دسته گل ارسالی برای بانک‌ها

 

فرارو- سود سپرده‌های سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت از ابتدای بهمن‌ماه امسال به جای روزشمار به شکل ماه‌شمار محاسبه می‌شود و مبنای پرداخت سود حداقل مانده حساب در ماه خواهد بود. این تصمیم جدیدی است که توسط شورای پول و اعتبار گرفته شده است. آن‌ها در بخشنامه خود به بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری گفته‌اند در مدت یک ماه باقی مانده تا زمان اجرای این تصمیم باید مقدمات و زیرساخت‌های لازم در شبکه بانکی کشور را آماده کنند که بخش قابل توجهی از این کار شامل تغییرات نرم‌افزاری می‌شود. بانک‌ها همچنین وظیفه دارند اطلاع‌رسانی لازم را در این خصوص به سپرده‌گذاران انجام دهند.

تغییر جدید در حالی انجام می‌شود که حداکثر نرخ سود علی‌الحساب برای سپرده‌های کوتاه‌مدت عادی بر اساس بخشنامه‌های متعدد شورای پول و اعتبار همان ۱۰درصد به شکل سالانه باقی می‌ماند. رئیس‌کل بانک مرکزی نیز پیش از این به بانک‌ها و موسسات مالی و اعتباری هشدار داده بود پرداخت سود بیش از نرخ ۲۰درصد به سپرده‌های بانکی ممنوع است و با برخورد جدی همراه خواهد شد. این در حالی است که سود سپرده‌های کوتاه‌مدت تا همین یک سال پیش در برخی بانک‌ها به حدود ۲۰درصد می‌رسید؛ تقریبا نزدیک به همان نرخ سود قابل پرداخت به سپرده‌های بلندمدت. در نتیجه این اتفاق سپرده‌گذاران زیادی ترجیح می‌دادند سرمایه خود را در یک سپرده کوتاه‌مدت بخوابانند و هر زمان که اراده کردند آن را از بانک بیرون بیاورند و صرف کار دیگری کنند.

دستور جدید، اما وضعیت را تغییر می‌دهد و موجب می‌شود سود سپرده کوتاه‌مدت تنها در صورتی کامل به حساب سپرده‌گذار واریز شود که در طول ماه برداشتی از سپرده خود انجام نداده باشد. این دستور العمل وقتی اهمیت بیشتری پیدا می‌کند که آخرین گزارش بانک مرکزی از میزان سپرده‌های بانکی را مدنظر قرار دهیم؛ این گزارش که به بازه هفت ماهه نخست امسال تعلق دارد، نشان می‌دهد اگر چه حجم سپرده‌های بلندمدت نسبت به اسفند سال ۹۶، هشت هزار و ۵۹۰ میلیارد تومان کاهش پیدا کرده و به عدد ۸۳۱هزار و ۷۷۰میلیارد تومان رسیده، اما در سوی دیگر میدان میزان به حجم سپرده‌های کوتاه‌مدت ۱۱۳هزار میلیارد تومان اضافه شده تا این رقم به عدد ۵۰۶هزار و ۶۱۰میلیارد تومان برسد. مشابه این اتفاق یک بار دیگر در سال ۹۵ رخ داده است؛ در آن سال حجم سپرده‌های بلندمدت از ۴۹۰ هزار میلیارد تومان در مهر ماه کم شد و در اسفند به ۴۸۳ هزار میلیارد تومان رسید، اما حجم سپرده‌های کوتاه‌مدت رشد کرد و از ۴۳۳ هزار میلیارد تومان به ۵۲۸ هزار میلیارد تومان رسید. آمار‌های رسمی بانک مرکزی نشان می‌دهند این مقدار در طول یک سال بعد مدام کاهش پیدا کرده؛ به شکلی که در اسفند پارسال حجم سپرده‌های کوتاه‌مدت ۳۹۳ هزار میلیارد تومان برآورد می‌شد، اما مهر امسال توجه مردم و سپرده‌گذاران بانکی دوباره به سمت سپرده‌های کوتاه مدت جلب شده است تا حجم این سپرده‌ها به ۵۰۶ هزار میلیارد تومان برسد.

 

گزارش بانک مرکزی با بررسی سپرده‌های غیردیداری شامل سپرده‌های قرض‌الحسنه پس‌انداز، صندوق پس‌انداز مسکن، سرمایه‌گذاری کوتاه‌مدت و سرمایه‌گذاری بلندمدت و سپرده‌های متفرقه نشان می‌دهد حجم پولی که مردم در بانک‌ها سپرده گذاری کرده‌اند روی هم به عدد ۱۴۵۱ هزار و ۳۸۰ میلیارد تومان می‌رسد. در حال حاضر از این رقم، ۵۰۶ هزار و ۶۱۰ میلیارد تومان سپرده کوتاه‌مدت و ۸۳۱ هزار و ۷۷۰ میلیارد تومان به سپرده بلندمدت اختصاص دارد تا به این ترتیب سهم سپرده‌های کوتاه‌مدت از مجموع کل سپرده‌های سرمایه‌گذاری مدت‌دار که قبلا حدود ۳۲ درصد بود، در حال حاضر به حدود ۳۸ درصد برسد و سهم سپرده‌های بلندمدت از حدود ۶۸ درصد به ۶۲ درصد تقلیل پیدا کند.

به نظر می‌رسد آنچه در نیمه نخست امسال در بازار‌هایی مثل ارز و سکه و طلا اتفاق افتاد، باعث شده بخشی از سپرده‌گذاران روش سرمایه‌گذاری خود را در بانک‌ها تغییر دهند، اما حالا در شیوه جدید سود سپرده کوتاه‌مدت به حداقل میزان سپرده در طول یک ماه تعلق می‌گیرد تا به این ترتیب هم بخشی از بار سنگین پرداخت سود سپرده‌های کوتاه‌مدت از روی دوش بانک‌ها برداشته شود، هم مردمی که همچنان می‌خواهند به دور از بلا و ریسک و خطر پول خود را به دست بانک‌ها بسپارند، این کار را به شکل منظم‌تری انجام دهند.