جدال نامزد جمهوری خواه با باراک اوباما بر سر سیاست خارجی

فرارو- فرماندار سابق ماساچوست، میت رومنی با کسب رای اکثریت اعضای حزب جمهوری خواه روز گذشته توانست «نیو همپشایر» را با پیروزی پشت سر بگذارد تا برای رقابت با دیگر نامزدهای انتخابات ریاست جمهوری راهی کارولینای شمالی و فلوریدا شود.

در این مقاله پنج مسئله اصلی که احتمالاً باعث پیشی گرفتن رومنی از رئیس جمهور وقت آمریکا خواهد شد، مورد بررسی قرار گرفته است. اینکه رومنی چطور در زمینه سیاست خارجه اوباما را پشت سر خواهد گذاشت.

1. ایران
جمهوری اسلامی ایران به عنوان دشمن آمریکا طی سه دهه اخیر، بزرگترین و مهم ترین مسئله سیاست خارجه انتخابات است و رومنی موضع خود در این زمینه را به وضوح اعلام کرده است. «اگر بار دیگر باراک اوباما را انتخاب کنیم، ایران به تسلیحات هسته ای دست می یابد... اگر مرا به عنوان رئیس جمهور انتخاب کنید، ایران چنین امکانی نخواهد داشت.»

رومنی سخنرانی متغیر خود پس از پیروزی در آیوا را نه با چالش های اقتصادی آمریکا که با ایران آغاز کرد: «ایران در آستانه دستیابی به سلاح هسته ای است و این رئیس جمهور چه اقداماتی در این زمینه داشته است؟ وی از سیاست تعاملی خود می گوید. اما این سیاست چه بازدهی داشته است؟»

اوباما از سیاست های خود در قبال ایران دفاع کرده و می گوید دولتش «سخت ترین تحریم ها را علیه ایران به تصویب رسانده» وی مدعی است به دلیل تلاش های آمریکا «امروز ایران منزوی و جهان متحد شده است.»

اینکه مناظره و بحث در مورد ایران طی ماه های آینده و پیش از برگزاری انتخابات آمریکا چه سمت و سویی به خود می گیرد به اتفاقات آتی خاورمیانه بستگی دارد. اقدامات ایران از جمله آغاز غنی سازی در تاسیسات قم و بیانات تند تهران در مورد تنگه هرمز باعث شده رومنی با بهانه قرار دادن آنها از ناکامی سیاست های اوباما در قبال ایران سخن بگوید.

2. روسیه/ تنظیم مجدد
روسیه در ابتدای امر از اهمیت چندانی برای جمهوری خواهان برخوردار نبود اما با توجه به رویکرد رومنی به عنوان یک نامزد جسور باید انتظار ظهور دوباره مسئله روسیه را داشت. رومنی «نیو استارت»، پیمانی که براساس آن روسیه و آمریکا در مورد کاهش ذخایر هسته ای شان توافق کردند را «بدترین اشتباه سیاست خارجه» اوباما توصیف کرده است.
 
وی معتقد است که ولادیمیر پوتین، نخست وزیر روسیه در حال «بازسازی امپراطوری روسیه» است و صدور «اجازه ورود مردمی که قصد تقلب دارند به سازمان تجارت جهانی به وضوح یک اشتباه است.» رومنی در برگه رسمی سیاست خارجه خود متعهد می شود که «سیاست «تنظیم مجدد» اوباما در قبال روسیه را مجدداً تنظیم کند»، «بی محابا با دولت روسیه بر سر اقدامات استبدادی این کشور مقابله کند» و همکاری های دیپلماتیک و نظامی با کشورهای همسایه روسیه را تقویت کند.

پوتین مطمئناً طی ماه مارس در انتخاباتی که با اتهام فریبکاری و غیر قانونی بودن همراه است، به جایگاه ریاست جمهوری روسیه باز می گردد؛ مسئله ای که تاثیر خوبی بر سیاست تنظیم مجدد که از ابتکارات سیاست خارجه دولت اوباما محسوب می شد، نخواهد داشت. رویکرد اوباما در مورد مسکو با انتقاد شدید جمهوری خواهان همراه است مبنی بر اینکه اوباما متحدان خود از جمله گرجستان را به بهانه تعامل با رقبا رها کرده است.

اوباما در دفاع از سیاست «تنظیم مجدد» خود می تواند به توافق تاریخی برای کاهش تسلیحات هسته ای و افزایش همکاری با روسیه در جنگ با افغانستان اشاره کند.

3. اسرائیل
رومنی مخالفت های عمومی اوباما با اسرائیل را شدیداً مورد انتقاد قرار می دهد. وی طی یکی از مناظرات خود گفت: «اگر ما با اسرائیل مخالفتی داشته باشیم، درست مانند اوباما که همواره اینچنین بوده، این مخالفت را به شکل عمومی مطرح نمی کنیم مانند اوباما که همواره چنین کرده؛ ما آن را به طور خصوصی مطرح خواهیم کرد.» 

براساس اظهارات رومنی، رئیس جمهوری آمریکا «اسرائیل را به زیر چرخ های اتوبوس می اندازد» چراکه «وی گمان می کند با نزدیک تر شدن به فلسطینیان می تواند به فرآیند صلح کمک کند.» رومنی اوباما را متهم به انتقاد از اسرائیل برای جلب رضایت کشورهای اروپایی می کند.

انتظار می رود تیم رومنی در این زمینه تمرکز خود را معطوف به سخنرانی می 2011 خاورمیانه اوباما کند که وی طی آن اسرائیل را به بازگشت به مرزهای 1967 ترغیب کرد. شواهد نشان می دهند حمایت از اوباما در میان رای دهندگان یهودی رو به کاهش است و پیروزی اخیر جمهوری خواهان در رقابتی که اسرائیل موضوع اصلی بحث بود به جمهوری خواهان این امید را داده که بتوانند از این طریق دموکرات ها را تضعیف کنند.

4. عراق و افغانستان
اگر ناآرامی ها در عراق تداوم یابد، باید منتظر افزایش انتقاد جمهوری خواهان از ناکامی اوباما در حفظ نیروهای ارتش در عراق باشیم. جان مک کین، رقیب سابق اوباما که جای خود را به رومنی داده اخیراً با اشاره به این موضوع اعلام کرد عراق «در حال از هم گسیختن است چراکه ما نیروهای باقی مانده در عراق را حفظ نکردیم زیرا رئیس جمهور ایالات متحده خود را متعهد به خروج از عراق می دانست.»

رومنی نیز در اینباره گفت: «اوباما بدون توافق در مورد وضعیت نیروها با سران عراقی، نیروهای ما را به طور شتاب زده از این کشور خارج کرد و ما باید 10، 20 و 30 هزار کارمند را برای کمک به روند انتقال به ظرفیت های نظامی عراق در این کشور رها کنیم.» با وجود آنکه عراق یکی از مسائلی است که رومنی با گذر سال ها موضع خود در قبال آن را تغییر داده، ممکن است تاحدودی در این زمینه موضعی سختگیرانه علیه اوباما داشته باشد.

رومنی همچنین نپذیرفتن نظر مشاوران نظامی از سوی اوباما در مورد زمان خروج از افغانستان را مورد انتقاد قرار داده و با وجود اینکه از مشتاقان جنگ محسوب می شود اعلام کرد: «یکی از درس هایی که از حضور در افغانستان آموختیم این است که آمریکا نمی تواند وارد یک جنگ استقلال دیگر شود.»

کاخ سفید خروج از عراق را اجرای یک تعهد می داند – البته باید به نکاتی چون ناکامی مقامات آمریکایی در کسب مصونیت قضایی نیروهای خود درعراق نیز توجه داشت. این در حالی است که رئیس جمهوری مدعی شده آمریکا در حال اجرای فرآیند خارج کردن تمام نیروهای خود از افغانستان است.

در این روزها هیچ جنگی مورد حمایت و علاقه رای دهندگان نیست.

5. استثناگرایی آمریکایی
کاندیدایی که عنوان کتاب خود را «عذرخواهی نه: مبحثی در عظمت آمریکا» می گذارد، احتمالاً مهین پرستی و استثناگرایی آمریکایی را مرکز مبارزات انتخاباتی خود قرار خواهد داد. رومنی چندی پیش تصریح کرد: «من هرگز برای آمریکا عذرخواهی نخواهم کرد. برای آمریکا عذرخواهی نمی کنم زیرا من به آمریکا اعتقاد دارم.» 

وی اوباما را متهم می کند که سیاست خارجه وی آمریکا را «تنها کشوری دیگر با یک پرچم می بیند» و دولت را به دلیل «آسیا محوری» مورد تمسخر قرار داده و می گوید «به نظر می رسد اوباما گمان می کند ما قرنی جهانی و قرنی آسیایی را در پیش داریم. من بر این باورم که ما باید یک قرن آمریکایی داشته باشیم، جایی که آمریکا جهانی آزاد را رهبری می کند و جهان آزاد، تمام جهان را رهبری می کند.»

نیویورک تایمز در گزارشی به نقل از «بن رودز»، معاون مشاور امنیت ملی آمریکا می نویسد که دولت اوباما اتهام «تور عذرخواهی» به رئیس جمهوری این کشور را رد کرده است؛ «باراک اوباما هرگز عذرخواهی نکرده است.» رئیس جمهوری بی تردید به اشتباهات گذشته آمریکا که به خصوص از سوی روسای جمهوری پیشین صورت گرفته بود اعتراف و آنها را تصدیق کرده است اما اگر جمهوری خواهان مسئله میهن پرستی اوباما را مطرح کنند، این امر می تواند به ضرر وی تمام شود.