طرح درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال را اصلاح کنید، حذف نه
رئیس بیمارستان کودکان بهرامی معتقد است اگر سیاست گذاران تصمیم گرفتهاند درمان کودکان کمتر از ۷ سال را رایگان کنند، بودجه و اعتبار این سیاست را میبایست در اختیار سازمانهای بیمهگر قرار دهند.
از بهار ۱۴۰۳، طرح درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال در مراکز درمانی دولتی که از اقدامات مثبت دولت شهید رئیسی و در اجرای قانون جوانی جمعیت بود، پا به عرصه بهداشت و درمان کشور باز کرد.
به گزارش خراسان، این طرح اگرچه طبیعتا هزینههای درمان و مراکز بهداشتی را افزایش میداد و میدهد، اما در نوع خود اقدامی پیشرو، آینده نگر و گامی بلند در جهت سلامت کودکان و حمایت از فرزندآوری قلمداد میشود.
ما در این گزارش، ضمن تاکید بر تداوم و ضرورت قدرتمندانهتر این طرح، شماری از تاملات و پیشنهادها در جهت بهبود آن را بررسی میکنیم.
افزایش مطالبات از بیمهها
طرح درمان رایگان کودکان زیر ۷سال در مراکز درمانی دولتی، اما در این یک سال و نیم، همواره با چالشهایی رو به رو بوده از جمله این که مطالبات مراکز درمانی را از بیمهها افزایش داده که در مقابل، تدبیر ویژهای در جهت تسریع در پرداخت این بدهی از سوی بیمهها صورت نگرفته است.
در این زمینه، شمسا… نوریپور، رئیس بیمارستان کودکان مفید تهران میگوید: «این موضوع، فشار مالی زیادی به بیمارستانهای اطفال وارد میکند. لازم است سازمانهای بیمهگر به پرداخت مطالبات بیمارستانهای اطفال توجه بیشتری کنند تا مشکلات آنها برطرف شود. تلاش میکنیم که هیچ بیماری به دلیل مسائل مالی برای دریافت خدمات دچار مشکل نشود و ارائه خدمات روی زمین نماند.»
جای بودجه پایدار خالی است
اما این طرح از همان روزهای نخست با دغدغه ای جدی روبه رو بود. وزیر وقت دولت سیزدهم، همان ابتدا ضرورت تخصیص بودجهای پایدار برای طرح رایگان کودکان زیر ۷ سال خواستار شده بود.
به گفته یوسف مجتهدی درمان رایگان کودکان زیر ۷ سال در راستای اجرای قانون جوانی جمعیت، در بهمن ماه ۱۴۰۲ مصوب و اردیبهشت ۱۴۰۳ جهت اجرا ابلاغ شد. اجرای جدی این مصوبه که از آخرین اقدامات مهم دولت سیزدهم و شهید رئیسی بود به نوعی به دولت جدید منتقل شد و اگرچه هیچ گاه در خصوص لغو آن، خبری متقن و مستند منتشر نشد، اما اجرای آن در مراکز درمانی همواره با چالشهایی همچون دریافت بخشی از هزینه توسط بیمار روبه رو بوده است.
رئیس بیمارستان کودکان بهرامی که معتقد است، این طرح به صورت شتابزده وارد نظام حکمرانی درمان کشور شده است، میگوید: «نظام سلامت، نظامی در همتنیده است و اجرای یک سیاست در یک بخش میتواند تبعاتی برای سایر بخشها داشته باشد. اگر سیاست گذاران تصمیم گرفتهاند که یک سیاست را در کشور اجرا کنند، بودجه و اعتبار لازم سیاست مدنظر خود را فراهم کنند.
به طور مثال، اگر سیاست گذاران تصمیم گرفتهاند درمان کودکان کمتر از ۷ سال را رایگان کنند، بودجه و اعتبار این سیاست را میبایست در اختیار سازمانهای بیمهگر قرار دهند. هنگامی که با سازمانهای بیمهگر سخن میگوییم اظهار میکنند که بودجه مشخصی برای این موضوع دریافت نکردهاند تا به تبع اعتبار دریافتی، سهم بیمارستانها را پرداخت کنند. پویایی یک سیستم، وابسته به پرداخت مابهازای تعهدی است که انجام میدهد.»
درمان سرماخوردگی معمولی با فوق تخصص!
در کنار مواردی که ذکر آن آمد، چالش دیگری نیز این طرح را تهدید میکند. مدیران بیمارستان معتقدند، این طرح باعث مراجعات القایی شده و گاهی خانوادهها به دلیل نبود نظام ارجاع، برای درمان یک سرماخوردگی معمولی به فوق تخصص کودکان مراجعه می کنند.
یوسف مجتهدی میگوید: «طرح درمان رایگان کودکان کمتر از ۷ سال سبب افزایش مراجعات القایی شده، به طور مثال، بیمار بابت سرماخوردگی ساده به بیمارستان مراجعه میکند و خواهان درمان بیماری توسط یک فوقتخصص ریه کودکان است. سیستم نظام سلامت در نظر دارد که مشکلات نظام ارجاعی را برطرف کند این درحالی است که اجرای طرح درمان رایگان کودکان کمتر از ۷ سال سبب بروز مشکلات بیشتر شد.
این طرح، میزان توقع از نظام سلامت را افزایش داده و شاید توقع ایجاد شده را در تمام کشور نتوانیم پاسخ دهیم؛ به طور مثال، شاید فوقتخصص ریه کودکان در تمام کشور در دسترس نباشد. همچنین تصور نمیکنم که هیچ نظام سلامتی در هر نقطهای از این دنیا بتواند در هر زمان خدمات فوق تخصصی در اختیار همه مراجعهکنندگان قرار دهد؛ چرا که تامین فوقتخصص ریه در هر ساعت شبانهروز بسیار هزینهبر است.»
حذف نه، اصلاح کنیم
طبیعتا هر طرح و پروژهای در مسیر اجرا با مشکلات و نارساییهایی روبه روست که با رفع و اصلاح آن، میتوان روند را با کیفیت افزون تداوم بخشید. به نظر میرسد، وضعیت موجود این طرح، مراکز درمانی را خسته و فرسوده خواهد کرد و چنانچه، آسیبها برطرف نشد، چه بسا بنیان آن فرو ریزد.
