مردان ترامپ برای خاورمیانه

اروپا به دونالد ترامپ، رئیس جمهوری جدید آمریکا، با تردید می‌نگرد. وضعیت برای نتانیاهو اما پس از هشت سال دشوار با اوباما، تنها می‌تواند بهتر شود. دو تن از مهم‌ترین مشاوران ترامپ در امور خاورمیانه با سیاست‌های او همراهند.

به گزراش دویچه‌وله، دونالد ترامپ، رئیس‌ جمهوری جدید آمریکا را به یک چیز نمی‌توان متهم کرد: به اینکه از رویارویی با تکالیف دشوار واهمه داشته باشد. او در روزنامه "نیویورک تایمز" اعلام کرده بود که برای قرارداد صلح در خاورمیانه تلاش خواهد کرد. او گفته بود: «عالی می‌شد اگر من آن کسی می‌بودم که صلح میان اسرائیل و فلسطینیان را برقرار می‌کرد. این دستاوردی عظیم می‌بود.»

ترامپ برای چنین وظیفه‌ی سنگینی یک نفر را در نظر دارد: «تمام عمرم شنیده‌ام که این مسئله [صلح خاورمیانه] دشوارترین توافق در سراسر جهان است. اما احساس می‌کنم که "جارد" آن را به بهترین وجهی انجام خواهد داد». جارد کوشنر، داماد ترامپ است و از جمعه‌ گذشته (۲۰ ژانویه) مشاور ارشد او در کاخ سفید.

مشاور اول: بدون تجربه سیاسی
جارد کوشنر ۳۶ ساله هفت سال پیش با دختر ترامپ، ایوانکا، ازدواج کرد. در کارنامه او پیش از کارزار انتخاباتی در آمریکا هیچ تجربه سیاسی‌ای دیده نمی‌شود. او اما در جریان رقابت‌های انتخاباتی به مهم‌ترین مشاور ترامپ تبدیل شد و در زمینه‌سازی تصمیم‌های پرسنلی مهمی، مانند مسئله معاون رئیس جمهور، مایک پنس، نقشی تعیین‌کننده داشت.

سیاست خارجی گستره‌ای کاملا ناشناخته برای کوشنر است، اما اعتماد ترامپ به دامادش مرزی نمی‌شناسد. ترامپ با چنین جمله‌ای از دامادش ستایش کرده است: «اگر تو نتوانی برای صلح در خاورمیانه تلاش کنی، یعنی هیچ کس نمی‌تواند.»

جارد کوشنر برخلاف ترامپ از ظاهر شدن در انظار عمومی پرهیز می‌کند و فردی با نزاکت و خویشتندار قلمداد می‌شود. او عضو باورمند یکی از جوامع یهودی ارتدوکس است و با اسرائیل روابطی تنگاتنگ دارد، اما تاکنون در رابطه با موضوعات مشخص خاورمیانه در برابر افکار عمومی موضعی نگرفته است.

مشاور دوم: جمع‌کننده کمک مالی برای شهرک‌سازی
دومین مشاور ترامپ در امور خاورمیانه، دیوید فریدمن، در نقطه مقابل داماد ترامپ قرار دارد و از اظهار نظر در مورد مسایل مناقشه‌برانگیز دوری نمی‌جوید.

فریدمن که به عنوان سفیر آمریکا در اسرائیل معرفی شده، چندی پیش اعلام کرده بود که ترامپ، برخلاف رؤسای جمهوری پیشین آمریکا، کاملا از سیاست شهرک‌سازی اسرائیل حمایت خواهد کرد: «به نظر او [ترامپ] اسرائیل بایستی به شهرک‌سازی ادامه دهد. فلسطینیان دست‌کم نتوانسته‌اند نظر او را عوض کنند.»

دیوید فریدمن، وکیلی است با تخصص در امور ورشکستگی اقتصادی. این وکیل ۵۸ ساله، ترامپ را از ۱۵ سال پیش می‌شناسد. پدرش خاخام یکی از کنیسه‌های یهودیان ارتدوکس بوده و سال‌هاست که به جمع‌آوری کمک مالی در حمایت از جنبش شهرک‌سازی در اسرائیل می‌پردازد. او پس از انتقاد اوباما به سیاست شهرک‌سازی اسرائیل، رئیس جمهوری پیشین آمریکا را متهم به "یهودی‌ستیزی آشکار" کرده بود.

فریدمن سیاست مورد حمایت دولت‌های پیشین آمریکا موسوم به "راه حل دو کشور" یا حق تشکیل "کشور مستقل فلسطین در کنار کشور اسرائیل" را "تراژدی" خوانده است. به گفته‌ی فریدمن، ترامپ برخلاف اوباما دیگر اسرائیل را تحت فشار نخواهد گذاشت: «اگر اسرائیل خواهان روند صلح باشد، او [ترامپ] کمک می‌کند. اما او اسرائیل را مجبور به کاری که نخواهد، نمی‌کند.»

"آشوبِ در پیش در جهان عرب"
دیوید فریدمن به زبان عبری تسلط کامل دارد و پاورقی‌هایی را به طور مداوم در یکی از وبسایت‌های خبری راست‌گرای اسرائیلی منتشر می‌کند. او مالک خانه‌ای در محله‌ای اعیان‌نشین در قدس است و موتور محرکِ اعلامِ جنجال‌برانگیزِ ترامپ مبنی بر انتقال سفارت آمریکا از تل‌آویو به اورشلیم.

ادوارد واکر که در دوران ریاست جمهوری بیل کلینتون چند سالی سفیر آمریکا در اسرائیل و مصر بوده، در گفت‌وگو با "سی‌ان‌ان" نسبت به پیامدهای چنین انتقالی هشدار می‌دهد: «این امر جهان عرب را به آشوب می‌کشاند، مناسبات اسرائیل و فلسطینیان و جهان عرب را از بین می‌برد و نه تنها به محو داعش نمی‌انجامد، بلکه نتیجه‌ عکس می‌دهد.»

اینکه در چنین شرایطی داماد ترامپ چگونه می‌خواهد اعتماد فلسطینیان و کشورهای عربی را جلب کند، تنها برای ادوارد واکر مبهم نیست؛ حتی با وجود اینکه سخنگوی ترامپ روز دوشنبه تأکید کرد که انتقال سفارت آمریکا به قدس هنوز قطعی نیست، کارشناسان خاورمیانه احتمال این را می‌دهند که دولت ترامپ بخواهد نقش سنتی آمریکا به عنوان میانجی در خاورمیانه را وابگذارد و به جای آن در آینده به تمامی در کنار نتانیاهو قرار گیرد.