هوشنگ امیر احمدی: ۳ یا ۶ ماه دیگر گفتگو‌های ایران و آمریکا شروع می‌شود

انشاا...توافق همه جانبه و عادلانه

دلار ۱۰ هزار تومان را پشت س گذاشت. این قسمتی از یادداشتی است که فروردین ۹۷ و سه روز قبل از اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی به سایت شما و برخی از سایتها فرستاده شده بود ولی فرصت انتشار به دلیل اعلام دلار ۴۲۰۰ تومانی نیافت:


در این روزها دوباره شاهد پر کشیدن دلار به نرخهای بالای 5500 تومان هستیم و هیچ چشم انداز قابل استنادی هم برای توقف رشد ارزش دلار وسایر ارزها در برابر ریال هم وجود ندارد و باز همه از اساتید فن تا مدیران بانک مرکزی و تحلیلکران سیاسی و فعالین اقتصادی و مردم از این به ظاهر مجهول بزرگ اقتصاد ایران و سوال بی پاسخ صحبت می کنند که به راستی نرخ واقعی و علمی دلار بر اساس استانداردهای اقتصادی در سال 1397 چیست و یا چه اندازه باید باشد؟

در مقام پاسخ و روراست و بسیار ساده باید گفت نرخ حقیقی دلار در اقتصاد ایران در حال حاضر رقمی حدود 11 هزار تومان با ده درصد بالا یا پایین است! قطعا بسیار از خوانندگان با تعجب و حتی عصبانیت این رقم را توهم و خیالپردازی و به قول معروف داغ کردن تنور بازار ارزیابی خواهند کرد و انها یی که منطقی تر و علمی تر با حقایق کنار می ایند از نویسنده توقع به حقی دارند که مبنا این قیمت و استدلال خود را اعلام نماید. ما نیز در این یادداشت تلاش خواهیم کرد استدلال خود را بیان کنیم تا شاید اسیب شناسی شود و برای یکبار و همیشه این مجهول بزرگ اقتصاد ایران به معلوم تبدیل شود تا بتوان بر اساس ان به نقشه راهی برای اصلاح کلان اقتصاد و وضیعت معیشت و بهبود شاخص های بسیار کلیدی و مهم دیگر اقتصاد ایران رسید. اما استدلال بسیار ساده و به زبان همگانی:

نرخ دلار در ایران از زمانی که امار نقدینگی برای اولین باز از دهه چهل شروع به گرداوری و انتشار شد برابر است با تقسیم نقدینگی کل بر مجموع درامد سالیانه ارزی کشور( نفتی و غیر نفتی و وام و سرمایه گزاری و کارگران ایرانی خارج از کشور و...) .

بر این اساس نقدینگی کل کشور در اسفند 96 به حدود 1500 هزار میلیارد تومان رسیده و اگر مجموع درامد ارزی کشور از همه منابع را تخمینی حدود 130 میلیارد دلار است (50 میلیارد دلار نفت خام و 50 میلیارد دلار صادرات غیر نفتی و گاز و-پتروشیمی و میعانات گازی و حداقل 30 میلیارد دلار درامد بخش سرویس و ترانزیت و جهانگردی و قاچاق کالای سوبسیدی و پولهای ارسالی خانواده ها و کارگران ایرانی به داخل و حتی درامدهای خلاف باندهای قاچاق و پولشویی که به هر حال بخشی از ان به اقتصاد ایران وارد میشود) با تقسیم این تقدینگی به دلار وارده به اقتصاد ایران نرخ ارز که همان حدود 11 هزار تومان حاصل خواهد شد.

اما قطعا حالا برخی خوانندگان خواهند پرسید استنادات علمی و فنی این استدلال چیست؟ بدون اینکه بخواهیم خود را درگیر فرمولها و نظریات پیچیده افتصادی نماییم بهترین استناد همان رجوع به تاریخ این سه شاخص و این نسبت در اقتصاد ایران از دهه چهل تاکنون است.اگر برای تک تک سالهای 1340 تا کنون این معادله را بر قرار کنیم جواب بسیار دقیق( در مقیاس اقتصاد کلان) یعنی قیمت دلار را خواهیم یافت. فقط برای مثال به نسبت ارقام این معادله در سالهای مختلف و به عنوان نمونه توجه کنید:

1343 نقدینگی 9.2 میلیارد تومان بوده و درامد ارزی کشور 1.3 میلیارد بوده که نرخ دلار از نسبت این دو می شود 7 تومان.
1345 نقدینگی 12.8 میلیارد تومان بوده و درامد ارزی کشور 1.8 میلیارد بوده که نرخ دلار می شود 7.1 تومان.
1348 نقدینگی 20 میلیارد تومان بوده و درامد ارزی کشور 2.7 میلیارد بوده که نرخ دلار می شود 7.4 تومان.
1355 نقدینگی 160 میلیارد تومان بوده و درامد ارزی کشور 24 میلیارد دلار که نرخ دلار می شود 6.7 تومان.
1364 نقدینگی 800 میلیارد تومان بوده و درامد ارزی کشور 14 میلیارد دلار که نرخ دلار می شود 57 تومان.
1370 نقدینگی 2865 میلیارد تومان بوده و درامد ارزی کشور 19 میلیارد دلار که نرخ دلار می شود 150 تومان.
1380 نقدینگی 32100 میلیارد تومان بوده و درامد ارزی کشور 35 میلیارد دلار که نرخ دلار می شود 900 تومان.

اینها فقط نمونه هایی از این سالها بود و اگر تمام این سالها را به صورت تک به تک ملاحظه کنیم متوجه خواهیم شد که این نسبت در تمام طول 60 سال گذشته در اقتصاد ایران کمابیش و با تاخیر زمانی حداکثر ششماه تا یکسال حاکم بوده و به همین دلیل هیچ دلیلی ندارد که حالا نباشد .

مسبب اصلی دلار ۱۲ هزار تومنب به غیر از سالها کار غیر علمئ در سیستم شخص اقای طیب نیا وزیر سابق اقتصاد است که سودهای موهوم بانکی را به ۲۸ درصد رساند و برای تامین این سودهای موهوم نقدینگی را چهار برابر کرد و حالا از مسئولیت شانه خالی کرده

با تشکر برای انعکاس مطلب ارسالی در اینجا برای علاقمندان ادامه ان یادداشت ارسال می گردد:

.....ششماه تا یکسال حاکم بوده و به همین دلیل هیچ دلیلی ندارد که حالا نباشد . البته با چند ملاحظه:

1- در بین سالهای 1340 تا 1357 به دلیل ثبات نسبی اقتصاد کلان, ما می توانیم هر سال و فقط با کمی تاخیر صحت دقیق این معادله را شاهد باشیم ولی در سالهای بعد از انقلاب به دلیل بی ثباتیهای طبیعی ناشی از انقلاب و جنگ و استفاده از مدیران داخلی که اغلب تجربه یا دانش لازم را نداشتند که نتیجه ان دخالت بی حساب و کتاب دولتها بعد از انقلاب برای به هم زدن این معادله به نفع تثبیت مصنوعی نرخ ارز بود ما عوض دقت سالانه این معادله شاهد عقب افتادن چند ساله بر قراری این معادله هستیم ولی در تمام این دوران و در میانگین های 5 ساله ما باز شاهد بر قرار شدن مجدد این معادله و تصحیح و تعدیل شوک گونه نرخ ها مانند سه برابر شدن قیمت دلار در طول سالهای 1391و 1392 یا در همین ماهها و ماههای پیش رو تحت عناوینی همچون در رفتن فنر نرخ ارز یا تاثیر روانی تحریم یا ترامپ و انواع توجیهات دیگر از سوی دولتمردان هستیم.

2- در سالهای قبل از انقلاب به دلیل شفافیت بیشتر امارهای اقتصادی و حضور کمتر سایر متغیرها و درامدهای ارزی مانند درامد قاچاق فراورده های نفتی یا عدم وجود تحریمها و... می توان تخمین دقیقی از درامد ارزی هر سال داشت ولی در سالهای بعد از انقلاب و به خصوص سالهای اخیر با بزرگ شدن اقتصاد و پیچیدگیهای اماری و اطلاعاتی و در برخی موارد فقدان این امار , تخمین دقیق میزان درامدها ارزی مثلا در مورد فعالیتهای پولشویی و قاچاق حتی برای مسئولان و دستگاههای دولتی بسیار مشکل است و در نتیجه شاهد عدم پیوستگی ظاهری دقت این معادله هستیم ولی قطعا این عدم دقت در برخی از سالها و دوره های زمانی پیش از انکه دلیل عدم صحت این معادله باشد بیشتر به خاطر عدم داشتن تخمین درست از سطح درامدهای ارزی است . به عنوان مثال در سالهای بعد از 1376 و مطابق بهبود روابط با غرب تجت عنوان گفتگوی تمدنها سالانه چندین میلیارد دلار درامد از ناحیه سرمایه گزاری و بیع متقابل و خطوط اعتباری مثلا در پارس حنوبی علاوه بر صادرات نفتی و غیر نفتی وارد چرخه اقتصاد کشور شد و سپس با افزایش قیمت جهانی نفت از حدود سال 1384 تا 1391 سیل افزایش درامد ارزی در کشور به وجود امد که اطلاعات دقیق ان را کارشناسان بانک مرکزی حتما می توانند بهتر از ما استخراج و در این معادله استفاده کنند.

3- و از همه مهمتر در مطالعه این معادله در همه سالهای قبل و بعد از انقلاب ما می توانیم متوجه اسیب بزرگی در چگونگی بر خورد مدیران و کارشناسان اقتصادی و سیاسی همه دولتها بعد از انقلاب شویم به این معنی که در سالهای 40 تا 57 ما شاهد ان هستیم که مدیران اقتصادی برای ایجاد و تزریق نقدینگی ابتدا معادل دلاری ان را تامین می کردند و سپس اقدام به ایجاد نقدینگی می کردند که نتیجه ان ثبات واقعی ارزش برابری ریال برای همه این سالها در حد 70 تا 90 ریال بود ولی در سالهای بعد از انقلاب ما شاهد این هستیم که دولتها عموما ابتدا هزینه ها را تعریف و ایجاد و مطابق ان نقدینگی ریالی را ایجاد می کردند و سپس به فکر تامین نیاز دلاری این نقدینگی بر می امدند که عموما قادر به ایجاد ان به دلیل منشا خارجی نبودند و در نتیجه ما شاهد رشد بی رویه نقدینگی و در نهایت افزایش نرخ دلار و در واقع سقوط بیش از پیش ارزش ریال و تورم های چند ده درصدی بودیم و هستیم.

البته این فقط به دلیل سیاستهای مدیران قبل از انقلاب یا بحرانهای جنگ و انقلاب یا تحریم نبود. دلیل اصلی این بود که در سالهای پیش از انقلاب به دلیل فقدان کارشناسان خبره داخلی دولتها اغلب از کارشناسان خبره خارجی استفاده می کردند و از انجا که این کارشناسان خارجی اشراف کامل و علمی بر مسایل داشتند ما شاهد ثبات تورم و رشد علمی نقدینگی و در نتیجه ثبات نرخ ارز بودیم . دقیقا ما داریم همان الگو را در کشورهای جنگ زده عراق و افغانستان می بینیم که علیرقم سالها جنگ داخلی اما به خاطر استفاده از کارشناسان خارجی باز به نسبت ما دارای ثبات بسیار بهتری در ارزش برابری ارزها و نرخ تورم و رشد اقتصادی هستند. ولی ما در بعد از انقلاب با اخراج این کارشناسان خارجی و حتی داخلی به دنبال استفاده از مدیریت خودی و بومی افتادیم که هر چند ارزوی قابل تقدیری بود ولی از واقعیت دور بود و نتیجه را داریم متاسفانه در همه این سالها می بینیم. به هر حال هر اندازه علاقمند به استفاده از کارشناسان خودی و بومی باشیم ولی در برخی موارد اموزش و داشتن چنان کارشناسان و شرکتهای مشاوره خبره و حاذقی نیاز به زمان بسیار زیادی دارد که ما حتی با خالی کردن دانشگاههای خود از معدود اساتید اهل فن در سالهای ابتدایی انقلاب تحت عنوان انقلاب فرهنگی نه تنها به طرف اموزش و ایجاد چنین مدیران و شرکتهایی نرفتیم بلکه همان معدود افراد باقیمانده را هم بازنشسته یا به حاشیه در ایران و خارج از ایران راندیم.

به هر حال باز هم یقین دارم که بسیاری از کارشناسان و خوانندگان با استناد به دهها رفرنس علمی و غیر علمی منکر وجود این رابطه در اقتصاد ایران( و البته در اقتصاد همه کشورهای در حال توسعه مبتنی بر صادرات تک محصولی) خواهند شد. در پاسخ این عزیزان باید یاداور شوم که دقیقا در اوایل دهه هفتاد شمسی (25 سال پیش )که کشور و اقتصاد ما با همین مشکل کهنه یعنی گران شدن هر روز نرخ ارز دست به گریبان بود و در زمان مدیریت مرحوم نوربخش بر بانک مرکزی یادداشتی دقیقا با همین مضمون در یکی از معدود روزنامه های انزمان انتشار دادم که مسئولان روابط عمومی بانک مرکزی که بر خلاف امروز که کمتر درگیر شبکه های اجتماعی و توییت و... بودند لطف کردند و در پاسخی به ان یادداشت عنوان نمودند که برای این معادله و ارتباط ارزش ریال با میزان نقدینگی و میزان درامد ارزی هیچ استناد و رفرنس علمی و اقتصادی وجود ندارد. شاید درست می گفتند ولی استناد از این بالاتر که در انزمان 35 سال بود که این نسبت بر اساس امار خود بانک مرکزی بر قرار بوده و در همه این 25 سال اخیر هم علیرقم رد ان یادداشت از سوی بانک مرکزی باز ما شاهد بر قرار بودن کامل این معادله هستیم؟ ایا حتما باید این معادله به صورت دقیق در فلان تکس بوک مربوط به برندگان نوبل اقتصاد یا پدران و نظریه پردازان بین المللی علم اقتصاد باشد تا ما وجود ان را تایید کنیم؟ ایا این ارقام که در 60 سال گذشته در اقتصاد ایران پیش روی ماست همگی اشتباه است؟ به هر روی و حتی قبول عدم صحت این معادله برای شخص خودم باز بسیار دردناک است که می بینم بعد از 25 سال دوباره در مورد مسئله ای یادداشت می نویسم که 25 سال پیش بدنه مدیریتی و کارشناسی اقتصاد و بانک مرکزی ما با ان درگیر بوده و بعد از این همه سال نه تنها قادر به حل مسئله نبوده که حتی بیشتر از گذشته برای جامعه علمی و مدیریتی ایران تبیین صورت مسئله ای به این سادگی چنین دشوار است که وقتی بحث سقوط هر روز ارزش ریال یا قیمت واقعی دلار در ایران می شود انگار با یک مسئله فرا زمینی و مجهول ماورا طبیعی که هیچ منشا علمی و سابقه تاریخی در دنیا ندارد روبرو هستیم!

به هر روی تا اینجا تلاش شد که دلیل علمی و منطقی افزایش نرخ برابری دلار در برابر ریال ایران با استناد به داده های اقتصادی شصت سال اخیر کشور شرح داده شود و عنوان شود بر اساس همین داده ها و اگر بخواهیم به صورت واقعی و طبیعی و بدور از دست بردن مصنوعی , جریان اقتصاد را اداره کنیم نرخ واقعی برابری دلار برای سال 1397 همان 11 هزار تومان است . برای دوستانی هم که تصور می کنند این میزان تعدیل , بسیار زیاد و دور از ذهن است باید یاداوری شود که در سال 91 ما شاهد افزایش قیمت دلار به سه برابر از 1200 تومان به 3500 تومان بودیم پس نباید عجیب باشد که در 96 و 97 ما شاهد افزایش سه برابری قیمت دلار از 3600 تومان به حدود 11 هزار تومان باشیم. ولی قطعا برخی خوانندگان خواهند پرسید که در این صورت باز اگر قیمت دلار حتی به 11 هزار تومان برسید همنین نوعی ما خواهند گفت نرخ دلار 20 هزار تومان است. دقیقا این دوستان درست می گویند و شاید اگر به خود نیاییم و نخواهیم این روند را به صورت علمی تغییر دهیم و اگر در سال 97 و 98 باز ما شاهد افزایش نقدینگی با رشد 30 درصدی باشیم و منابع ارزی کشور نه تنها افزایش نیابد که با تهدید تحریم بیشتر تثبیت یا کاهش یابد شاید در یادداشت دیگری باید از پیش بینی قیمت دلار 20 هزار تومان یا بیشتر بنویسیم و این چرخه باطل در بهترین حالت مانند 60 سال گذشته و در بدترین حالت مانند ونزوئلا یا زیمبابوه ادامه خواهد یافت.پس راه حل چیست؟

تنها راه حل این است که مسئولان کشور و مدیران اقتصاد وجود این نقایص را بپذیرند و اماده پرداخت هزینه برای رفع انها در 1397 باشند.به این معنی که ما نیز مانند همه دنیا( نه ونزوئلا یا زیمبابوه) بپذیریم که راه درست برای تثبیت اقتصادی و تورم و نرخ دلار این است که به همان سیاست خرج مطابق دخل بر گردیم نه اینکه با چاپ پول و افزایش نقدینگی بخواهیم کشور را اداره کنیم. و برای این منظور به همان راه حلی که برای برخی از سیاسیون و دوستان به مانند داروی بسیار تلخ می ماند ولی چاره ای نیست می رسیم و ان هم تجدید نظر در سیاست خارجی و نحوه تعامل با دنیا و نگاه ما به مسایل روز دنیا و ایران و تغییران ان است. یکی ار تخصصهایی که در المان بسیار به ان نیاز دارند و از ایران وارد می کنند رفو گر و کارشناس فرش دستباف است! چون ما در ایران در این تخصص اولیم. حالا اگر در اقتصاد و مدیریت اقتصادی که کشورهای پیشرفته در ان اول و صاحب تجربه هستند اگر بخواهیم از انها متخصص وارد کنیم فوری برخی خواهند گفت ما طرفدار غرب و شرق هستیم یا ما نیاز به فضای سیاسی ارام و تعامل و همزیستی با غرب لیبرال یا شرق استعمار گر نداریم. بعد از بحران بانکی ژاپن در دهه 90 مسئولان ژاپنی برای نجات اقتصاد و سیستم بانکی خود از مسئولان صندوق بین المللی پول و دیگر کشورهای غربی و ... تقاضا کمک و همکاری کردند تنها به این دلیل ساده که انها قبلا تجربه چنین رکود و مسایل بانکی (رکود مالی 1929)و حل ان را داشتند ولی به هر حال مدیران ژاپنی علیرقم علم و خواندن بحران مالی 1929 در دانشگاه ولی تجربه ان را نداشتند! دنیا امروز دنیایی نیست که ما بتوانیم خود را در یک جزیره بدانیم و همه را نصیحت و اندرز کنیم و انتظار داشته باشیم در جزیره خود همه مشکلات را با دست و فکر و تجربه خود حل کنیم و به نصایح و تجارب دیگران نیازی نداشته باشیم.

همانطور که در یادداشت های "برای اقتصاد ایران، خرداد ۹۶، بسیار دیر است"و "اقتصاد ایران، فرود نرم یا سخت" امده بود ما در اقتصادی و مدیریت ایران نیاز به تغییر دید خود داریم .برای تثبیت نرخ دلار در ایران نیاز است که سیستم بانکی ما با قوانین علمی روز دنیا اصلاح و بازسازی شود. نرخ سود کاهش یابد. نرخ تورم تثبیت شود و بسیاری موارد دیگر. برای این امور ما نیاز به سرمایه علمی معتبر و امتحان پس داده و مالی بسیار گسترده داریم که فقط از طریق تعامل و همزیستی با دنیا حاصل میشود. اگر توانستیم نرخ سود بانکی را به زیر 3 درصد برسانیم نرخ تورم هم به زیر 3 درصد خواهد رسید و دلار تثبیت خواهد شد و لی برای اجرای این کاهش سود و تورم ما نیاز به سرمایه بسیار عظیم هم داریم. این سرمایه باز یا باید از منابع نفتی تامین شود یا از منابع خارجی یا هر دو! بازار نفت را که می بینید( همین جا باید افسوس فرصت عظیم و تکرارنشدنی گران شدن قیمت نفت بین سالهای 1384 تا 1392 را بخوریم که به بدترین صورت ممکن از بین رفت و مجریان و همفکران این خسران عظیم ملی حالا مظلوم شدند و بسط می نشینند و طلبکار و منتقد از وضع ایران امروز!) در مورد منابع خارجی هم مواضع سیاست خارجی و در نتیجه بازخورد ان در سیاستهای تهاجمی و تحریمی تیم ترامپ را می بینیم. قطع بدانید که تیم ترامپ بهتر از ما وضیعت اقتصاد ایران را می داند و مطابق ان به دنبال افزایش فشار و تحریم اقتصادی به عنوان بزرگترین برگ برنده خود هستند و اصلا به فکر جنک نیستند چون تحریم با وجود این مدیریت اقتصادی و سیاسی و داخلی از هر جنگی برای انها بهتر جواب می دهد. خلاصه تا نخواهیم واقعیت را بپذیریم باید انتظار دلار 11 هزار تومانی در سال 97 را داشته باشیم و بعد از ان دولت کنونی و مدیران ان مانند وزیر پیشین اقتصاد و همه 5 سال گذشته باسیاست روزمرگی و دادن مسکن و سودهای 30 تا 40 درصدی و مانور دیگری از نوع مذاکرات برجامی یا مانند ان و چاپ پول دوباره دور دیگری از ورود نقدینگی و فشار دادن فنر را اغاز خواهد کرد تا به قول خودش به 1400 برسانند و مدعی نشان خدمت شوند و در نتیجه در اینده نزدیک یا حداکثر بعد از خرداد 1400 دوباره شاهد نرخهای بالاتر خواهیم بود( حتی اگر خوش شانس باشیم و مانند ونزوئلا نشویم).

به هر روی بسیار بعید است که مدیران و متخصصان بانک مرکزی این واقعیات را ندانند( هر چند عطف به سابقه مسایل بسیار بدیهی تری بوده است که درک انها برای برخی مدیران ما همانقدر دور از ذهن و نامانوس بوده که برای برخی مسئولان و نمایندگان با انواع دکترا و دانشنامه نام معروفترین موزه جهان و یا برای برخی از دیپلماتهای ما انجام تعهدات سیمانی برجام بدون امضا نه تنها هیچ یک از روسای جمهور کشورهای مدعی بلکه حتی مجالس این کشورها یا حداقل وزرای خارجه این کشورها! ) و طبیعی است که اقای سیف یا اقای روحانی یا اقای نیلی نمی توانند بیایند و در صدا وسیما اعلام کنند که ما انتظار قیمتهای بالاتری برای دلار داریم و راه دیگری وجود ندارد و از همین جا اطمینان می دهیم که دلار پایین بیا نیست! ولی به هر حال امیدوار باشیم که حاضر باشند خطر کنند و هزینه دهند و این واقعیات را بین خود در اتاق های در بسته و بدون تکدر ماطر مطرح کنند و از همه مهتر برای بسیار کوتاه مدت که همین چند ماه اینده و به خصوص با توجه به تصمیم ترامپ برای بر گرداندن ارام و تدریجی تحریمهای نفتی به صورتی که پوسته برجام با نقش افرینی و هنر نمایی اروپا حفظ شود است امیدوار باشیم که دولت در فرود نرم ریال ایران به این ارزش پایین ولی واقعی مانند راننده کامیون سنگینی که به سوی دره و نشیب می راند موفق و دارای برنامه باشد و خدای نکرده اقتصاد ایران حداقل در کوتاه مدت به سرنوشت ونزوئلا و خارج شدن کنترل کامیون در این سراشیبی نرسد و بعد از ان و در مرجله بعد از این فرو نشست اقتصادی باز امیدوار باشیم که مسئولان بالا به خطیر بودن زمان و تغییر شرایط به صورت اساسی به شکلی که هرگز در قبل از این کشور شاهد ان نبوده واقف شوند و خود را اماده فدارکاریهای عظیم در گفتار و عمل برای اولویت مهمتر که همان کیان و حفظ انسجام میهن است باشند.

این وضع دو علت دارد
۱.باروت نقدینگی وحشتناک ۶ساله.
۲.جرقه خروج ترامپ از برجام.
دولت باید پاسخگوی هم چند برابرکردن نقدینگی و هم امضا قراداد بدون ضمانت باشد که حیاتش تحریمی را برنداشت و مماتش جرقه انفجار باروت نقدینگی شد.
واقعیت این است که در تله برجام که با همین هدف(انفجار قیمتها و نارضایتی عمومی) توسط کری و شرمن بدون ضمانت تنظیم شد دست و پا میزنیم و تا رسما خارج نشویم وضع وخیمترمیشود.
پس دلیل اصلی مشکلات ناکارامدی مسئولان اقتصادی و دیپلماسی است نه دشمن خارجی.
تمام

مشخص نیست که این آقای ناشناس چگونه بر اساس یک سری اعداد وارقام خیالی ویا حتی اگر درست هم باشد تصادفی اینچنین نتیجه گیری کرده و براحتی اقتصاد یک کشور را تغییر میدهد؟ برادر عزیز ارز هم مانند هر محصول دیگری فقط وفقط تابع عرضه وتقاضاست. عامل نقدینگی میتواند انگیزه ای برای تغییر در میزان عرضه یا تقاضای ارز باشد اما خود رکن اصلی نیست زیرا میتوان با سیاستها و عملکردهای درست میزان نقدینگی هرچند بالا را نیز کنترل و بسود اقتصاد از ان استفاده کرد. تازمانیکه عرضه و تقاضا برای ارز متعادل نگردد هرگونه ثباتی غیرممکن است. لذا صرف بالا بودن نقدینگی در کشور باعث افزایش نرخ ارز نمیشود چون وظیفه دولت است که با اعمال سیاستهای صحیح آن نقدینگی را بسمت توسعه اقتصادی سوق دهد.

برای درست شدن اوضاع هیچ راه حل دیگری بجز مذاکره و توافق با امریکا وجود ندارد. راه حل فقط همین است. تا اوضاع از کنترل خارج نشده است همین الان مذاکره با امریکا را آغاز کنید.

ناچار به دادن پاسخ کوتاهی به آقای علی امیری فراهانی شدم. فقط در مورد بند 3 یادداشت ایشان عرض میکنم.کاملا صحیح است که چاپ اسکناس باعث افزایش نقدینگی والبته چاپ بدون پشتوانه هم باعث تورم میشود که هر اقتصاددانی علت ومکانیزم آنرا هم میداند. در طول سالهای گذشته هیچیک از مسئولین نظام بانکی مدعی چاپ اسکناس بدون پشتوانه نبوده اندوهمواره ادعا شده که پشتوانه های ارزی وفلزات گرانبها در بانک مرکزی بمیزانی بوده است که اگر ریال جدید به اقتصاد تزریق گردیده بدون پشتوانه نبوده. اما فعلا بحث بر سر این موضوع است که مگر چاپ اسکناس بدون پشتوانه ارزی که ممکن است به تورم هم منجر شود همیشه برای اقتصاد زیان آور است؟ اقتصادهای پیشرفته دنیا را در زمان جنگ دوم جهانی در نظر بگیرید. مگر آلمان و سایر کشورهای اروپائی بعد از جنگ پشتوانه ارزی یا اصلا صادرات داشتند که پول چاپ کردند و در کمتر از 10 سال اقتصاد بسیار قدرتمندی را ساختند؟ همین آلمان بدون پشتوانه تمام نیازهای زیربنائی کشور وحتی بزرگترین جاده ها را در کمتر از 10 سال با کمک مردم ساخت و بجای دستمزد به آنها اوراق قرضه واسکناس بدون پشتوانه میدادتا سالهای بعدکه پولشان را بدهدیا در ژاپن نیز بهمین شکل. که البته مطالعه تاریخ اقتصادی دولتها این سیاستها را بخوبی نشان میدهد. سالها بعد از جنک اصولا از تورم بعنوان یک وسیله برای توسعه اقتصادی بسیاری ازکشورها استفاده شده است.همین کشورچین با بیش از یک میلیارد جمعیت در 30 سال پیش آیا ابتدا صادراتش را شروع کرد وبعد پول به جامعه تزریق کرد؟ آیا کشوری که منبع درآمد ارزی یا طلا را ندارد نمیتواند پول داخلی به دست مردمش بدهد که زندگی کنند؟ پس منابع داخلی وتولید و تجارت داخلی کجای این تعریف شماست؟ارزش برابری ریال به ارزهای خارجی را نه چاپ اسکناس بدون پشتوانه و نه تورم و نه میزان نقدینگی درکشور به تنهائی تعیین نمیکند بلکه میزان عرضه وتقاضا برای ارزتعیین کننده قیمت است بطور مثال اگر نقدینگی در جامعه حتی 1000 برابر درآمد ارزی کشور باشدولی هیچ درخواستی برای خرید ارز چه از طرف مردم و چه از طرف واردکنندگان وچود نداشته باشدچه دلیلی برای افزایش نرخ ارز وجوددارد؟ سکه وطلا هم بهمین ترتیب.تورم همیشه از کالائی شروع میشود که تقاضا برای ان بیشتر میشود اما عرضه کالا در بازار توان پاسخگوئی به نیاز آنرا ندارد. لذا بنده بند 3 نظریه جنابعالی راکه افزایش نرخ ارز را نتیجه افزایش نقدینگی میفرمائید قبول نمیکنم به این دلیل که افزایش نقدینگی تا زمانیکه منجر به افزایش تقاضا برای ارز نشود هیچ اثری بر بهای ارز ندارد و دولت میتواند با کنترل نقدینگی و حتی تورم وانتقال آن به بخشهای تولیدی باعث رشد اقتصادی هم بشود.تورم های کنترل شده بسرعت باعث تولید بیشتردر کشور و رسیدن میزان عرضه به تقاضا و کاهش دوباره قیمتها خواهد شد.اما تورم های لجام گسیخته وغیر قابل کنترل مسلما برهم زننده نظم اقتصادی و ترویج دلال بازی و قاچاق وتخریب اقتصاد و بی اثر شدن همه قوانین اقتصادی میشوند.

تو مملکت چه خبره؟؟؟؟/!!!!
سکه از 4میلیون و دلار از 10 هزار تومان گذشت !!!!1
بسرعت داره مثل ونزوئلا میشیم و سقوط ازاد ارزش پول ایران و کیلویی شدن ارزش پول!!!!
فقط 200 تا 300 هزار تومان به حقوفها اضافه شد و...
یروز میگن رفع حصر بعدا میگن خبری نیست
یروز میگن شهرام جزایزی بعدا میگن...

منهم می گویم انشاله اما خیلی خوشبینانه است و حتی متن گفته ایشان با تیتر مقاله تفاوت زیادی دارد. واقعیت این است که در موقعیت حاضر نتیجه گرفتن در مذاکره تقریبا ناممکن است. کاش فرصت ها را نسوزانده بودیم و روی موشک شعار نابودی ننوشته بودیم و بعد از برجام به دنیا لبخند ولو زورکی زده بودیم. کاش با رفتارمان عامل برگزیده شدن ترامپ نمی شدیم و ....

دوست خوش خیال من سلام،
لیست مذاکراتی که به شکوفایی رسیدن؛
مصدق"کوتا و سرنگونی"
شوروی"تجزیه"
لیبی"حمله ناتو و جنگ داخلی"
عراق"خلع سلاح و حمله امریکا"
ایران ،هاشمی"محکومیت وحکم جلب در غرب"
ایران،خاتمی"محورشرارت و تهدیدبه حمله"
ایران ،روحانی"نابودی هسته ای و نقض توافق"

دوست عزیز دوگانه ی یا تسلیم یا جنگ استراتژی امریکا برای خلع سلاح و حمله به ایرانه!!!!

واقعا کدام کشور با مذاکره و تسلیم به پیروزی رسیده!!،

همین جناب امیراحمدی که به دلال رابطه با امریکا شناخته میشه ،بعد از برجام گفت؛
برای اولین بار در تاریخ بدون جنگ شکست خوردیم.


....... کس نخارد پشت من جز ناخن انگشت من.....

آمریکا وغرب اگر آبی ازشون گرم میشد فکری بحال خودشون میکردند، دقت کن لطفا؛
دولت مستکبرامریکا 20هزار میلیارد بدهی داره ..... 40 میلیون گرسنه، میدنی یعنی چی؟؟؟؟؟
خواهشا قدری از رسانه های غربی فاصله بگیرید و حقایق سانسور شده ی غرب رو ببینید تا بدانید که غرب و امریکا ورشکست شدن و صدای شکستن اقتصادشون به هوا برخاسته!!!!
کمی تفکرلطفا

آقا چه خبره؟
همینکارا رو میکنید رائفی پور میگه نفوذی های اسراییل وسیا توی سایتها کامنت می ذارند .
آخه داداش های من هر کامنت 5 صفحه آخه بی خیال بابا

مطلب آقای امیری فراهانی خیلی عالی، تخصصی و دقیق بود ممنونم از زحمتی که بابت نوشتنش کشیدن واقعا نظر ایشون استادانه و علمی بود دوستان کمی حوصله کنند و بخونن هرچند این مسئولان هستند که باید عمل کنند وگرنه از دست ما چه کاری برمیاد؟

جناب آقای فراهانی کاش این تحلیل را در اختیار کسانی که در مسند اقتصاد این مملکت هستند قرار می دادید و یا در اینستا و تلگرام منتشر می کردید. حتی اگر تحلیل شما واقعی هم نبود بر روی آن بحث می شد. تا حد زیادی این تحلیل به نظر درست می آید. کاش به جای غر زدن تمامی دردمندان که در این سایت و دیگر سایت ها فقط ناله می کنند پیشنهاداتی از این دست نیز همیشه داشته باشیم.
سپاس

دو علت مهم وخامت اقتصادی این روزها 1- چاپ پول بدون پشتوانه جهت پوشش و پرداخت مطالبات مال باختگان صندوقهای ورشکسته مال و اعتباری که لطمه سنگینی به اقتصاد کشور زده و از جیب تمام مردم ایران برداشت و پرداخت شد. 2 - کاهش دستوری سود سپرده های بانکی در سال قبل که موجب خروج سرمایه از بانک ها و ورود به بازار ارز و طلا شد

اقتصاد ما با ربا دست و پنجه نرم می کند و خلاصی از این وضعیت نیست به نظر من ترامپ بهانه است

جناب امیری فراهانی، سلام. نظرات شما جالب است اما باید به این نکته توجه شود که نرخ برابری ارزها به صورت منطقی بایستی به حجم تولید ناخالص ملی مرتبط باشد. یعنی اگر کسی کل تولیدات کالا و خدمات ایران را با دلار آمریکا بخواهد برای خود بخرد چقدر بابت آن بایستی هزینه کند. حال چون کالا و خدمات موجود در کشور را میتوان با نقدینگی ریالی هم خرید پس این تمام داشته ی کشور ایران است. حال اگر کل نقدینگی ریالی را به میزان تولید ناخالص ملی در واحد دلار تقسیم کنیم، ارزش پول ملی در مقابل دلار بدست می آید. استفاده از تولید خالص بجای ناخالص هم در اینجا نادرست است چون انباشته کالا و سرمایه از سالهای قبل را در نظر نمیگیرد.
با این حساب اگر سال 97 تولید ناخالص کشور ما 370 میلیارد دلار بوده است و نقدینگی یک و نیم میلیون میلیارد تومان بوده است، قیمت هر دلار در حدود 4045 تومان خواهد بود

سپاس از آقای علی امیری فراهانی برای ارسال مطلب شان. ای کاش در جایی به صورت مستقل منتشر و در مورد آن بحث می شد.

به خدا اینا برن مذاکره کنن والا بلا ما به روی خودمون نمیاریم. اصلاً میایم تو خیابون ازتون تشکر میکنیم که قهرمانانه انجامش دادید! فقط انجامش بدید!

اقای طیب نیا که به خاطر خدمات ویژه ! در بهبود روابط اقتصادی ایران و مالری مفتخر به جابزه بورس ۵ ستاره علمی دولت مالزی شدند و اقای سیف که در راه سفیر شدن در استرالیا هسنند. اقای همتی از همین حالا برو سفیر ایران در زلاند نو شو

اولا مذاکره نیاز به دستان پر و بقول معروف اهرمهای فشار دارد
ثانیا مذاکره با ترامپ چیزی عاید مملکت نمیکند
اگر در مذاکره طرف آمریکایی درخواستهای غیر قابل پذیرش داشته باشد، تکلیف چیست؟ آن وقت دیگر ترک مذاکره یعنی جنگ
تنها راه، مقاومت در برابر قلدری ترامپ است تا رییس جمهور بعدی آمریکا و البته تلاش برای جلب حمایت داخلی از راه هایی که همه کم و بیش میدانیم

شرایط امروز ایران مشابه شرایط ژاپن در اواخر جنگ جهانی دوم است. ژاپنی ها در به پایان بردن جنگ آنقدر لجاجت کردن که در نهایت با دو بمب اتم تسلیم شدند و جنگ را به پایان بردند و امپراتور دوستان جملگی خودکشی کردند و امپراتور ماند و به زندگی آرام خودش ادامه داد

ناشناس۱۷:۴۰
از قياسش خنده آمد خلق را
مسئولان ژاپن در اون زمان پرچم آتش ميزدند و عربده ميكشيدند در حاليكه بچه ها و ايل و قبيله خودشان مقيم آمريكا بودند؟ روى ارزش پول ملى كشورشان معلق ميزدند؟ اختلاس ميكردند؟
اونها وطن‌پرست افراطى بودند و همون افراطشان آنها را به جنايات بيشمار واداشت و در نهايت خودشان را هم به ورطه تباهى كشيد، اما هرچه بودند خائن نبودند. حرف ابلهانه ميزدند اما مثل مرد پاى همون حرف ابلهانه‌شان مى‌ايستادند. غيرت خودكشى هم داشتند.
حالا كه كمى سواد تاريخيت بالا رفت مقايسه كن!

ناشناس۱۵:۵۱
رييس جمهور بعدى آمريكا هم اگر مثل بيل كلينتون و حسين اوباما از آب دربيايد چه؟ اونوقت مسئولانت با دستان پر و بقول معروف اهرمهاى فشار، براى اجتناب از روبرو شدن با او ميروند در توالت سازمان ملل بست مينشينند! اينها را براى كسى بگو كه رفتار مسئولانت را نديده باشد يا ديده و از ياد برده باشد. خلاصه بگم اين بازيهاتون بدجور نخ‌نما شده.

شما چطور ملت ایران هستید ولی با پرچم کانادا کامنت میگذارید؟!

ناشناس ۱.۵۹ عزیز بنده هم یک شهروند عادی هستم که آرزوی ایرانی آباد و دموکراتیک با بهترین روابط خارجی و مردمانی شاد را دارم ولی برعکس شما فکر میکنم ترامپ ور جلسه مذاکره قراردادی روی میز میگذارد که مثلا آمریکا فرماندار نظامی باید برای ایران تعیین کند یا کل پول نفت به حساب دولت امریکا واریز شود و غیره
اصولا غیر از کره و بن سلمان و ناتانیاهو کسی نتوانسته با ترامپ به هیچ توافقی برسد

خدمت ۳:۱۴
به همان دلیل که زمان اوج جنگ و شورش در کردستان در سال 1360 مشغول خدمت سربازی برای وطنمان در روستای خورخوره در گردنه خان در محور سقز و بانه بودیم و در همان زمان برخی مشغول گذراندن خدمت سربازی در خیابانهای نیویورک و دادن شعار در امریکا و انجام ندادن خدمت سربازی زمان جنگ برای کشور به دلیل نیاز نمایندگی ایران به مترجم ساعتی انگلیسی به فارسی بودند. کسانی که خورخوره کردستان را می شناسند می دانندخورخوره کمی تقاوت با خیابان کوئین نیو یورک یا رزیدنت اختصاصی نمایندگی ایران در نیو یورک دارد. اسناد ان موجود است!

ساده اید که بعد از برجام فکر می کنید از مذاکره آبی برای شما گرم میشه. اگر مذاکره کردند چندسال بعد دوباره همینجا هم دیگر رو می بینیم.
تا زمانی که اینقدر ساده باشید اوضاع کشور بهتر از این نخواهد شد.

مذاکره نکنیم چکار کنیم آقای دانشمند؟

بزارید یه کم دیگه کاسبان تحریم جیبشون رو پر کنند بعد شاید رضایت بدند که شاخ رو بکشند!!!

ما که طاقت داریم!!!

میشود به خارجی و استکبار باج نداد

رفراندوم داخلی...همه ظیفها بیان...قانون اساسی در سایه همین نیروهای نظامی و... تغییر کنه...
ببینیم مردم چی میخان...بینیم دهه هایی که در سرنوشتشون در قانون اساسی لحاظ نشده چی میخوان
میشه...خیلی راحت میشه
مگه سپاه و ناجا و ارتش برای تمام عرضی مملکت نیستن

حتی خارج نشینها رو بگیم بیان..اونایی که دستشان به خون الوده نیست
همه طیفها...حزب بزنن تو ایران کارکنن...برای ملت...چقدر تحصیلکرده وب

داریم خارج...چقدر سرمایه دار داریم؟همه بیان

قانون انگل زا را بزاریم کنار... جای درمان ...پیشگیر کننده انجام بدیم

ببین کشور چی میشه
لازمم نیت به دنیا باج بدیم..با دنیا رفیق بشیم با هم کارکنیم...میشه ..اقا میشه

هموطن گرامی
این وضعیت شکننده تا کی ادامه خواهد داشت، یک سال، دو سال .. چند سال؟
در انتها به کجا خواهد رسید؟
تازه تحریمها شروع نشده است.

لیبی یادت رفت

با این وضعیت پیش بریم نابود نمیشیم؟

خائن واقعی کسی است که ما را در چنین شرایطی قرار داده است!
وطن فروش کسی است که آبادانی ایران را رها کرده است

ناشناس 13:41 این وضعیت زمان احمدی نژاد هم بود و عده ای گفتن با برجام درستش می کنیم که اوضاع کشور بعد از برجام رو هم دیدیم. از مذاکره بدون تقویت اقتصاد داخل سودی عاید این کشور نخواهد شد.
او ل اینکه اگر کل کشور رو هم بدین تا با فساد و ناکارآمدی سیستم اقتصادی مقابله نشه چیزی درست نخواهد شد. دوم اینکه آمریکا تا ایران رو مثل عثمانی تکه تکه نکنه دست بردار نیست. سعی کنید بفهمید کار خیلی سختی نیست

شما از وضع عراق خبر داری؟
آقا اونا وضعشون خیلی بهتر از ماست
بیا آبادان ببین

من اشتباهی منفی دادم

اقای ۱۴.۳۰ این حرفها دیگه هیچ خریداری نداره مردمی که نون شب نداشته باشن تکه تکه شدن ایران هم براشون مهم نیست هرچند که این حرف شما فقط توهماته و یه سری میخوان اینطوری مردم رو بترسونن از امریکا

با مذاکرات پنهانی و باج دهی و بعد روبروی مردم شعارهای تند و تیز دادن کار درست نمی شود. همانطور که آقای امین گفت اگر این راه حل صورت بگیرد امثال ترامپ بیخود می کنند در مقابل اراده یک ملت بیاستند اصلا لازم نیست ملت ایران به خود زحمت دهد و با دولت آمریکا در بیافتد. خود افکار عمومی آمریکا از یقه او گرفته و از کاخ سفید به بیرون پرتش می کند بهرحال آنجا شهر هرت نیست و مسئولان موظند به رای دهندگان پاسخگو باشند.

اگر دم به ساعت مرگ بر این و مرگ بر ان نگویید و خواستار نابودی فلان کشور نشوید ، مطمئن باشید که کسی حتی کاری ب ه موشک بالستیک قاره پیمای شما نیز نخواهد داشت
نمونه واقعی این امر پاکستان است که با اسراییل اصلا رابطه ندارد اما هرگز نه تهدید میکند و نه شعار می دهد .
حتی بمب اتم هم ساخت ولی کسی کاری به کارشان نداشت . .

یغنی کل دنیا که رابطه دارن دارن اشتباه می کنند؟؟؟ پس چرا پیشرفته ترن اند؟؟؟

اونهایی که فرهنگ شهادت طلبی رو سرلوحه کار خود میدانند با این حرفها قانع نخواهند شد چون استدلالشون فرق داره باهاشون بحث نکنید به جایی نمی رسید!!!

جناب عرفان 16:45 فکر کردی یه خاطر نون و آب به این مملکت دل بسته ایم؟!!!!نون شب و آ هم نداشته باشیم پشت مملکت هستیم شما از طرف خودت صحبت کن.

ناشناس 18:09 اولا که ایران خواستار نابودی هیچ کشوری نیست.اگه اسرائیل منظورته هیچ انسان آزاده ای نمیتونه وجود همچین چیزی رو تحمل کنه.دوما خیلی خوشحال میشم سند ساخت بمب هسته ای توسط ایران رو که این مدت بهانه تحریم بوده رو به ما هم نشون بدی.

کل دنیا چه رابطه ای دارند تا وقتی آمریکا میگه چون من دوست ندارم با یه کشور کار و تجارت شه بقیه میگن چشم.این یعنی بردگی.رابطه باید احترام متقابل باشه نه برده و سلطان.اینو ایران نمی پذیره.کسی که این همه جنگ کرده،بمب اتم داره،استفاده کرده،این همه کشتار کرده،ترور کرده، حق نداره برای کشوری مثل ایران تعیین تکلیف کنه!تازه بدون سند وجود بمب هسته ای

تو کتاب هنر تحریم ها اقای نفریو اومده یه زمانی وقتی در زمان تحریم ها ایران یه برنامه ای میخواست اجرا کنه که باعث ایجاد 50هزار شغل میشد(عددش رو دقیق یادم نیست)ما کاری کردیم که نتونه.دنبال تسلیم شدن ایرانن که ان شاالله موفق نمیشن.درضمن افتخار هم میکنیم که راه شهادت تو مکتب ما وجود داره با کسانی که قدرت تعقل ندارند نمیشه صحبت کرد نه کسانی که شهادت طلبن،سرلوحه قرار دادن شهادت از منظق میاد،بنابراین شما یه نگاهی به خودتون بندازید ببینید از نعمت عقلتون درست استفاده کردید و میشه باهاتون صحبت کرد.ما هیج وقت قانع به تسلیم نمیشیم.

اگه همین شهادت طلبی نبود الان شما داشتی احتمالا عربی می نوشتی نه فارسی.یا دیگه الان ملیت ایرانی نداشتی و مثل بحرین و... که دادن رفت همسایه عربی ایران حساب میشدی.

متاسفم که اینقدر خودکم بین هستید!!! خخخخخخخ

ایران نمیتونه گفتگو کنه
دلیل
ترامپ هیئت مخفی و ازین داستانا قبول نمیکنه
فقط و فقط مذاکره حضوری با سران مملکت
نمونش کره شمالی
آیا مسئولین رده بالای ما میرن با ترامپ جلوی دوربینا بشینن دور یک میز؟؟؟؟

ناشناس ۰۸:۵۸
عزيز من شما فكر ميكنيد كه فرضاً در ملاقات سنگاپور همه چيز از لحظه ديدار ترامپ و اون آغاز شد و پيش از آن هيچ زمينه‌چينى و مذاكرات مخفيانه‌اى در كار نبود؟ اونها توى همون چند دقيقه با همديگه شروط تفاهم‌نامه را بستند و تموم شد؟ توى اون چند دقيقه تا ميخواستند روى مبلهايشان مستقر شوند و خوش و بش و حال و احوالى كنند كه وقت تموم شده بود. اين نوع مذاكرات علنى با رژيمهايى شبيه اون و .. مثل نوك كوه يخه كه من و شما فقط همون ده درصدش را كه بالاى آبه ميبينيم. نود درصدش همون مذاكرات پشت پرده است كه گاهى خبرايى ازش درز ميكنه مثل مك‌فارلين.

با ترامپ دور یه میز؟!!اگه پشت درهای بسته باشه خظرناک میشه.

البته حالا هم به صفر نمیرسه. شاید حتی از 1 میلیون بشکه پایینتر نیاد. این دفعه فرقش اینه که از همین الان اقتصاد ریخته به هم. شکی نیست که مجبور میشن مذاکره کنن.

من خودم حریف شما هستم....آقای ترامپ

آمین

++++++++++++++

گاد ایز دد

آمین

انشالله

اون هفت نفر که تا ساعت 14:38 منفی دادن فازشون چیه؟

عزیزم این بساط رو خودمان بوجود آورده ایم . حالا یک عده ای دگم و خشک مغز هستند اندیشه ای ندارند و فریاد کشان دنبال زیرک ترها راه می افتند با این دسته کاری ندارم. اما سخنم روی سخنم اکثریت خاموش است که اقلیتی زیرک، سرنوشت آنها را چون موم در دست دارند این اکثریت می دانند که آنها را به لبه پرتگاه می برند و لیکن همچنان ساکتند. این دیگر قابل دفاع نیست.

خاک برسر مردمی که بجای کار و تلاش منتظر نشستن ببینن کسی دیگه بیاد مشکلشونو حل کنه! دیگه نگید عرب عیاش ماهم عجم عیاش شدیم

ناشناس 1553 نژاد پرست نباش نژادپرستی و ناسیونالیسم خوب نیست

خبلی ساده اید که خیال میکنید رییس جمهورها استراتژی های کلان امریکا را تعیین میکنید

خیلی ساده اید که فکر می کنید مذاکره عذاب شما رو کم تر می کنه همون جوری که برجام کرد

ناشناس ۱۴:۳۱
برجام موجب شد تلاطم بازار 5 سال نباسد و دلار قیمتش تغییر چندانی نکند

۱۴:۳۰ اقای زرنگ از نظرت مشخصه که یکی از افرادی که در به وجود امدن این وضعیت نقش داشته هستید.مملکت رو به استیصال کشاندید با زرنگ بازیها.نظراتتان رو نگه دارید برای خودتون لطفا

اره مثل عذابی که برجام از بین برد خخخخخخ

ناشناس 14:31 6 سال اول احمدی نژاد مگه تحریم نبودیم؟رشد ارز چقدر بود؟5سال روحانی بدتر از اون دورانه.

این سری حین مذاکره باید 12 بار فیتیله پیچ بشیم ؟!

با با چرا اینجوری میگید ،یک وقت به کسی برمی خوره .چه اشکالی داره مثل چین و روسیه با امریکا رابطه باشه نه جنگ نه دوستی. یک سلام عیلک خشک وخالی

فعلاً تو اولیش موندیم که!!!خخخخخخ

مگه ولایتی وزیر امور خارجه بود که هیمیره سفر دیپلماتیک

چی میگی داداش همه چی رو با هم قاطی کردیا!

زیاد بازی کامپیوتری می کنی ببم جان!
اونا هم میشینن شما بزنی!

چه چیزی جلوی تورا می گیرد که همین الان "همه پایگاه های آمریکا و رژیم کودک کش اسراییل" را با خاک یکسان نمی کنی؟!

اگر واقعا می توانی بسم الله!
چه پیروز شوی و چه ببازی به نفع مردم عادی است!

اگر هم نمی توانی، بهتر بود از همان اول سکوت می کردی و مارا در این وضعیت قرار نمی دادی!

ترجيح بده

صحبت و بحث دوستی کردن نیست صحبت بقای ماست
ما درقبال خود و نسل آینده مسئولیم

قرار هم نیست خودمون رو بفروشیم. هرچند مذاکره دراین شرایط سخت هست ولی چاره ای نیست عده ای نخواستند تنش از کشور دور بشه.

فقط باید یه مذاکره درست کرد و در مورد مسائل دیگر دایه عزیزتر از مادر نشد

در تایید شما
سایپا مطمئن

ایرانی ونزوئلایی می‌شود ولی ذلت نمی‌پذیرد :)

چیزی که جلوی ما رو واسه حمله میگیره تا ۱۴۰۲ دیگر نخواهد بود اقا محمد!
تا اون موقع شما دنبال سوراخ موش و پوشک باش!

نابودی اسرائیل حتمیه.

تا قیامت جنگ حق و باطل ادامه دارد. فلسفه دنیا و آخرالزمان این است. صلح و آرامش واقعی در کار نیست.

سنار بده آش ...

ناشناس ۱۵:۵۵
اتفاقا صلح و آرامش واقعی در کار هست، منتها واسه كسى كه بداند چطور به بهانه جنگ حق و باطل بار خودش را ببندد. اگه باورت نميشه از نكبت‌زاده‌هاى ساكن بلاد دشمن جويا شو. آره فلسفه دنیا اينه.

یک ایرانی در آمریکا نه مجيد جان. یک اصفهانی در نيويورک.

نصرالله وحدت نه مجيد جان. نصرت‌الله وحدت.

خب وقتى دارن خوب عمل میکنن و برای موفقیتشون هر روز دعا میکنى پس چرا ابدا علاقه ای بهشون ندارى؟ گناه دارن. حداقل يه تخفيفى بده و يه خورده بهشون علاقه داشته باش.

منم در خصوص اینکه اونا فقط منافع خودرا دنبال میکنند باشما همنظرم.
ولی گمان نمیکم ما جز مذاکره که قطعا برایمان پرهزینه خواهد بود و یا یک جنگ تمام عیار که قطعا یکطرف آن اعراب و اسرائیل هستند, راه سومی داشته باشیم.

چون نه در مقابل ما آدمای دستکم منطقی وجود دارد و متاسفانه نه در کنارما!

ما حتی نمیتوانیم ازکسانیکه روی موشک شعارنویسی کردند (که اصلا ضرورتی نداشت چون مواضع ما روشن است) بابت هزینه ای که برای کل کشور تراشیدند شکایت کنیم.

سالیان سال است که هزینه افراد را میپردازیم و هیچ مدیریت قاطعی وجود ندارد که مانع اینگونه هزینه ها گردد.

ماایرانی ها چندان آدم های نرمال ودرستی نیستیم وگرنه وضع مون این نبوداروپا که همان روم قدیم است باایران دوابرقدرت بودندکه درجنگها تقریباً پابه پای هم می جنگیدندگاه ایران برنده جنگ گاه روم چرا آنهاامروزه برهمه دنیاسیطره دارند وما یک کشورتوسعه نیافته هستیم ؟ مارسانه آزادنداریم مشکل این است مامردمی هستیم که وقتی به پولی می رسیم خدارابنده نیستیم چرا؟استقلال رای نداریم برخلاف ظاهرمون ترسوهستیم چرا؟

چی چی میگئیییییییییییییییییی هی!!!!؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟؟

ناشناس 16:51توچی چی میگی هی
بروتاریخ بخوان بعداظهارفضل کن .

احسنت
ریشه مشکلات کشور ما از تربیت و پرورش افراد شروع میشه که نه تربیت درستی دیدند نه آموزشی ونه سوادی دارند وقتی مسئول ی جایی میشوند شروع میکنند به دزدی و فساد و گند زدن متاسفانه ایرانی جماعت فقط ادعا دارد که باهوش ترین و مهمان نواز ترین و بافرهنگ ترین مردم دنیا هستند
اما در حقیقت ی چیری هستند تو مایه جهان سومی که توهم و شدیدی دارند

و مذاکره نکردن یعنی ایران سِتان

یعنی میگی این وضعیت ادامه پیدا کنه تا ایرانستان نشیم؟
بسه دیگه

ترجمه لطفا!!!!

خر رو خوب اومده شاعر!!!

اول بایدبامردم ایران مسائل اقتصادی راحل کنندرسانه ها گندکاری ودزدی وفسادراسانسورنکنندبعدمسئولین بروند ومذاکره کنندبادلارده هزارتومان وسکه چهارمیلیون تومان مذاکره به نفع ثروتمندان است نه مردم.
من سال 62 بارئیس دزدم درافتادم بیچاره ام کردندجبهه ای هم بودم ولی کسی به کاررسیدگی نکرد ورئیس دزدم به مقام بالاتری ارتقاء پیداکرد.

باید مرگ بر امریکا گفت تا بتوان با خیال راحت دزدی و اختلاس کرد.

این همونیکه می گفت باید دولت را کنار زد و یک نظامی ( از گروهی که خودتون می دونید) بیاد رو کار تا مملکت گل و بلبل بشه . از همینجا بفهمید کی هست و از کجا خط می گیره .

اگر بدانى فقط بخشى از دلارهاى ارسالى حسين اوباما در چه مسيرى صرف شد، از تعجب بيرون ميايى

اینها گروههایی به زعم خودشان منتفذ در ینگه دنیا هستند که برای منافع ژنهای خوب داخلی لابی می کنن .یه وقت لقمه چرب این اربابان ملت ، روغش کم نشه.

از اينها زيادن. نمونه اخيرشون هم فيروز نادريه.

او یک دلال است. هم از آخور میخورد هم از توبره

دمت گرم

نه كه نميشه. چون آنوقت بايد پاسخگوى عملكرد خودمان به ويژه در زمينه مبحث شيرين دزديها و اختلاسهايمان باشيم! جينگيلى و فينگيلى هم نباشند كه كاسه و كوزه را سرشان بشكنيم و معترضان را عامل آنها بخوانيم؟ پس يكباره بگو برويم بميريم ديگه!

اولا که انرژی هسته ای حق بین المللی هست که همه حق دارن استفاده کنن.اینکه بهتره کسی که بدون مدرک اتهام بمب به کسی میزنه یرش به کار خودش باشه
2-آمریکا با ایجاد گروه های تروریستی منطقه رو به گند کشید،القاعده،داعش و...
این آمریکاست که باید از منطقه و تسلیح رادیکال ها و ایجاد گروه های تروریستی و دخالت در منطقه دست بردارهوایران به هیچ کشوری تجاوز نکرده و اگر در کشوری حضور داره به درخواست دولتیه که در سازمان ملل به رسمیت شناحته شده.کشتارها در یمن هم که نقش امریکا در اون قابل پنهان نیست نشون دهنده اینه که چه کسی باید سرش به کار خودش باشه.

اشتباه شما و همفکرانتون دقیقا همینجاست. برجام مقدمه ای بود برای گشایش ولی لزوما قرار نبوده و نیست که با برجام همه چیز حل بشه. اون میتونست استارت یک رفع تنش باشه با غرب که متاسفانه تندروهای داخلی این اجازه رو ندادند و ترامپ هم اومد و این ناکامی رو تکمیل کرد

ناشناس 7:02 میشه بگی به اصطلاح تندروهای داخلی چجوری نگذاشتند؟!!!! توافقی صورت گرفته در یک زمینه ای ومفادی داره این توافق در صورتی میتونی ازش بیرون بیای که مکانیزمی که در این توافق تعبیه شده عدم پایبندی شمارو ثابت کنه.تو برجام اژانس این مرجع و مکانیزم بود.ایا گفت ایران خلاف کرده؟!!!!غربی که بدون سند و خلاف مکانیزم های توافقی که خودشون امضا کردن!و با یک شوی رسانه ای که ثابت نشد از یک توافق بیرون میاد و منطق و استدلالی نداره برای کارش چجوری میشه رفع تنش کرد با این موجود؟!!!!!! اصلا رفع تنش با گفت وگو و منطق حاصل میشه.منطقی وجود داره؟!!

فقط اون جمله آخرت!!

دقیقا مثل برجام خخخخخخخ

برو دورتون تمومه

احسنت و درود به شرفت

برای دولتیها و شبه دولتیهای مثل امیر احمدی مردم مهم نیستن.

سرمایه گذاری و ثروتمند شدن مهمه ولا غیر

بنظر من با شرایط کنونی انفجار بمب داخلی خطرناکتراز هسته ای خارجی ست

جواب شهيد باكري ها و همت ها را دوستان شما با دزدي ها و اختلاس هاي ميليارد دلاري دادن و جايي براي پاسخگويي مردم نگذاشتن .از جيب شهدا خرج نكنين دست شما واسه همه رو شده از دين و شهدا فقط استفاده ابزاري كرديد براي رسيدن به اهداف شيطاني تان

کی گفته خواست و آرزوی شهدا دشمنی همیشگی ما با کل جهان است؟!!!!!

بنده خدا تو و امثال تو چقدر ساده اید! تنگه باب المندب اولا همیشه بسته نخواهد ماند بعدشم این اقدامی تحریک آمیز از جانب حوثی هاست که عربستان و امریکا را مستقیم وارد جنگ با ایران کنند ولی اینها دم به تله نمیدن همین فرمون میرن جلو. ده بار دیگه هم تنگه رو ببنده اینها تکون نمیخورن هرچند باز کردن باب المندب براشون یک روز هم زمان نخواهد برد

علیپور بابا پا شو از خواب. پیروز شدیم رفت...

بحث همیشه یسته بودن باب المندب نیست بحث تینه که افرادی که چند ساله زیر جنگن با امکانات محدود تونستن این کار رو بکنن(البته اگه جو سعودی ها نباشه)ایران چه خواهد کرد؟!!!

منم موافقم توافق نداریم فقط و فقط خداحافظی!

توافق یعنی پا گذاشتن روی آرمان های انقلاب

واقعا مرگ بر وطن فروش !!!!

زمان خاتمی باید اینکار را میکردیم.

ضمنا تشکر از حکایتی که تعریف کردید ایکاش این حکایت ها پندها و اندرزها هر روز گفته میشد جای حرف های بی سروته در صدا و سیما