سنبل آبی گیاه غیربومی مهاجم، با زیبایی خود زمینه عرضه توسط دستفروشان و گسترش در نقاط مختلف گیلان و حتی مناطق دیگر و تسخیر منابع آبی را فراهم کرده است.
این گیاه آبزی با برگ های پهن و قطور غوطه ور اجازه ورود نور به آب را نمی دهد و موجب پیشگیری از پدیده فتوسنتز و در نتیجه خفگی آبزیان می شود.
به گفته کارشناسان، این گیاه قادر است در طول یک هفته، جمعیت خود را دو برابر و در مدت کوتاهی ارتباط آبی دریا و تالاب را مسدود کند؛ همچنین تراکم این گیاه مسیر آبراهه ها را مسدود و عبور قایق را غیرممکن می سازد.
یک کارشناس و فعال محیط زیست در این باره به ایرنا گفت: در حالیکه کوشش بسیار برای از میان بردن گیاه مهاجم سنبل آبی و زدودن آن از پهنه آبی تالاب و رودخانه ها در گیلان صورت می گیرد، اما دستفروشان در بازارهای محلی استان از جمله شنبه بازار انزلی و در نقاط پرتردد رشت این گیاه را می فروشند بویژه که هم اینک این گیاه در اوج گلدهی است و ترکیب سبز و یاسی زیبای آن رهگذران را فریب می دهد.
این گیاه مناسب اماکن مسکونی نیست چراکه بسیاری به تصور اینکه می توانند این گیاه را مانند بامبو در گلدان شیشه ای نگهدارند، اقدام به خریداری می کنند در حالیکه گرده و تماس با اجزای این گیاه می تواند بشدت حساسیت زا و بویژه برای کودکان خطرناک باشد.
لیلا مسروری خاطرنشان کرد: طبق مصوبه ستاد احیای تالاب انزلی استانداری گیلان که مبارزه با این گونه مهاجم را پشتیبانی می کنند، فرمانداری و رئیسان اداره های محیط زیست شهرستان های همجوار تالاب موظف به برخورد با هرگونه خرید و فروش این گیاه هستند.
وی خاطرنشان کرد : انتظار می رود متولیان امر برخورد جدی با عوامل توزیع و فروش غیر قانونی این گیاه داشته باشند چراکه با ورود این گیاه به منازل، دیر و دور نخواهد بود که این گیاه نیز چون آزولا تمامی پهنه های آبی و آبگیرها و رودخانه های استان را که متاسفانه غنی از مواد نیتراته ناشی از پسآبها هستند، تحت سلطه خود بگیرد.
*برخورد با فروشندگان گیاه خطرناک سنبل آبی
مسئولان اداره های حفاظت محیط زیست شهرهای رشت و انزلی با تاکید بر خطر این گیاه غیربومی برای منابع آبی، تالاب ها و رودخانه های گیلان و سایر نقاط از برخورد با فروشندگان سنبل آبی خبر دادند .
رئیس اداره حفاظت محیط زیست رشت روز یکشنبه در مصاحبه با ایرنا گفت : تالاب عینک در غرب شهر رشت از جمله نقاطی است که مورد هجوم این گیاه قرار گرفت و برخی افراد اقدام به برداشت این گیاه مهاجم آبزی از استخر عینک و فروش آن در بازار می کنند که باید جلوی آنها گرفته شود.
اصغر خودکار اظهار کرد: سنبل آبی گرچه گیاه آبزی زیبایی است، اما خطرات مختلفی برای تالاب ها و محیط های آبی ایجاد کرده و نباید عامل انتشار آن شد.
وی با اشاره به این که جلوگیری از دستفروشی وظیفه شهرداری است، متذکر شد : نیاز است برخی ادارات در این زمینه کمک کنند.
خودکار با بیان این که گیاه غیربومی سنبل آبی تنوع زیستی استان را به مخاطره انداخته و به هر جایی اشاعه پیدا کند موجب بروز مشکل می شود، افزود: نامه ای برای دادگستری استان جهت جلوگیری از فروش این گیاه زیبا و فریبنده اما خطرناک نوشتیم.
وی اظهار کرد: بر اساس پی گیری های جدی معاون فنی اداره کل حفاظت محیط زیست گیلان، تعداد زیادی از متخلفان و دستفروشان سنبل آبی را دستگیر کردیم .
وی متذکر شد: باید کمیته پی گیری و جمع آوری این دستفروشان با همکاری سازمان های مردم نهاد تشکیل شود.
*تالاب انزلی در معرض خطر
سنبل آبی بخش هایی از تالاب انزلی بویژه در منطقه سیاه کیشم را فراگرفته و بنا به هشدار کارشناسان در صورتی که با آن به صورت جدی و صحیح برخورد نشود، در آینده نزدیک تالاب انزلی را خشک خواهد کرد.
رئیس اداره حفاظت محیط زیست انزلی نیز در این باره گفت: سنبل آبی، آبزیان را زیر چتر سبز خود خفه و تالاب را خشک می کند.
اکبر میغی اظهار کرد: بررسی ها نشان می دهد برای ریشه کنی این گیاه باید 10 تا 15 سال به صورت مداوم مقابله فیزیکی انجام شود، از مردم می خواهیم با توجه به خطرهای شدید این گیاه برای محیط زیست تالاب و رودخانه ها از خرید و فروش آن خودداری کنند.
گیلان سرزمین تالاب ها و رودخانه هاست، ورود و داد و ستد گونه های مهاجم گیاهی و جانوری می تواند موجب انتشار و بروز خطرات جدی برای محیط زیست استان و زیست بوم ما شود.
آگاه سازی مردم در مورد این گیاه زیبا ولی خطرناک می تواند موجب همکاری مردم در زمینه خودداری از خرید و فروش و همچنین کمک برای جمع آوری و مهار آن شود. رسانه ها نیز با توجه به مخاطبان گسترده می توانند در زمینه فرهنگسازی برای جلوگیری از خرید و فروش و انتشار این گیاه خطرناک بسیار کارامد باشند.
* آمازون، خاستگاه مهمان ناخوانده طبیعت انزلی
سنبل آبی با برگ های به طول 20 سانتی متر و پهنای 15 سانتی متر، زیبایی فریبنده ای دارد. این گیاه در طول یک هفته به واسطه نور خورشید و آب ، دو برابر رشد می کند. دریاچه ویکتوریا در کشورهای اوگاندا، تانزانیا و کنیا نمونه ای از جاهایی است که توسط این گیاه به اکوسیستم طبیعی خسارت وارده شده است.
پس از گیاه بیگانه آزولا که بدون ملاحظات زیست محیطی به عنوان کود شالیزارهای برنج، از کشور فیلیپین وارد ایران شد و بر تالاب انزلی چنبره زد، سنبل آبی از آمازون آورده شده و توسط افراد ناآگاه در تالاب انزلی و عینک رشت و برخی آبگیرها به آب داده شده است.
سنبل آبی گیاهی غیربومی است که به هر روی به تالاب انزلی راه یافته و سرعت رویش آن بدلیل شرایط مساعد، نظیر وجود مواد مغذی نیتراته تالاب، ناشی از پسآبها و فاضلاب های خانگی و انسانی بالا است.
سنبل آبی، تبهکار زیبایی است و علاوه بر اینکه جای گل های بومی تالاب انزلی نظیر لاله تالابی، نیلوفر آبی و سه کوله خیز را می گیرد، آبزیان را زیر چتر سبز زیبایش خفه و تالاب را خشک می کند.
اکنون این گیاه بخش هایی از تالاب انزلی بویژه در منطقه سیاه کیشم را فراگرفته و بنا به هشدار کارشناسان در صورتی که با آن به صورت جدی و صحیح برخورد نشود، در آینده نزدیک تالاب انزلی را خشک خواهد کرد.
