به رغم این که سوریه در وضعیت نا به سامان اقتصادی شدیدی به سر می برد و بحران سیاسی باعث شده است تا وضعیت اقتصادی آن با مشکلات جدی مواجه شود، گزارش ها حاکی از قدرت گرفتن دوباره لیره در برابر ارزهای رایج خارجی است.
به گزارش القدس العربی، مخالفان مسلح اسد در شهر دیر الزور در شرق سوریه برای پرداخت حقوق کارکنان خود دلارهای کلان خود را به لیره سوریه تبدیل می کنند و این مساله باعث شده است تا واحد پول سوریه تقویت شود.
دلالان ارز در سوریه می گویند که در گذشته سختی هایی برای خرید ارز وجود داشت که در حال حاضر این سختی ها کاهش یافته است که این مساله باعث شده تا ارزش لیره در بازار سیاه حداقل 10 درصد افزایش یابد.
این در حالی است که ارزش لیره سوریه از ابتدای بحران های این کشور در ماه مارس تا کنون 50 درصد کاهش یافته است. تحولاتی که دو طرف مسبب آن بوده اند، موجب شده است تا ارزش لیره به شدت سقوط کند که تنها عامل جلوگیری از سقوط بیشتر آن تدابیر بانک مرکزی سوریه و کمک های اسد بوده است. از آن طرف کمک های خارجی به مخالفان اسد نیز کمک کرده تا بحران اقتصادی کاهش یابد و ارزش لیره افزایش یابد.
این در حالی است که ایران، قوی ترین هم پیمان اسد، در مقایسه با سوریه در این مدت مشابه سقوط بیشتری را برای واحد پولی خود تجربه کرده است. به گونه ای که از ابتدای ماه ژوئن 2011 تا کنون ریال ایران به دلیل تحریم های غرب علیه برنامه هسته ای اش بیش از 70 درصد سقوط کرده است.
عبدالله ابوسلوم، تاجز ارز در دمشق که در دیر الزور نیز دفتری دارد، در این باره می گوید: «پول هایی که از سوی مخالفان مسلح اسد وارد بازار می شوند مهم ترین عامل افزایش ارزش لیره در برابر ارزهای خارجی است. کمیت عظیمی از دلارهای امریکایی در بازارهای سوریه به فروش می رسند که این مساله باعث افزایش ارزش لیره شده است. چرا که 40 هزار نفری که تا کنون کشته شده اند بدون دریافت پول های کلان از کشورهای خارجی کشته نمی شدند.»
وی در ادامه می افزاید: «وقتی که مشکلات افزایش می یابند مردم تصمیم می گیرند که دلار بخرند و آن را نفروشند اما درگیری های اخیر سوریه باعث شده است تا این دیدگاه عوض شد، چرا که کمتر کسی تمایل دارد دلار را نزد خود نگه دارد. افراد دیگری هستند آن را در بازار می فروشند و این حرکت باعث می شود تا ارزش دلار پایین بیاید و ارزش لیره افزایش یابد و این مساله مردم را به تبدیل کردن دلارهایشان و خرید لیره بیشتر ترغیب می کند.»
ارزش دلار امریکا در بازار سیاه سوریه در حال حاضر 94 لیره است در حالی که این رقم قبل از آغاز درگیری ها 48 لیره بود. البته این کاهش بسیار کمتر از آن چیزی بوده که انتظار آن می رفته است. دولت در حالی که بسیاری از توانایی ها خود در واردات کالا را از دست داده و خسارت های سنگینی را از بحران جاری در این کشور متحمل شده، اما با این حال توانسته است از سقوط بیشتر لیره جلوگیری کند.
در گذشته نزدیک، ارزش هر دلار به 105 لیر رسیده بود اما پس از آن که دولت توانست بر بخشی از خشونت ها غلبه کرده و بخشی از خسارت ها را جبران کند ارزش لیره تا اندازه ای بهبود یافت.
صاحب یک شعبه وابسته به یکی از بانک های منطقه ای در دمشق در این باره می گوید: «کمک های نقدی ای که به مخالفان اسد در دیر الزور می شوند سبب شده است تا ارزش لیره در برابر دلار افزایش یابد. همه اموالی که برای مخالفان فرستاده می شوند ارزهایی هستند که حفظ آنها سخت است و باید تبدیل به واحد پول کشور شوند و این یکی از مهم ترین دلایلی است که از سقوط ارزش لیره جلوگیری کرده است. مشابه همین کمک ها را حامیان اسد نیز داشته اند.»
سمیر سیفان، اقتصاددان مشهور سوری مقیم در خارج در این باره می گوید: «تفسیر منطقی ای که باعث شده است تا نظام بتواند از لیره خود دفاع کند، این است که حمایت های بسیاری از ایران، روسیه و عراق به آن می رسد. عراق بازار تجاری خود را به روی سوریه باز کرده و این مساله سبب شده است تا بتواند به دلارهای تازه ای دست یابد که این امر به آن کمک می کند تا ارزش لیره بیش از اندازه سقوط نکند. عراق پس از آن که با کشورهای عربی حاشیه خلیج فارس و ترکیه اختلاف پیدا کرد بخشی از نیازهای داخلی خود را از طریق سوریه تامین می کند. این مساله کمک کرده است تا بانک مرکزی سوریه نزدیک به 500 میلیون دلار را در بازارهای داخلی اش به لیره تبدیل کند و این مساله به جلوگیری از کاهش واحد پولی اش کمک کرده است.»
وی همچنین می گوید: «نظام تلاش کرد تا نرخ دلار را در چارچوب تلاش هایش برای جلوگیری از کاهش قیمت ارز چند نرخی نگه دارد که از جمله آن می توان به ارز اختصاصی به کالاهای اساسی اشاره کرد، بانک مرکزی به این ترتیب توانست از سقوط بیشتر ارزش لیره جلوگیری کند.»
البته دخالت دولت در پایین نگه داشتن قیمت ارز هزینه های بسیاری نیز برای دولت سوریه در بر داشته است. مسئولان سوری می گویند که میزان ذخیره ارزشی دولت قبل از بحران در حدود 18 میلیارد دلار بود که این رقم در حال حاضر به 8 میلیارد دلار کاهش یافته است.