کاندیداهای احتمالی دولت در انتخابات ریاست جمهوری

تاریخ انتشار: ۱۶:۳۵ - ۱۰ ارديبهشت ۱۳۹۲

فرارو- با نزدیک شدن به زمان ثبت نام کاندیداهای انتخابات یازدهم دوره ریاست جمهوری صف بندی های سیاسی و چگونگی حضور گروهای مختلف در انتخابات روشن تر می شود.

به گزارش فرارو، با وجود این که حدود 5 روز به آغاز ثبت نامه کاندیدا ها باقیمانده است، نحوه فعالیت انتخاباتی و نامزد احتمالی "اردوگاه دولت" همچنان در ابهام قرار دارد.

با این حال تحلیل های مختلفی پیرامون چگونگی عملکرد دولت در ماراتن انتخابات یازدهم مطرح است، برخی ناظران سیاسی معتقدند دولت با یک کاندیدای حداکثری در انتخابات حضور خواهد داشت. شواهد نشان می دهد این کاندیدای حداکثری اسفندیار رحیم مشایی است.

از طرف دیگر به دلیل این که اسفندیار رحیم مشایی در فضای سیاسی کشور به عنوان "لیدر جریان انحرافی" شهرت یافته است امکان رد صلاحیت این کاندیدای حداکثری قوت گرفته است. در این شرایط عده ای از تحلیلگران با وجود این که مشایی را کاندیدای حداکثری دولت می دانند معتقدند ممکن است دولتی ها به دلیل امکان رد صلاحیت وی گزینه دیگری را از پشت پرده بیرون آورند. گزینه ای که می‌توان آن را حداکثری دانست. در این تحلیل ناظران امکان کاندیداتوری مجتبی ثمره هاشمی دستیار ارشد رییس جمهور را مطرح می کنند. مجتبی هاشمی ثمره از نزدیکترین افراد به محمود احمدی نژاد است که تاکنون متهم به "انحراف" نشده است.

در این بین برخی تحلیل ها نیز از احتمال معرفی کاندیدای میانه از سوی دولت حکایت دارد. کاندیداهایی که با وجود نزدیک بودن به دولت ظاهرا حد و مرزی با جریان موسوم به "انحرافی" دارند. افرادی همچون غلامحسین الهام و علی نیکزاد در دسته نامزدهای احتمالی دولت قرار می گیرند که ضمن این که انحرافی محسوب نمی شوند بسیار به رییس کنونی دولت نزدیکند.

اما سومین تحلیل این است که دولت با نامزدی حداقلی در انتخابات حضور پیدا خواهد کرد. علی اکبر صالحی از زمره این افراد است. وزیر امور خارجه کنونی کشورمان با وجود اینکه ظاهرا هیچ تمایلی به رقابت انتخاباتی ندارد اما رسانه های اصولگرا او را یک گزینه بالقوه دولت برای حضور در انتخابات می دانند. عدم وابستگی صالحی به جناح های مختلف سیاسی، حضور در دولت اصلاحات به عنوان نماینده ایران در آژانس انرژی اتمی، مقبولیت نسبی در میان اصولگرایان و... از نقاط قوت صالحی به حساب می آید که می تواند او را به گزینه ای برای دولت تبدیل کند.

در این بین برخی اخبار نیز از احتمال حضور محمد رضا رحیمی در کارزار انتخابات حکایت می کند. اولین بار روزنامه دولت زمزمه های کاندیداتوری معاون اول رییس جمهور را مطرح کرده است. رحیمی یکی از پر حاشیه ترین چهره های دولت نهم و دهم به حساب می آید و اخباری پیرامون متهم بودن وی در پرونده اختلاس بیمه مطرح شده بود.

به این ترتیب به نظر می رسد در صورت تصمیم دولت به حضور در انتخابات می توان به این نام ها به عنوان کاندیدای احتمالی دولت اشاره کرد. ناظران این امکان را هم مطرح می کنند که ممکن است دولت با چند کاندیدا در گام اول حضور پیدا کند و نهایتا یک نفر از آن ها در رقابت شرکت کند و بقیه افراد کناره گیری نمایند.

سوابق کاندیداهای احتمالی دولت

1-اسفندیار رحیم مشایی
متولد آبان سال 1339 در شهرستان رامسر استان مازندران است. در هنگام رخداد انقلاب اسلامی 18 سال داشته است. رحیم مشایی پس از انقلاب مدرک مهندسی الکترونیک خود را از دانشگاه اصفهان دریافت کرده است. در دهه 60 وارد فعالیت های امنیتی و اطلاعاتی شد. او مدتی در کردستان حضور داشت و همان حضور در مناطق کردنشین زمینه آشنایی با محمود احمدنژاد را فراهم کرد.

حسین الله کرم درباره آشنایی ‏احمدی نژاد و مشائی می‌نویسد: «احمدی‌نژاد فرماندار خوی بود و مشایی عضو شورای ویژة ‏تأمین استان.» فعالیت های اطلاعاتی و امنیتی مشایی در دهه 70 نیز ادامه یافت. او در زمینه اقوام ایرانی کارهایی را صورت داد. در میانه های دهه هفتاد و زمانی که علی محمد بشارتی وزیر کشور بود وارد وزارت کشور شد و مدیرکل اجتماعی وزارت خانه شد. و در دوران اصلاحات به رادیو پیام منتقل شد. پس از آن مدیر شبکه رادیو تهران شد. در آن زمان علی کردان یکی از مدیران ارشد صدا و سیما بود.

پس از این که محمود احمدی نژاد در سال 82 شهردار تهران شد اسفندیار رحیم مشایی به همراه وی به شهرداری تهران رفت و مسئولیت معاونت فرهنگی شهرداری را بر عهده گرفت. در این زمان اولین حاشیه ها پیرامون مشایی شکل گرفت. بحث ساخت بزرگراه و نقشه حرکت امام زمان (عج) اولین حاشیه ای بود که به او نسبت می دهند.

رحیم مشایی در انتخابات نهمین دوره ریاست جمهوری در سال 84 از حامیان پروپاقرص محمود احمدی نژاد بود و هنگامی که احمدی نژاد رییس جمهور شد، مشایی را به عنوان معاون خود و رییس سازمان میراث فرهنگی و گردشگری انتخاب کرد. حضور مشایی در این پست با حاشیه های فراوانی همراه بود. در زمستان سال ۱۳۸۵ فیلمی منتشرشد که مشایی را در مجلس رقصی در افتتاحیه اجلاس گردشگری کشورهای اسلامی در ترکیه نشان می‌داد. او همچنین در اظهارنظری مردم اسرائیل را "دوست" خواند و با این اظهاراتش موجب ناراحتی طیف وسیعی از اصولگرایان شد.

نزدیکی مشایی به محمود احمدی نژاد ادامه پیدا کرد و به روابط فامیلی نیز تسری یافت. پسر رییس دولت نهم با دختر اسفندیار رحیم مشایی معاون رییس دولت نهم ازدواج کرد تا روابط این دو بیش از پیش نزدیک شود. پس از انتخابات ریاست جمهوری دهم در سال 1388 و رییس جمهور شدن مجدد احمدی نژاد، در اقدامی عجیب و بحث برانگیز اسفندیار رحیم مشایی به عنوان معاون اول انتخاب شد. این اتفاق در 27 تیر ماه و در کوران اعتراض های انتخاباتی رخ داد. این انتخاب با مخالفت‌های فراوانی در طیف منتقدان و حتی برخی از حامیان احمدی‌نژاد روبرو شد، تا آنجا که آیت الله ناصر مکارم شیرازی، تصدی او را نامشروع اعلام کرد و محمدحسن ابوترابی‌فرد نایب رئیس اول مجلس از دستور مقام معظم رهبری برای برکناری مشایی خبر داد.

سرانجام در روز جمعه ۲ مرداد ۱۳۸۸ دفتر حفظ و نشر آثار مقام معظم رهبری، متن دستور رهبری خطاب به احمدی‌نژاد در مورد لزوم برکناری رحیم مشایی از سمت معاونت اول رئیس جمهور را منتشر کرد. این نامه تاریخ ۲۷ تیرماه را دارد و شش روز پیش از انتشار به احمدی‌نژاد ابلاغ شده بود. این در حالی است که احمدی‌نژاد در ۳۰ تیر، یعنی سه روز پس از صدور دستور، گفته بود که مشایی در سمت معاون اول رئیس جمهور به خدمات خود ادامه می‌دهد. ساعاتی بعد از اعلام رسمی این دستور، مجتبی ثمره هاشمی دستیار ارشد رئیس‌جمهور از قول مشایی گفت که او مطیع امر رهبر است و خود را معاون اول رئیس‌جمهور نمی‌داند. در ۳ مرداد، مشایی در نامه‌ای به رئیس‌جمهور، رسماً استعفای خود را اعلام کرد.

پس از این ماجرا و اتفاقات دیگر اسفندیار رحیم مشایی به عنوان یک عنصر نامطلوب در دولت شناخته شد. برخی رسانه های اصولگرا وی را "لیدر جریان انحرافی" خواندند. او در دولت دهم 18 حکم از رییس جمهور دریافت کرد که مهمترین آن‌ها عبارتنداز: ریاست دفتر رییس جمهور( سه مرداد 88 تا 11 اذر 91)، ریاست گروه مشاوران جوان ریاست جمهوری (6اسفند 88)، دبیر کمیسیون فرهنگی دولت(19آذر 88)، ریاست شورای هماهنگی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی(10آبان 88)، جانشین رییس جمهور در شورای عالی ایرانیان خارج از کشور(8مرداد 1385)، نماینده رییس جمهور در شورای نظارت بر صدا و سیما، رئیس کمیته ‏عالی در مورد طرح خط لوله گاز ایران – پاکستان – هند، نماینده ویژه رئیس‌جمهور در امور خاورمیانه، رئیس دبیرخانهٔ جنبش عدم تعهد (11آذر 1391) و ...

2-مجتبی ثمره هاشمی
از نزدیک ترین افراد به محمود احمدی نژاد است. او متولد کرمان است و از دوستان دوران دانش جویی رییس جمهور است. هاشمی ثمره فارغ‌التحصیل دانشگاه علم و صنعت است، همان دانشگاهی که احمدی نژاد در آن تحصیل کرده است. او پس از انقلاب و از دهه شصت در پست های مختلفی از جمله شهردار سنندج، مشاور سیاسی استاندار کردستان، قائم مقام دانشگاه آزاد کردستان، مدیر عامل آتی‌ساز، مدیر کل ارزشیابی وزارت امور خارجه، مشاور حوزه برنامه‌ریزی صدا و سیما و معاون آموزشی و سپس رئیس دانشکده صدا و سیما فعالیت کرده‌است. گفته می شود پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 84 او در سمت حراست وزارت امور خارجه فعال بوده است.

وی خواهرزادهٔ شهید دکتر محمد جواد باهنر (نخست وزیر اسبق و دبیرکل حزب جمهوری اسلامی) و مهندس محمدرضا باهنر نایب رئیس مجلس هفتم و هشتم و نهم است.

ثمره هاشمی از جمله افرادی است که ظاهرا در دولت نهم نفوذ بسیار زیادی بر روی رییس دولت داشته است. گفته می‌شود او از نزدیکان آیت الله مصباح است و در دولت نهم رابط آیت الله مصباح با احمدی نژاد بوده است. ثمره هاشمی پس از انتخابات سال 84 به عنوان مشاور ارشد احمدی نژاد انتخاب شد و در تمام سفرها یکی از همراهان اصلی بود در همان زمان مدتی به عنوان معاون وزیر کشور فعالیت کرد و ریاست ستاد انتخابات کشور در انتخابات مجلس خبرگان رهبری را بر عهده داشت.

در جریان انتخابات ریاست جمهوری دهم در سال 1388 ثمره هاشمی ریاست ستادهای مردمی احمدی نژاد را برعهده گرفت و نقش گسترده برای پیروزی محمود احمدی نژاد ایفا کرد. وی در پشت صحنه مهمترین مناظره های تلوزیونی احمدی نژاد حضور پررنگی داشت. پس از انتخابات به عنوان دستیار ارشد رییس جمهور انتخاب شد. اما هر چقدر نزدیکی اسفندیار رحیم مشایی به رییس جمهور پررنگ تر می شد، حضور و نقش آفرینی ثمره هاشمی کم رنگ تر می شد. به گونه ای که در دو سال اخر کار دولت دهم ثمره هاشمی به مهره ای در پشت پرده تبدیل شده است.

3-غلامحسین الهام
متولد سال 1338 در شهرستان دزفول است. الهام دارای مدرک کارشناسی حقوق قضایی از دانشگاه تهران، کارشناسی ارشد و دکترای حقوق جزا و جرم‌شناسی از دانشگاه تربیت مدرس است. او پیش از انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 سخنگوی شورای نگهبان بود. مدتی نیز سخنگوی قوه قضائیه بود. الهام به همراه همسرش فاطمه رجبی (نویسنده کتاب معجزه هزاره سوم) از حامیان سرسخت محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست جمهوری 84 بودند. حمایت الهام به عنوان سخنگوی شورای نگهبان از احمدی نژاد شائبه هایی نیز ایجاد کرد.

پس از انتخابات ریاست جمهوری سال 1384 سخنگوی دولت نهم، وزیر دادگستری و رئیس ستاد مبارزه با قاچاق کالا و ارز و... بود. به گونه ای که از سوی برخی منتقدان لقب ابوامشاغل دولت نهم را دریافت کرد. رکورد او در میزان شغل در دولت دهم از سوی اسفندیار رحیم مشایی شکسته شد.

الهام در انتخابات ریاست جمهوری 88 نیز از مدافعان عملکرد احمدی نژاد بود و همسرش نیز به سختی از وی حمایت می کرد. اما پس از انتخابات و ماجراهای پیرامون اسفندیار رحیم مشایی الهام و همسرش را از دولت دور کرد او از تمام پست هایش کنار رفت. تا این که الهام در مرداد ۱۳۸۹ توسط محمود احمدی نژاد به عنوان مشاور حقوقی رییس جمهور منصوب شد و به دولت بازگشت. وی در ۱۰ آبانماه سال ۹۱ مجدداً بعنوان سخنگوی دولت انتخاب گردید. او هم اکنون معاون توسعه مدیریت و سرمایه انسانی رییس‌جمهور ایران است.

سمت های غلامحسین الهام پس از انقلاب اسلامی به این شرح است:

دادیار و قائم مقام دادستان انقلاب اسلامی سپاه پاسداران ۱۳۶۳-۱۳۵۹
دفتر نظارت و دفتر سیاسی دادستانی کل کشور ۱۳۶۵-۱۳۶۳
دبیرکمیته حقوقی دادستانی کل کشور ۱۳۶۵-۱۳۶۳
عضو هیات بازرسی شورای عالی قضایی در دادگاههای کیفری ۱۳۶۸
مشاور سیاسی دادستان عمومی تهران ۱۳۷۰-۱۳۶۸
عضو هیات علمی مدعو دانشکده علوم قضایی ۱۳۷۱-۱۳۸۴
سخنگوی قوه قضائیه ۱۳۸۳-۱۳۸۱
عضو کمیته منصوب شورایعالی قضایی در تاسیس سازمان‌های قضایی نیروهای مسلح
عضو کمیته تدوین لوایح قضایی نیروهای مسلح
مشاور وزارت دادگستری در تدوین لوایح حقوقی ۱۳۷۰-۱۳۶۸
رئیس مرکز تحقیقات شورای نگهبان ۱۳۸۴-۱۳۷۹
عضو حقوقدان شورای نگهبان از ۱۳۸۳
معاونت دانشکده حقوق دانشگاه تهران ۱۳۷۳-۱۳۷۱
معاونت دانشگاه تهران ۱۳۷۳
معاونت تحقیقات سازمان تبلیغات اسلامی ۱۳۷۹-۱۳۷۸
قائم مقام نهاد نمایندگی مقام معظم رهبری در دانشگاه‌ها ۱۳۷۸-۱۳۷۳
عضو هیات علمی مدعو دانشگاه‌های علوم انتظامی، مجتمع قضایی قم (وابسته به دانشگاه تهران)، موسه آموزشی پژوهشی امام خمینی (ره)، دانشکده مدیریت وزارت آموزش و پرورش، مراکز تربیت معلم تهران و... از سال ۱۳۶۵ به بعدرئیس دفتر رئیس جمهوری اسلامی ایران محمود احمدی‌نژاد ۱۳۸۴
سخنگوی دولت جمهوری اسلامی ایران ۱۳۸۴
عضو هیات امنای دانشگاه‌های شهید چمران و علامه طباطبایی

4-علی نیکزاد ثمرین
متولد سال 1344 در اردبیل است. مدرک تحصیلی او كارشناسی ارشد مدیریت دولتی و كارشناسی مهندسی عمران است. علی نیکزاد یکی از مهمترین مهره های اجرایی در دولت دهم است. وی مسئول اجرایی کردن یکی از اصلی ترین پروژه های دولت دهم یعنی "مسکن مهر" بود. او از دوستان نزدیک احمدی نژاد به حساب می آید که این سابقه دوستی به دوران حضور رییس جمهور کنونی در آذربایجان باز می گردد. نیکزاد در زمان استانداری احمدی نژاد در اردبیل با او همکاری کرد.

نیکزاد هم اکنون وزیر راه و شهرسازی احمدی نژاد است. او اولین وزیر راه و شهر سازی نیز به حساب می آید. در دولت نهم استاندار اردبیل بود و در دولت دهم به عنوان وزیر مسکن کار خود را آغاز کرد. پس از ادغام وزارت راه و مسکن در دولت دهم وزیر راه و شهرسازی شد. او مدتی نیز با حفظ سمت سرپرستی وزارت ارتباطات را بر عهده داشت. برادر علی نیکزاد، اکبر نیکزاد هم اکنون استاندار چهار محال و بختیاری است.

از علی نیکزاد به عنوان یکی از نامزدهای احتمالی مورد حمایت دولت محمود احمدی نژاد در انتخابات ریاست‌جمهوری ۱۳۹۲ نام برده می شود. در گردهمایی دولتی در استادیوم آزادی در ۲۹ فروردین ۱۳۹۲، علی نیکزاد وزیر راه، مسکن و شهرسازی دولت دهم، حضور داشت. محمود احمدی نژاد بارها از عملکرد وزیرش در اجرای طرح مسکن مهر تجلیل کرده است.

برخی پست های مهم نیکزاد پس از انقلاب اسلامی به این شرح است:

سرپرست وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات از ۱۱ آذر ۱۳۹۱
معاون هماهنگی امور عمرانی وزیر كشور و رئیس سازمان شهرداریها و دهیاریهای كشور از ۱۳۸۷ تا شهریور ۱۳۸۸
عضو شورای عالی مسكن كشور از ۱۳۸۷ تا شهریور ۱۳۸۸
عضو شورای عالی معماری و شهرسازی از ۱۳۸۷ تا شهریور ۱۳۸۸
نماینده ویژه رئیس جمهور در كارگروه توسعه حمل ونقل عمومی و مدیریت مصرف سوخت از ۱۳۸۷ تا شهریور ۱۳۸۸
رئیس شورای عالی هماهنگی ترافیك شهرهای كشور از ۱۳۸۷ تا شهریور ۱۳۸۸
استاندار اردبیل از ۱۳۸۴ تا ۱۳۸۷
معاون عمرانی استانداری لرستان از ۱۳۸۳ تا ۱۳۸۴
رئیس سازمان مسكن و شهرسازی استان اردبیل از ۱۳۷۸ تا ۱۳۸۳
سرپرست معاونت عمارنی استانداری اردبیل از ۱۳۷۶ تا ۱۳۷۸
مدیر كل دفتر فنی استانداری اردبیل از ۱۳۷۳ تا ۱۳۷۸
دبیر و عضو هیات مركزی حل اختلاف شوراهای اسلامی كشور
عضو هیات امنای دانشگاه علوم پزشكی و خدمات بهداشتی و درمانی استان اردبیل
عضو كمیسیون تفكیك اراضی ورزشی استان اردبیل
نماینده شهرداریهای استان اردبیل در مجمع عمومی و هئیت مدیره شركت آب و فاضلاب استان اردبیل
نماینده وزارت كشور و عضو كمیسیون ماده ۷۷ شهرداری اردبیل با حكم استاندار وقت ۱۳۷۳
نماینده وزارت كشور و عضو كمیسیون ماده ۷۷ شهرداری اردبیل با حكم استاندار وقت ۱۳۷۷
نماینده وزارت كشور و عضو كمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری اردبیل با حكم استاندار وقت ۱۳۷۳
نماینده وزارت كشور و عضو كمیسیون ماده ۱۰۰ شهرداری اردبیل ۱۳۷۷ با حكم استاندار وقت ۱۳۷۷
عضو كمیته مسكن عمران شهری – روستایی و عشایری استان اردبیل
عضو كمیته تشخیص موضوع ماده ۱۲ قانون زمین شهری استان اردبیل
رئیس هئیت عامل استان اردبیل از طرف وزارت مسكن و شهرسازی
نماینده استانداری اردبیل در شورای سازمان عمران
عضو نظام مهندسی ساختمان استان تهران و پایه یك نظارت محاسبات و اجرا
كارشناس خبره دادگستری
عضو جامعه مهندسین بسیجی كشور

5-علی اکبر صالحی

متولد چهارم فروردین 1328 در کربلا است. پدرش سیداحمد، خواهرزادهٔ عمادالکتاب (خوشنویسِ صاحب‌نام) و برادرش جواد صالحی است. او در سن نه سالگی از زادگاهش کربلا، به ایران بازگشت. مدرک تحصیلی او دکترای فیزیک هسته ای از دانشگاه ام آی تی امریکاست. علی اکبر صالحی به زبان های انگلیسی و عربی مسلط است. او هم اکنون وزیر امور خارجه ایران است. او دانشیار دانشگاه صنعتی شریف است و دو دوره رییس این دانشگاه بوده‌است. او از سال ۱۹۹۷ تا ۲۰۰۵ نماینده ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی بود. بین سال‌های ۲۰۰۷ تا ۲۰۰۹، معاونت دبیر کل سازمان کنفرانس اسلامی را بر عهده داشت سپس رییس سازمان انرژی اتمی ایران از سال ۱۳۸۸ تا ۱۳۸۹ شد.

صالحی در ۱۳ مارس ۱۹۹۷ توسط رییس جمهور وقت سید محمد خاتمی به عنوان نماینده دائم ایران در آژانس بین‌المللی انرژی اتمی منصوب شد و به مدت هشت سال تا ۲۲ اوت سال ۲۰۰۵ در این سمت فعالیت کرد.. صالحی، در دوران نمایندگی در آژانس انرژی اتمی، به دلیل داشتن ‏دیدگاه‌های میانه‌رو، مورد توجه غربی‌ها بوده‌است. او در ۱۸ دسامبر ۲۰۰۳، از سوی ایران پروتکل الحاقی ان. پی. تی را امضا کرد.

علی اکبر صالحی بعد از برکناری بحث برانگیز منوچهر متکی از وزارت امور خارجه در سال 89 از سوی محمود احمدی نژاد برای تصدی این سمت به مجلس معرفی شد. وی در بهمن ماه همان سال با رای مجلس وزیر امور خارجه شد. یکی از بحث برانگیز ترین سخنان علی اکبر صالحی تاکنون به ماجرای اتهام جاسوسی موسویان عضو تیم مذاکره کننده هسته ای ایران در دوران سید محمد خاتمی باز می گردد. صالحی در گفت و گویی اتهام جاسوسی به حسین موسویان، عضو تیم مذاکره کننده هسته‌ای ایران را رد کرد. ولی وزارت اطلاعات ایران سه روز پس از سخنان صالحی درباره حسین موسویان، تاکید کرد اقدام موسویان مصداق جاسوسی است. علی‌اکبر صالحی، در خردادماه سال ۱۳۹۰ به دلیل انتخاب محمدشریف ملک‌زاده به سمت معاونت اداری و مالی وزارت امور خارجه، تا آستانه استیضاح پیش رفت که پس از استعفای ملک زاده این اتفاق رخ نداد.

گزیده مسئولیت های اجرایی و دیپلماتیک صالحی به این شرح است: