نابغه ایرانی مغز متفکر قدرتمندترین شتاب دهنده ذرات دنیا

 چین در نظر دارد شتاب دهنده ذراتی به بزرگی دو برابر LHC سرن اروپا احداث کند و پروفسور نیما ارکانی حامد، فیزیکدان ایرانی الاصل انستیتو مطالعات پیشرفته آمریکا به عنوان مغز متفکر پروژه حضور خواهد داشت.

به گزارش خبرگزاری مهر، وی سی و دومین نفر در لیست صد نابغه زنده دنیا است و از ۱۴ سالگی در نظریه و قوانین نیوتون تحقیق کرده است. نیما ارکانی حامد در حال حاضر استاد دانشگاه هاروارد و دارای کرسی استادی در دانشگاه پرینستون است. این کرسی از سال ۱۹۳۳ تا ۱۹۵۵ در انحصار آلبرت انیشتن بوده است و پس از اعلام نظریه عملکرد جهان ارکانی، از او دعوت شده که در طرح تونل شتاب دهنده سوئیس (LHC) که با هزینه بالغ بر ۵ میلیارد دلار ساخته شده، رهبری آزمایش‌ها را بر عهده داشته باشد. او دکترای خود را در سال ۱۹۹۷ دریافت کرد و به بخش SLAC در دانشگاه استانفورد به منظور ادامه تحصیل در پست دکتری رفت.
در حال حاضر چین از این نابغه ایرانی برای پیشبرد پروژه شتابدهنده خود دعوت به عمل آورده است. چین به طور رسمی اعلام کرده که فاز نخست ساخت این پروژه عظیم را در سال ۲۰۲۰ آغاز خواهد کرد. آنچه که در چین ساخته خواهد شد دو برابر شتاب دهنده LHC اروپا و ۷ برابر قدرتمندتر از آن خواهد بود.

هم اکنون شتاب دهنده LHC سرن در اروپا بزرگترین ماشین واحد در دنیا محسوب می شود که شامل تونل بزرگی به درازای ۲۷ کیلومتر می شود. اما تونل برخورد دهنده پوزیترون الکترون چرخشی مدور (CEPC) چین بین ۵۰ تا ۱۰۰ کیلومتر درازا خواهد داشت و این یعنی مساحتی به بزرگی منطقه ای که منهتن آمریکا را شامل خواهد شد.

گفته می شود شهر Qinhuangdao در شمال چین و در ابتدای دیوار بزرگ این کشور مکان احتمالی ساخت این پروژه عظیم زیرزمینی خواهد بود.

این مجموعه عظیم در دو بخش ساخته می شود. بخش نخست شامل مطالعه ذره بوزون هیگز و سرنوشت آن در نتیجه یک برخورد می شود. بخش دوم نیز که قرار است کار ساخت آن در سال ۲۰۴۰ شروع شود برخورد دهنده عظیم پروتون – پروتون (SPPC)نام دارد. از حیث فنی می توان این بخش را نسخه به روز شده LHC به شمار آورد.

دانشمندان در بخش دوم این پروژه برخوردهای فوق سرعتی پرتونها را مورد مطالعه قرار می دهند. آنها امیدوارند که در خلال بررسی های این بخش از پروژه برخورد دهنده ذرات چین، احتمال کشف ذرات جدید را مورد بررسی قرار دهند.

همچنین این امیدواری وجود دارد که پاسخهایی برای معماهایی نظیر ماده تاریک، انفجار بزرگ (Big Bang) و سیاه چاله ها ارایه شود.

پروفسور ارکانی حامد درخصوص این پروژه می گوید: بدون شک چین در آینده پیشگام تمام کشورهای جهان در این عرصه خواهد بود.

حضور این فیزیکدان ایرانی الاصل در چنین پروژه عظیمی برای چین یک اعتبار بزرگ محسوب می شود و درحالی که مقامات عالی رتبه این کشور از فیزیکدانان و دانشمندان شناخته شده جهان در حوزه فیزیک دعوت به همکاری در این پروژه کرده اند اما همکاری ارکانی حامد ارزشی متفاوت برای آنها دارد.

وی درخصوص ویژگیهای این پروژه می گوید: یک شهر دایره ای شکل منحصربفرد را تصور کنید که در این پروژه شکل می گیرد و پیشگامان فیزیک ذرات از سراسر جهان در آن حضور پیدا می کنند. در این شهر شرکتهای فعال در زمینه فناوریهای نوین فرصتی ایده آل برای توسعه تحقیقات خود خواهند داشت.

بسیاری بر این باورند که پروفسور نیما ارکانی حامد که به عنوان سی و دومین نفر در فهرست ۱۰۰ نابغه زنده دنیا نیز شناخته می شود انیشتن زمان است.