bato-adv
bato-adv
کد خبر: ۲۳۷۱۲۵
یادی از سید جواد ذبیحی

(بشنوید) مناجات خوانی که اعدام شد

تاریخ انتشار: ۱۶:۵۲ - ۳۰ خرداد ۱۳۹۴
فرارو- نام سید جواد ذبیحی با مناجات خوانی در سالهای پیش از انقلاب گره خورده است. شیوه مناجات خوانی او بر اساس ردیف موسیقی ایرانی بود. او هرچند به صورت رسمی آموزش موسیقی ندیده بود اما ردیف موسیقی ایرانی را به خوبی می شناخت.

سید اسدالله ذبیحی درکه ای، مداح و پدر او از ساکنان روستاهای شمال تهران بوده که علاوه بر مادر سیدجواد، زنی مشهدی نیز اختیار کرده و در آن شهر سکونت داشت. ذبیحی فرزند، مرد خوش لباسی بود که فینه (نوعی کلاه) عربی به سر می گذاشت و مجالس بزرگی را در تهران و شهرستان ها اداره می کرد.

همکاری او با مرحوم پیر نیا (بنیان گذار برنامه گلها) در سال 1336 موجب شد تا در این برنامه شرکت کند. اما جالب اینکه او با ساز، آواز نمی خواند! بلکه در ابتدا سازها به همنوازی می پرداختند و سپس او بدون ساز یک آواز کامل می خواند و پس از او سازها به همنوازی می پرداختند.

پس از انقلاب او به دلیل حضور در رادیو طاغوت مغضوب واقع شد و آرشیو صدای او نابود شد و به زندان افتاد. شرایط در آن سالها به گونه ای بود که اذان مرحوم موذن زاده نیز به دلیل همکاری با رادیوی رژیم گذشته پخش نمی شد. به همین دلیل آثار به جا مانده از مناجات های ذبیحی کیفیت پایینی دارند.

پس از آزادی چند نفری به درب منزل وی رفتند و به بهانه اجرای مراسم نیایش او را با خود بردند و به طرزی فجیع به قتل رساندند. گروه «شاهین» قتل او را به دلیل مداحی و مناجات‌خوانی او در رادیوی وابسته به رژیم گذشته به گردن گرفت. صادق خلخالی در کتاب خاطرات خود که در سال ۱۳۷۹ منتشر شد، نام سیدجواد ذبیحی را در فهرست کسانی قرار داده که حکم اعدامشان را صادر کرده است.

شايد اگر «ربنا» ي محمد رضا شجريان از سال هاي دور تا امروز٬ براي نسل هاي گوناگون پخش نمي شد و اينک اين دعا حس نوستالژيک رمضان را در تک تک شنوندگان صداي او بر نمي انگيخت و اگر پخش قطعات آوازي ذبيحي هم چنان تا امروز از راديو يا تلويزيون تداوم داشت٬ صداي سید جواد ذبیحی بود که مهماني خدا را در مخاطبان تداعي مي کرد.

شجریان در مصاحبه ای که در سال 90 با سایت دل آواز انجام داد در خصوص چگونگی خواندن دعای ربنا گفته بود: « ... آنها نمی‌خواستند آثار دوره قبلی را پخش کنند. به ایشان گفتم سالهاست من از آن فضا دور شدم و راه من با موسیقی و ارکستر تعریف شده است و این کار الان من نیست اما ایشان گفت که فقط شما می‌توانید و ما تنها شما را داریم و از من خواست برای دم افطار، مناجات‌ها و اذان، کاری انجام بدهم.

ظهر آن روز همان آیاتی را که مرحوم ذبیحی خوانده بود، پیدا کردم و دو آیه دیگر نیز از سوره «آل عمران» و «بقره» پیدا کردم و یک مطالعه ذهنی کردم که چگونه آن را بخوانم تا علاوه بر نزدیک بودن به کار مرحوم ذبیحی کار جدیدی باشد. به این فکر کردم باید آوازی باشد که علاوه بر اینکه تقلید نباشد، از اصل اثر هم خیلی دور نباشد.»

آنچه در ادامه می شنوید دعای ربنا با صدای مرحوم ذبیحی است.


برچسب ها: رمضان ذبیحی ربنا
bato-adv
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۱
مجله فرارو