بزرگترین جشن سده در کرمان

فرارو- کرمانیها به رسم دیرینه خود شامگاه دهم بهمن ماه جاری صدمین روز زمستان از تقویم کهن مصادف با روز مهرایزد را با برپایی آیین سده سوزی جشن گرفتند.

به گزارش فرارو به نقل از مهر، برگزاری جشنهای مختلف در میان ایرانیان از جایگاه خاصی برخوردار بوده؛ جشنهایی با یک ویژگی‌ مشترک و آن اینکه همگی در پیوند با پدیده ‌های طبیعی، کیهانی و اقلیمی بوده اند. از جمله آن، آیین سده سوزی بوده که با سرور و شادی که به همراه دارد، نمونه کامل یک جشن اصیل و تمام عیار ایرانی است.

به گواه متون تاریخی، سده جشن پیدایش آتش است. روایات متعددی هست درباره دلیل برگزاری این جشن توسط ایرانیان باستان؛ در برخی از روایات تاریخی آمده است که چون صد روز که از زمستان بزرگ می‌ گذشت ایرانیان جشن سده را برپا می‌ کردند (در تقویم کهن ایرانیان مهرآیین، زمستان ۱۵۰ روزه و تابستان ۲۱۰ روزه بوده است. از ابتدای زمستان (اول آبان ماه) تا ۱۰ بهمن که جشن سده‌ است،100 روز و از ۱۰ بهمن تا نوروز و اول بهار  ۵۰ روز و50 شب بوده ‌است).

آنها بر این باور بودند که در این زمان، اوج و شدت سرما سپری شده، به همین دلیل همه در دشت و صحرا گرد هم جمع شده و تلی بزرگ از خار و خس و هیزم فراهم می کردند و با فرارسیدن تاریکی شب، آتش می‌ افروختند. به اعتقاد ایرانیان باستان، این کار، بازمانده سرما را نابود می کرده است.

فردوسی اما، برگزاری جشن سده را از زمان هوشنگ شاه دانسته و در این باره گفته: "هوشنگ پادشاه پیشدادی، که شیوه کشت و کار، کندن کاریز و کاشتن درخت را به او نسبت می ‌دهند، روزی در دامنه کوه ماری دید و سنگ برگرفت و به سوی مار انداخت و مار فرار کرد. اما از برخورد سنگها جرقه‌ای زد و آتش پدیدار شد".

خلف تبریزی نیز در کتاب "برهان قاطع " آورده است که "کیومرث به یمن وجود سه فرزند اناث و ذکور خود جشنی بزرگ برپا کرد و آتشی بزرگ برافروخت و مردم ایران زمین را مهمان کرد به این دلیل این روز را سده می گویند". ایرانیان باستان بر این باور بودند که در این شب ستاره گرما به زمین آمده و دل زمین گرم می شود.

به هر دلیل که بوده، جشن سده در طول قرنهای متمادی با آداب و رسوم خاصی توسط زرتشتیان در نقاط مختلف کشور برپا می شده است اگر چه از سابقه این جشن تاریخ دقیقی وجود ندارد، اما گفته می شود حداقل قدمت آن در ایرن به 400 سال می رسد و از زمان صفویان سده سوزی برگزار می شده است البته تاکید می شود قبل از آن نیز، این آیین برپا می شده است.

در این میان، هر چند که گفته می شود مشهورترین و بزرگترین جشن سده در زمان مردآویج در سال 323 هجری در اصفهان برگزار شده، اما به اذعان همگان در حال حاضر باشکوهترین جشن سده را کرمانیها برگزار می کنند.

عکس های ایسنا ومهر از جشن بزرگ سده در کرمان را در اینجا ببینید.