات سعودی به نیویورک‌تایمز گفت: ماهر عبدالعزیز مطرب و طاهر غالب الحربی درحال‌حاضر در دادگاهی در ریاض به‌دلیل قتل جمال خاشقجی تحت بازجویی هستند. این در حالی است که القحطانی در حصر خانگی به‌سر می‌برد و حق خروج از کشور هم ندارد. همین موارد ادامه فعالیت این تیم را در هاله‌ای از ابهام فرو برده است.

گزارش‌های نیروهای اطلاعاتی آمریکا مشخص نکرده است که نقش محمد بن‌سلمان در این تیم چیست، اما در این گزارش‌ها تصریح شده است که القحطانی به‌عنوان مشاور اصلی بن‌سلمان نقش مهمی در عملیات این تیم در دستگیری مخالفان و بازگرداندن ناراضیان سعودی به وطن در خارج از کشور داشته است. وابستگان و خانواده‌های بازداشت‌شده‌های سال ۲۰۱۷ می‌گویند: زمانی که در این سال محمد بن‌سلمان ده‌ها شاهزاده سعودی، تاجر و مقامات سابق این کشور را در هتل ریتز کارلتون به اتهام فساد مالی بازداشت کرد، القحطانی و مطرب در این هتل فعالیت داشتند و در فشار آوردن به بازداشت‌شده‌ها برای تصرف اموال‌شان نقش بسزایی ایفا کردند.

بسیاری از بازداشت‌شده‌های هتل ریتزکارلتون عربستان سعودی می‌گویند که آنها به لحاظ فیزیکی مورد آزار و اذیت قرار گرفتند و بنابه گفته یکی از شاهدان حتی یک نفر از بازداشت‌شدگان در آنجا فوت کرده است. البته هنوز مشخص نیست که تیم مداخله سریع در این آزار و اذیت‌ها نقش داشته است یا نه. عربستان سعودی هرگونه شکنجه و آزار و اذیت جسمی را رد کرده است. اما پس از قتل جمال خاشقجی بود که کم‌کم وسعت عملیات این تیم مشخص شد. به گفته نیروهای اطلاعاتی ترکیه، مطرب و الحربی هر دو جزو کسانی بودند که نقشی موثر در داخل کنسول‌گری عربستان درخصوص قتل جمال خاشقجی ایفا کرده‌اند. نیروهای اطلاعاتی آمریکا با ارزیابی عملیات قبلی این تیم به این نتیجه رسیده است که احتمالا قتل خاشقجی به دستور محمد بن‌سلمان بوده است. سیا هنوز در مورد این مساله اظهارنظر نکرده است.

نیروهای اطلاعاتی آمریکا مدرک قوی مبنی بر نقش سلمان در قتل خاشقجی به‌دست نیاورده‌اند اما وقتی الگوی قتل را در کنار سایر عملیات‌ها می‌گذارند به این نتیجه می‌رسند که احتمالا این قتل به دستور ولیعهد سعودی صورت گرفته است. سایر آژانس‌های اطلاعاتی با همکاری یکدیگر ‌به‌دنبال مدرکی هستند که این فرضیه آنها را ثابت کند. در دسامبر سال گذشته میلادی آژانس امنیت ملی یک گزارش تهیه کرده که در آن اشاره شده که القحطانی به بن‌سلمان گفته است خاشقجی مانند یک «گلوله» خواهد بود اگر به کشور بازنگردد و به انتقاداتش خاتمه ندهد. نیروهای امنیتی نتیجه‌گیری می‌کنند که شاید بن‌سلمان دستور شلیک صادر نکرده باشد اما قطعا با ساکت کردن خاشقجی موافق بوده است.