واکنش مکرون به ماجرای دستگیری دیپلمات ایرانی در آلمان

«نمي‌توانم بگويم که دستور از کجا صادر شده؟ از بالا بوده يا از اين يا آن يکي سرويس امنيتي». اين اولين موضع‌گيري امانوئل مكرون رئيس‌جمهور فرانسه درباره ماجراي طرح بمب‌گذاري در تجمع منافقين در پاريس است؛ آن‌هم بعد از اينکه اسدالله اسدي، ديپلمات بازداشت‌شده ايراني در آلمان به بلژيک استرداد شده است.

به گزارش شرق، ديپلماتي که ادعا شده قصد اجراي نقشه بمب‌گذاري در تجمع سالانه منافقين در پاريس را داشته است. البته پيش از اظهارنظر مكرون، ديگر مقامات فرانسه دست به اقداماتي هم زده بودند. ژان لودريان، وزير خارجه اين کشور برخلاف نظر رئيس‌جمهور فرانسه در‌اين‌باره ترديدي ندارد و گفته که بدون شک وزارت اطلاعات ايران پشت طرح {بمب‌گذاري} است.

در همين راستا دارايي‌هاي وزارت اطلاعات ايران و دو شخص ايراني نيز در فرانسه توقيف شد. در اين شرايط مكرون همچنان مواضع قبلي خود را درباره برجام حفظ کرده و در گفت‌وگوي خود با شبکه تلويزيوني فرانس 24 هم بر اين رويکرد تأكيد کرده است. با‌اين‌حال نمي‌توان از تأثير عملکرد پاريس در اين ماجرا بر آينده روابط با تهران به‌سادگي گذشت. اما روز گذشته يک مقام ارشد فرانسوي که نامش فاش نشده نظري همسو با امانوئل مكرون ارائه کرده است. او به رويترز گفته «احتمالا اين طرح از سوي تندروهاي {ايران} براي تضعيف حسن روحاني است؛ چراکه روحاني براي ارتقاي روابط ايران با جهان تلاش مي‌کند».

ديپلمات ايراني در دادگاه بلژيک
در مقابل اين اتهامات ايران هرگونه ارتباطي در‌اين‌باره را از آغاز رد کرد. بعد از بازداشت ديپلمات ايراني در تيرماه سال جاري هم به‌سرعت کاردار آلمان در غياب سفير و سفراي فرانسه و بلژيک به وزارت خارجه ايران احضار شدند. عباس عراقچي، معاون سياسي وزير خارجه در ديدار با سفير فرانسه و کاردار سفارت آلمان «مراتب اعتراض شديد جمهوري اسلامي ايران نسبت به دستگيري ديپلمات ايراني را اعلام و با تأكيد بر مصونيت ديپلماتي بر اساس کنوانسیون ژنو، خواستار آزادي فوري و بدون قيد و شرط او شد».

بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت خارجه ايران نيز در واکنش به حکم دادگاه آلمان ابراز اميدواري کرده بود که دولت آلمان به واقعيت‌ها وقوف کامل پيدا کند و اسدي تبرئه و به ايران عودت داده شود. اما اسدالله اسدي، کارمند سفارت ايران در اتريش همچنان در بازداشت به سر مي‌برد و آخرين خبر از او استردادش به بلژيک است.

به نوشته يورونيوز مقامات قضائي بلژيک چهارشنبه هفته گذشته يعني يک روز بعد از استرداد، اسدالله اسدي و سه نفر ديگر را به برنامه‌ريزي براي بمب‌‌گذاري در نشست منافقين در پاريس متهم کردند و هر چهار متهم در دادگاه تفهيم اتهام شدند. اين در حالي است که در کنار ديپلمات ايراني افراد ديگری هم هستند که در اين رابطه بازداشت شده‌اند.

به نوشته يورونيوز دو متهم ديگر در ماه ‌ژوئن به همراه ۵۰۰ گرم ماده منفجره پروکسيد استون در بلژيک بازداشت شدند. متهم چهارم نيز در فرانسه دستگير و سپس به بلژيک تحويل داده شد. البته گفته مي‌شود پليس بلژيک دو نفر از سه شخصي را که چهار روز پيش در اين رابطه بازداشت کرده بود، آزاد کرده است.

«ايسنا» در گزارش خود در‌اين‌باره نوشته که مقام‌هاي بلژيک در ماه جولاي درخواست استرداد اسدالله اسدي و مرد ديگري را ارائه داده بودند که با نام «مهراد الف» معرفي شده و در پاريس دستگير شده بود. پليس بلژيک مدعي است که «مهراد الف» همدست زن و شوهري بوده که در بروکسل به دليل حمل نيم کيلوگرم مواد منفجره و يک چاشني انفجاري دستگير شده بودند.

در مقابل واکنش وزارت خارجه ايران نيز به‌سرعت انجام گرفت. وزارت خارجه بعد از استرداد ديپلمات ايراني به بلژيک، سفير آلمان را احضار کرد و از او توضيحاتي در‌اين‌باره خواست. به گزارش دويچه وله وزارت خارجه آلمان نيز حضور سفير را تأييد کرده بود. اما گويا دستگاه قضائي در آلمان مستقل از دولت است. بهرام قاسمي، سخنگوي وزارت خارجه ايران در اين مدت همواره تأكيد کرده که وزارت خارجه در حال پيگيري موضوع است اما اطلاعات جديدي در اختيار رسانه‌ها قرار نداده است.

روحاني توضيحي نداد
به نوشته رويترز، رئيس‌جمهور فرانسه در ادامه گفت‌و‌گوي خود از اينکه همچنان منتظر توضيحات {ايران} در اين رابطه است، گفته «حسن روحاني در دو ديدار اخيري که با او داشته هيچ توضيحي در اين زمينه به او نداده است».

آخرين ديدار رئيس‌جمهور ايران با همتاي فرانسوي خود در حاشيه نشست سالانه سازمان ملل در نيويورک بود. در اين ديدار که وزراي خارجه دو کشور هم حضور داشتند، گفته شد که درباره مسائل دوجانبه ازجمله مبادلات تجاري بحث و تبادل‌نظر شده است. همچنين مكرون ايران را کشوري تأثيرگذار در مبارزه با تروریسم جهاني دانسته بود. اما حالا در رويکردي دوگانه ايران را به تلاش براي عمليات تروريستي متهم کرده است.

اروپا چه خواهد کرد
دستگيري ديپلمات ايراني به اتهام تلاش براي بمب‌گذاري در تجمع منافقين در آستانه سفر رئيس‌جمهوري ايران و وزير خارجه به اروپا بود. در روزهايي که بعد از خروج آمريکا از برجام، اروپا و ايران براي حفظ اين توافق بين‌المللي تلاش مي‌کردند.

محمدجواد ظريف در‌اين‌باره در صفحه توييتر خود نوشت: «چقدر جالب: همين که ما سفر در سطح رئيس‌جمهور را به اروپا آغاز کرديم، (گزارشي منتشر شد که) ظاهرا عملياتي ايراني اتفاق افتاده و توطئه‌گران آن دستگير شده‌اند. ايران صراحتا هرگونه خشونت و ترور را در هر جايي که باشد، محکوم کرده و آمادگي دارد تا با همه طرف‌هاي ذي‌نفع براي پرده برداشتن از چيزي که يک طرح شيطاني عمليات فريب است، همکاري کند».

با اينکه اتحاديه اروپا همچنان براي حفظ برجام تلاش مي‌کند اما عملکرد سه کشور اروپايي درباره ديپلمات ايراني براي ايران پذیرفتنی نيست. از سوي ديگر آمريکايي‌ها نيز دست از تلاش برنداشته‌اند و سعي مي‌کنند که اروپا را براي همراهي واشنگتن با تحريم‌هاي یک‌جانبه عليه ايران همراه کنند.

در همين راستا برايان هوک، رئيس گروه اقدام عليه ايران راهي اروپا و هند شده است. با همه اينها هنوز تغيير در رفتار کشورهاي عضو اتحاديه اروپا در قبال برجام و ايران صورت نگرفته است و صحبت از سازوکار ويژه مالي براي پرداخت‌هاي ايران در واردات و صادرات است. حتي امانوئل مكرون نيز درباره برجام به «فرانس 24» گفته که خواستار حفظ سياست موجود در قبال ايران است که شامل حفظ توافق موجود {برجام} مي‌شود. او ادعا کرده که بعدازآن بايد درباره برنامه هسته‌اي ايران بعد از سال 2025 بحث شود؛ يعني بخشي از توافق که تا آن سال اعتبار خود را از دست مي‌دهد. او به برنامه موشکي و حضور منطقه‌اي ايران نيز اشاره کرد.

حال بايد ديد که عملکرد اروپا درباره ديپلمات‌ ايراني چه خواهد بود و دادگاه بلژيک چه حکمي براي او صادر خواهد کرد. در روزهايي که به‌سرعت به دور بعدي تحريم‌هاي آمريکا نزديک مي‌شود؛ هرچند حسن روحاني در نشست خبري در حاشيه نشست سازمان ملل گفت که تحريمي نمانده که آمريکا اعمال نکرده باشد.