چرا قاچاق جذاب است؟
تعدد سامانههای تجاری، مشکلات مربوط به تخصیص ارز و تصمیمات دولت زمینه را برای قاچاق کالا و استفاده از کارتهای بازرگانی یک بار مصرف رونق داده است
قوانین تجاری به مانعی جدی برای واردکنندگان تبدیل شده است. تاخیر چندماهه تخصیص ارز باعث شده است برخی فعالان اقتصادی با وجود ریسکهای موجود، به واردات از مسیرهای غیررسمی گرایش پیدا کنند.
به گزارش دنیای اقتصاد، شنیدهها حاکی از آن است که افرادی که با توجه به قوانین موجود «قاچاقچی» خطاب میشوند، تبحر بالایی در واردات سریع و ایمن کالا به کشور پیدا کردهاند؛ در مقابل مسیرهای رسمی تجارت، با کلکسیونی از موانع نهادی روبهرو است.
در سالهای اخیر ریسک ورود کالا از مبادی رسمی به نسبت مبادی غیررسمی به شدت افزایش پیدا کرده است. فرآیند واردات کالا از مبادی رسمی پیچیده است و همین موضوع نیز روند یاد شده را پرریسک، پرهزینه و زمانبر میکند. تعدد نهادهای تصمیمگیر در امر واردات و همچنین مدت زمان طولانی این فرآیند از یکسو فعالیت تجار را دشوار میکند. از سوی دیگر نیز با توجه به تغییرات مداوم در بخشنامههای تجاری و ارزی، عملا امکان برنامهریزی از تجار و تولیدکنندگان سلب شده است.
نوید حبیبی فعال حوزه تجارت گفت: در این سالها پیچیدگی و تعدد در سامانههای تجاری، پیشبینیناپذیر بودن تصمیمات دولت، و همچنین مدت زمان نامعلوم برای تخصیص و دریافت ارز ورود کالا از مبادی غیررسمی اعم از قاچاق کالا یا استفاده از کارتهای بازرگانی یکبار مصرف را رونق بخشیده است. وی افزود: در موارد متعددی ورود محمولههای وارداتی از مبادی رسمی به مراتب دشوارتر و زمانبرتر از قاچاق آن کالا خواهد بود.
حبیبی گفت: در شرایط تورمی حاکم بر اقتصاد ایران، قاچاق صرفه اقتصادی بیشتری پیدا کرده است. وی افزود: حال اگر قرار باشد همین واردکننده از مبادی رسمی اقدام به ثبتسفارش کرده باشد، به احتمال زیاد هنوز موعد تخصیص ارز آن نرسیده است. درحالیکه در این بازه زمانی قیمت ارز در بازار آزاد افزایش قابل توجهی داشته است. به بیان دقیقتر اقتصاد ما حرکت تجار و فعالان اقتصادی را به سمت بازارهای غیررسمی تشویق میکند.
حبیبی درخصوص روشهای ورود کالای قاچاق به کشور گفت: این محمولهها بهطور غیررسمی از بنادر یا مرزهای زمینی وارد کشور میشوند. در مواردی هم به صورت کانتینری و از گمرکات رسمی که سطح بازرسی پایینتری دارند وارد کشور میشوند. در همین حال کارتهای بازرگانی یکبار مصرف نیز دیگر راهکار فراقانونی برای واردات با اتکا به روشهای غیر رسمی است.
شهلا عموری رئیس اتاق بازرگانی اهواز گفت: سهل بودن قاچاق نسبت به تجارت رسمی بهمنزله چالشی جدی است که ریشه در ساختارهای ناکارآمد و سیاستهای متغیر دارد و حل آن نیازمند عزمی ملی و اصلاحات ساختاری است. وی افزود: پیچیدگی واردات رسمی در کشور ما یک مانع جدی است که فعالیت قانونی را پرریسک، پرهزینه و زمانبر میکند.
عموری گفت: متاسفانه در بسیاری از موارد واردات کالا از مبادی غیررسمی سهلتر است. روند ورود کالا به شکل قاچاق، به دلیل حذف بوروکراسی طولانی و پیچیده، به سرعت و سهولت بیشتری نسبت به واردات رسمی انجام میشود. همچنین، عدم پرداخت حقوق ورودی، عوارض و مالیات باعث میشود کالای قاچاق قیمت تمامشده پایینتری داشته و حاشیه سود برای فعالان آن بیشتر باشد.
