پرونده "جعبه سیاه" بابک زنجانی روی میز دادگاه

فرارو- بالاخره جعبه سیاه پرونده بابک زنجانی پای میز محاکمه می‌رود. دادستان تهران اعلام کرد هفته گذشته کیفرخواست علیرضا زیباحالت منفرد صادر شده است و به زودی دادگاه او برگزار می‌گردد.

به گزارش فرارو، امروز نیز محسنی اژه‌ای سخنگوی قوه قضائیه ضمن تائید این خبر گفت: "برای پرونده همدست بابک زنجانی بابت نقل و انتقال حواله‌های زنجانی، کیفرخواست صادر شده است. " اما اخبار دقیقی درباره جزییات پرونده زیبا حالت منفرد در دست نیست.

آخرین اخباری که درباره پرونده او منتشر شده است مربوط به تابستان سال ۹۶ است. در آن زمان غلامحسین اسماعیلی رییس دادگستری استان تهران از اعترافات "ع ز" خبر داد و گفت: «اطلاعات این فرد در سرنوشت دیگر همدستان بابک زنجانی تأثیرگذار است.»

مدتی پس از اعلام این خبر از سوی اسماعیلی مهدی شمس‌زاده و حمید فلاح‌هروی دو تن از متهمان پرونده نفتی که پیشتر به اعدام محکوم، اما حکم آن‌ها در دیوانعالی کشور نقض شده بود، از سوی شعبه ۲۸ دادگاه انقلاب تهران به ریاست قاضی مقیسه به حبس محکوم شدند.

در این بین برخی معتقد بودند که اعترافات زیباحالت منفرد در این باره اثر گذار بوده است و دو متهم اصلی پرونده فساد نفتی را از اعدام نجات داده است.

اما حکم اعدام بابک زنجانی تائید شد، با این وجود دو سال است که این حکم اجرا نشده است. دیوان عالی حکم اعدام بابک زنجانی را آذر ماه سال ۹۵ تائید کرد. زمانی که هنوز زیبا حالت منفرد دیگر متهم این پرونده دستگیر نشده بود. پس از دستگیری او برخی محافل از احتمال تغییر حکم زنجانی خبر دادند.

در نقطه مقابل مسئولان قوه قضائیه تاکید می‌کنند که حکم اعدام او اجرا خواهد شد. حجت الاسلام منتظری دادستان کل کشور، حجت الاسلام محسنی اژه‌ای معاون اول قوه قضاییه و مجموعه دستگاه قضایی براین باور هستند که نخست رد مال انجام و سپس حکم اعدام اجرا شود.

 

فرد مرموز در پرونده بابک زنجانی
در سال ۹۴ و درمیانه دادگاه‌های بابک زنجانی و همدستانش سید حمید حسینی عضو هیات مدیره اتحادیه صادر کنندگان نفت و گاز و پتروشیمی در نوشته‌ای به وجود یک فرد مرموز در پرونده بابک زنجانی اشاره کرد. فردی که در دادگاه بابک زنجانی نیز چند باری از او صحبت شد، ولی هیچ اطلاع دقیقی درباره او در دست نبود.

حسینی در آن زمان نوشت: "نکته جالب، عدم توجه به یکی از افراد پشت پرده مستقر در مالزی است که بسیاری از معاملات توسط وی صورت گرفته است و یکی از سرنخ‌های این ماجراست و فعلا در این پرونده اثری از ایشان دیده نمی‌شود. "

تا آن وقت کسی از هویت این فرد مرموز خبر نداشت تا آنکه دادستان تهران ۲۹ دی ماه سال ۹۵ اعلام کرد که "ع ز. م" متهمی که چند روز پیش توسط اینترپل به کشور بازگردانده شده بود "جعبه سیاه" پرونده بابک زنجانی است. جعفری دولت آبادی در این باره اظهار کرد: «تحقیقات نشان می‌دهد این فرد در خرید و فروش محموله‌های نفتی بابک زنجانی نقش داشته است.»

علیرضا زیباحالت منفرد کیست؟
پس از اظهار نظر دادستان تهران درباره بازداشت "ع ز" وکیل بابک زنجانی هویت او را "علیرضا زیباحالت منفرد" اعلام کرد. خبرگزاری فارس نیز گزارشی از زندگی این متهم منتشر کرد.

در گزارش فارس آمده بود "متولد ۲۰ آبان ماه سال ۱۳۵۲ در تهران است و در خانواده‌ای ۵ نفره با یک خواهر و برادر بزگتر از خود به دنیا آمده است. "

این خبرگزاری همچنین نوشت "منفرد در اوایل جوانی زمانیکه ۲۰ سال داشته است ازدواج کرده و در خانه‌ای استیجاری در جنوب شهر تهران ساکن شد. " او در آن زمان به تدریس مبانی کامپیوتر مشغول بود. "

زندگی علیرضا زیبا حالت منفرد از همان اوایل جوانی با فعالیت اقتصادی گره خورد. زندگی او از این منظر شباهت زیادی با بابک زنجانی دارد.

او هم آغاز فعالیت اقتصادی اش را با رانندگی خودرو یکی از مقامات میانی دولتی آغاز کرده است. بابک زنجانی نیز مدعی بود که پس از اینکه در دوران سربازی راننده مرحوم نوربخش در بانک مرکزی بود توانست پیشرفت‌های اقتصادی اش را آغاز کند.

این متهم پرونده فساد نفتی مدتی به خاطر ارائه چک‌های بی محل به زندان رفته بود پس از آن وارد فعالیت لیزینگ خودرو شد و توانست ثروتی از این طریق برای خود دست و پا کند.

علیرضا زیباحالت منفرد با گسترش فعالیت لیزینگی خود، تصمیم به مهاجرت به مالزی گرفت. او به این کشور آزاد به لحاظ اقتصادی رفت و وارد بازر سنگ‌های قیمتی شد و فعالیت‌های آموزشی نیز شد.

پس از برگزاری دادگاه زنجانی و افشای روابط بابک با علیرضا منفرد تیمی از نیروهای امنیتی و قضایی ایران برای استرداد او به مالزی اعزام شدند، اما این تیم نتوانست دولت مالزی را قانع کند که علیرضا زیباحالت منفرد را به ایران تحویل دهد.

 

پس از اینکه مالزی برای این متهم فساد اقتصادی ناامن شد او این کشور را ترک کرد و ردپایش در آمریکا جنوبی دیده شد. او  به دومنیکا در حوزه کارائیب رفته بود.

 

حضور او در دومنیکا نیز حواشی زیادی دارد. او متهم شده بود که برای دریافت گذرنامه دومنیکا به روزولت اسکریت سیاستمدار مشهور این کشور رشوه کلانی پرداخت کرده است. زیباحالت منفرد با این سیاستمدار روابط نزدیک خانوادگی داشت. بالاخره علیرضا زیباحالت منفرد پس از بازداشت در دومنیکا ۲۶ دیماه از سوی پلیس اینترپل به ایران تحویل داده شد.

 

ارتباط زیباحالت منفرد با زنجانی
پیشرفت علیرضا زیباحالت منفرد در مالزی نقطه شروع ارتباط او با بابک زنجانی بود. بابک زنجانی در اوج فعالیت‌های اقتصادی اش در دوران تحریم و دولت احمدی نژاد، با چراغ به دنبال افرادی اینچنینی می‌گشت. او خیلی سریع شرکایی شبیه به خودش را پیدا می‌کرد. در ترکیه رضا ضراب را یافت و در مالزی علیرضا زیباحالت منفرد.

زنجانی زیباحالت منفرد را به نوعی به کارچاق کن یا کارگزار خود در مالزی تبدیل کرد. او مسئول فروش نفتی بود که زنجانی از دولت ایران دریافت می‌کرد. او همچنین مسئول راه اندازی بانک "اف آی آی بی" در مالزی شد.

نام این بانک در دادگاه هفتم بابک زنجانی مطرح شد. در آن جلسه مرتضی تورگ معاون وقت دادستان تهران درباره شیوه راه اندازی و اهداف ایجاد این بانک از زنجانی سوالاتی را پرسیده و تشکیل این بانک را در جهت اهداف غیر قانونی مطرح کرده بود.

 

جعفری دولت آبادی، در این باره گفته است: ««متهم دستگیر شده که جعبه سیاه فعالیت‌های مجرمانه بابک زنجانی در خصوص اخذ مجوز فعالیت و خرید بانک اف. آی. آی. بی توسط متهم اصلی پرونده محسوب می‌شود. متهم پس از دستگیری زنجانی، از ورود به کشور امتناع کرد، در سال ۱۳۸۹ با بابک زنجانی آشنا شده و به لحاظ نفوذی که در کشور مالزی داشته؛ به گونه‌ای که مقام مشورتی داتو را دریافت نموده، موفق می‌شود مجوز فعالیت بانک اف. آی. آی. بی را برای اقدامات مجرمانه زنجانی اخذ نماید.»

اتهام‌های زیادی به این متهم وارد شده است. دولت‌آبادی پس از باداشتش با اشاره به این که وی محموله‌های نفت دریافتی توسط بابک زنجانی از وزارت نفت را از طریق یک شخص هندی تبار، به شرکت‌هایی از جمله العقیلی در امارات می‌فروخته، ابراز امیدواری کرد که با تحقیق از این متهم، سرنخ‌های لازم برای کشف وجوه حاصل از فروش محموله‌های نفتی به بابک زنجانی به دست آید.

براساس گزارش‌ها زیباحالت منفرد مدتی نیز نفت ایران را در انبار‌هایی غیر قانونی در چین انبار کرده بود.

 

به نوشته خبرگزاری فارس "پس از طولانی شدن زمان نگهداری نفت و با توجه به هزینه‌های زیاد انبار داری، تمام این نفت‌ها به ایران استرداد داده شد. گفته می‌شود سود منفرد در این اقدامات حق دلالی بوده است که از طرفین چینی و ایرانی دریافت کرده است، درباره مبلغ دریافتی منفرد گمانه زنی‌های بسیاری وجود دارد و مبالغی از 5 الی 20 میلیون دلار توسط منابع آگاه بیان شده است."

امید برای نجات زنجانی
بازداشت این متهم نفتی در سال ۹۵ کورسوی امید برای بابک زنجانی ایجاد کرد تا شاید از مجازات اعدام رها شود. پس از اعلام خبر بازداشت "جعبه سیاه" کوهپایه زاده وکیل بابک زنجانی گفت: «فکر می‌کنم دستگیری و بازداشت این فرد که در عملیات اجرایی تحویل و تحول نفت نقش اساسی و کلیدی داشته به کشف حقیقت خیلی کمک می‌کند. به ویژه اینکه یک شرکت نفتی مدعی شده بود دربخشی از نفت تحویل شده، آب وجود داشته و همین امر برای موکل ایجاد مشکل کرده بود و آن شرکت به همین بهانه از پرداخت بدهی خودداری می‌کرد؛ بنابراین از این حیث می‌تواند به احراز واقعیت کمک کند.»

در همین راستا کوهپایه زاده چند ماه بعد خواستار اعاده دادرسی در پرونده بابک زنجانی شد. این درخواست در اوایل سال ۹۶ ارائه گردید.

درخواستی که به اذعان وکیل زنجانی در آن به بند ج. و چ. ماد ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری استناد شده بود. بند ج. ماده ۴۷۴ قانون آیین دادرسی کیفری به حادث شدن واقعه یا ظهور ادله جدید مبنی بر بی‌گناهی فرد محکوم اشاره دارد و در این زمینه، وکیل زنجانی به صحبت‌های دادستان تهران که گفته بود «علیرضا زیباحالت منفرد» در حکم جعبه سیاه پرونده نفتی است، استناد کرد.

کوهپایه‌زاده همان موقع گفت:"این حرف را مدعی العمومی زده که خواستار اجرای مجازات اشد در حق موکل شده است. این حرف را مقام مسئول و آگاهی زده که بیش از دو سال پرونده را در مرحله تحقیقات در اختیار داشته و اشراف کامل دارد و بیان صریح و گواهی مقام مسئول پرونده است که اعلام می‌کند جعبه سیاه کشف شد. جعبه سیاه یعنی حقایق ناب و تاثیرگذار که تا حالا به آن دسترسی وجود نداشته است بنابراین این را اقتضا می‌کند که پرونده موکل در خصوص اجرای مجازات سالب حیات تا بررسی دقیق و انجام تحقیقات کامل و صدور رأی قطعی در خصوص علیرضا زیباحالت منفرد از دایره اجرا فاصله بگیرد."

پس از گذشت شش ماه از ارائه درخواست اعاده دادرسی بابک زنجانی به دیوان عالی کشور، مشخص شده که دیوان، درخواست بابک زنجانی برای اعاده دادرسی را رد کرد.

با این وجود حکم اعدام بابک زنجانی هنوز نیز به اجرا در نیامده است استدلال مقامات قضایی این است که به دنبال یافتن راهی برای بازگرداندن تمام پول نفتی که در اختیاری زنجانی قرار گرفته بود هستند به همین خاطر اجرای حکم متوقف شده است.

 

البته  این رویه با موارد مشابه همخوانی ندارد. مه آفرید امیر خسروی متهم فساد سه هزار میلیاردی از موارد مشابه است. او پس از بازداشت در سال ۹۰ به سرعت محاکمه شد و در سال ۹۳ اعدام شد. اما به نظر می‌رسد پرونده بابک زنجانی پیچیدگی‌های دیگری دارد که اجرای حکم او را به تعویق انداخته است. باید دید که برگزاری دادگاه علیرضا زیبا حالت منفرد چه تاثیری درباره سرنوشت بابک زنجانی خواهد داشت.