گوشه «یتیمک» از ردیف استاد کسایی

مرحوم استاد حسن کسایی نوازنده نامی «نی» در سالهای پایانی عمر خود (86- 1385) دوبار ردیف موسیقی ایرانی را از ابتدا تا انتها روایت کرد: یک بار با سه تار و بار دیگر با نی. او در سالها 53 نیز در رادیو اصفهان به ضبط ردیف مبادرت کرده بود که یک سال پس از انقلاب این مجموعه به همراه آرشیو رادیو و تلوزیون اصفهان از بین رفت.

تاریخ انتشار: ۱۴:۰۹ - ۱۹ تير ۱۳۹۳

فرارو- مرحوم استاد حسن کسایی نوازنده نامی «نی» در سالهای پایانی عمر خود (86- 1385) دوبار ردیف موسیقی ایرانی را از ابتدا تا انتها روایت کرد: یک بار با سه تار و بار دیگر با نی. او در سالها 53 نیز در رادیو اصفهان به ضبط ردیف مبادرت کرده بود که یک سال پس از انقلاب این مجموعه به همراه آرشیو رادیو و تلوزیون اصفهان از بین رفت.

روایت او جدای از اشراف بی مانندش بر گوشه ها و دستگاه های ردیف موسیقی، به دلیل اینکه یک دوره کامل از موسیقی در مکتب اصفهان را در بر می گیرد اهمیت بسیاری دارد. ﺗﻮﺟﻪ ﺑﻪ ﻣﻀﺎﻣﯿﻦ ﺷﻌﺮ، ﺳﻌﯽ در ﺗﻠﻔﯿﻖ ﺷﻌﺮ و ﻣﻮﺳﯿﻘﯽ، ﺗﻨﻮع ﺗﺤﺮﯾﺮ و ﻣﻨﺎﺳﺐ ﺧﻮاﻧﯽ از ویژگی های موسیقی آوازی در مکتب اصفهان اﺳﺖ.

مرحوم محمدرضا لطفی در خصوص ردیف به راویت استاد کسایی در جلسه نقد آن گفته بود: «نقد آثار برخی از اساتید از مسیر منطق تاریخی دور است و نمی شود آثار آنها را نقد کرد. استاد کسایی از جمله این افراد است.» او همچنین افزوده بود که چنین حرفی را به دلیل بینش والا و معرفت این بزرگان می زند.

آواز ابوعطا از جمله مشتقات دستگاه شور است که در ردیف کسایی (با سه تار) دارای 25 گوشه است. این آواز در روایت مرحوم محمود کریمی از ردیف آوزای دارای 9 گوشه و در روایت نورعلی برومند از ردیف سازی دارای 11 گوشه است. این اختلاف یکی به دلیل تفاوت مکتب اصفهان با مکتب تهران (ردیف کریمی و برومند) و دیگر به دلیل وجود برخی از گوشه های سازی در ردیف به روایت استاد کسایی است.

گوشه یتیمک یکی از قالب هایی است که در آوازهای دیگر از جمله بیات ترک(زند) و افشاری نیز استفاده می شود و از لحاظ تقسیم بندی عروضی جزء گوشه هایی است که دارای ریتم ثابت و مشخصی است.