فرارو- به گفته یک کارشناس مسائل بین الملل، به منظور حل و فصل اختلافات و سوء تفاهمات میان جمهوری اسلامی ایران و آمریکا و نشستن دو طرف پای میز مذاکرات ضروری است ابتدا آمریکا حسن نیت خود را نشان دهد و به نوعی گام نخست را این کشور بردارد.
داوود هرمیداس باوند، استاد روابط بین الملل دانشگاه، ضمن بیان این مطلب درباره درخواست حسن روحانی از آمریکا برای نشان دادن حسن نیت و برداشتن گام نخست از سوی این کشور و در پاسخ به این سوال که مشابه این درخواست را هم آمریکاییها دارند، آیا این افتادن دوباره به همان چرخه معیوبی نیست که مانع از آن شده است که دو کشور هیچگاه مذاکراتی جدی با یکدیگر داشته باشند گفت: ممکن است پافشاری دو کشور منجر به آن شود که ایران و آمریکا باز هم وارد این چرخه شوند و ماندن در این چرخه هم نتواند در فضای منجر به باز شدن باب تعامل شود با این حال قصور ایران در این رابطه به مراتب کمتر از آمریکا است.
این استاد دانشگاه افزود: برای آنکه زمینه گفتگوی همه جانبه میان جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا فراهم شود برخلاف آنچه که تاکنون کاخ سفید بر آن تاکید کرده است، ضروری است که گام نخست را جمهوری اسلامی ایران بلکه ایالات متحده آمریکا بردارد.
وی ادامه داد: وقتی دو کشوری تصمیم میگیرند که باب مذاکره و تعامل را با یکدیگر باز کنند و این دو کشور در موقعیت قدرت نابرابر قرار دارند همچون جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا که یک طرف یعنی آمریکا به نوعی قدرت هژمون محسوب میشود، ضروری است که قدرت هژمون گام نخست را بردارد و برای تعامل پا پیش بگذارد.
باوند با بیان اینکه در مناسبات بین الملل این امری معمول است و همین شرایط را آمریکا به طور مشخص در خصوص رابطه با چین تجربه کرده بود، گفت: در زمانی که ایالات متحده آمریکا تصمیم گرفت روابط با چین را بهبود ببخشد، گام نخست را با دیپلماسی پینگ پنگ برداشت.
وی افزود: دیپلماسی پینگ پنگ به گفتوگوهای پنهانی ایالات متحده آمریکا و چین در اواسط دهه ۱۹۷۰اطلاق میشود. در آن زمان دو کشور هنوز روابط سیاسی با یکدیگر نداشتند و برای انجام مذاکرات برگزاری یک تورنمنت پینگ پنگ را بهانه کردند. در مارس ۱۹۷۱ چینیها که درجریان مذاکرات صلح ویتنام گفتوگوهایی را با آمریکاییها شروع کرده بودند تیم ملی پینگ پنگ آمریکا را به پکن دعوت کردند. در این تیم تعدادی از دیپلماتها نیز حضور داشتند که مخفیانه با مقامات چینی گفتوگو کردند.
این استاد دانشگاه تصریح کرد: این مذاکرات سرانجام به سفر پنهانی هنری کیسینجر مشاور امنیت ملی دولت ریچارد نیکسون به پکن در ژوییه سال ۱۹۷۱ و در نهایت سفر خود رییس جمهور نیکسون به آمریکا منجر شد. بر این اساس برای بهبود روابط دو کشور اگر چه چین علاقهمند این بهبود روابط بود اما گام نخست را این کشور برنداشت.
وی تاکید کرد: در مناسبات بین المللی به این دلیل ضروری است که قدرت هژمون، برای تعامل و بهبود مناسبات میان دو کشور پا پیش بگذارد چون این اقدام برای او هیچ امتیاز منفی محسوب نمیشود از این رو در رابطه با مذاکرات میان دو کشور ایران و آمریکا ضروری است که ابتدا آمریکا پیش قدم شود و آمادگی خود برای تعامل را اعلام کند.
باوند در ادامه با تاکید بر اینکه برداشتن گام نخست از سوی ایالات متحده آمریکا، برای تعامل با جمهوری اسلامی ایران یک سوی ماجرا است گفت: اما سوی دیگر ماجرا و از همه مهمتر جدیت جمهوری اسلامی ایران برای تعامل با آمریکا است. با توجه به اینکه اکنون بسیاری از مشکلات کشور ریشه در تخاصم جمهوری اسلامی ایران و ایالات متحده آمریکا دارد، ضروری است که دولت آقای روحانی به طور جدی مذاکره و تعامل با آمریکا را در دستور کار قرار دهد.
این استاد دانشگاه با اشاره به سخنان حسن روحانی در کنفرانس خبری خود و طرح این موضوع که «برای منافع ملی ایران حاضریم با هر کشوری مذاکره کنیم» گفت: منافع ملی ایران در حال حاضر ایجاب میکند که تخاصم در مناسبات ایران و آمریکا به پایان برسد چرا که در صورت تداوم این تخاصم، مشکلات اقتصادی در ایران به واسطه اعمال تحریمها تداوم پیدا خواهد کرد.
آیا میتوان موقعیت کنونی ایران را با چین مقایسه کرد ؟!
آمریکا پس از دو جنگ بزرگ با چین و نیاز آمریکا به چین در جنگ ویتنام باعث این رویکرد آمریکا شد. اما در حال حاضر آمریکا نیازی به استفاده از روش کیسینجر ندارد. و آمریکاییها از دیپلماسی مدرن و دیجیتالی استفاده میکنند که درک آن به سادگی امکان پذیر نیست.