
بر اساس آمار رسمی سال ۱۴۰۱، حدود ۱.۵ درصد از ازدواجهای ثبت شده در کشور شامل چندهمسری است که این میزان تقریباً معادل ۳۰۰ هزار مرد ایرانی است، اما این پدیده عمدتاً در استانهای خاصی مانند کرمان، سیستان و بلوچستان، گلستان، کردستان و خراسان جنوبی مشاهده میشود و در شهرهای بزرگ و مناطق مدرن، استقبال بسیار محدودی از آن شده است.
معاون امور جوانان وزارت ورزش با تاکید بر اینکه چندهمسری در جامعه ایرانی مقبولیت اجتماعی ندارد، گفت: چندهمسری را نمیتوان به عنوان یک الگوی عمومی برای جامعه ایرانی پیشنهاد کرد.
به گزارش ایلنا، «علیرضا رحیمی» معاون امور جوانان وزارت ورزش در ارزیابی خود از افزایش پدیده ازدواج سفید در کلانشهرها گفت: واقعیت این است که تأیید یا رد این پدیده نیازمند دادههای آماری معتبر و ثبت شده است که در حال حاضر وجود ندارد. به دلیل غیرقانونی بودن این نوع از همزیستی، آمار رسمی از آن در دسترس نیست؛ بنابراین اظهارنظر قطعی دشوار است.
تغییر نگرش به نهاد خانواده و مشکلات اقتصادی از جمله عواملی هستند که موجب شده برخی جوانان به جای ازدواج رسمی، به همزیستی غیررسمی روی آورند.
وی ادامه داد: با این حال برخی پژوهشهای غیررسمی و گزارشهای میدانی نشان میدهند که این پدیده در حال رشد است، به ویژه در کلانشهرهایی که تغییرات فرهنگی و فشارهای اقتصادی نقش پررنگی در سبک زندگی جوانان ایفا میکنند. نمیتوان انکار کرد که تحولات اجتماعی، گسترش فردگرایی، تغییر نگرش به نهاد خانواده و مشکلات اقتصادی از جمله عواملی هستند که موجب شده برخی جوانان به جای ازدواج رسمی، به همزیستی غیررسمی روی آورند؛ اما مسئله مهمتر پیامدهای این سبک از زندگی مشترک است.
معاون امور جوانان وزارت ورزش افزود: پژوهشهای روانشناختی نشان دادهاند که در چنین روابطی، به ویژه زنان آسیبپ پذیرتر هستند؛ چراکه حقوق و امنیت قانونی برای آنان تعریف نشده و در صورت بروز اختلاف حمایتهای رسمی برایشان وجود ندارد. همچنین گسترش این پدیده میتواند در درازمدت موجب تضعیف مفهوم خانواده و کاهش تمایل به ازدواج پایدار شود، مسئلهای که برای جامعهای مانند ایران که خانواده همچنان یکی از مهمترین ارکان اجتماعی آن است، پیامدهای نگران کنندهای خواهد داشت.
پدیده چندهمسری عمدتاً در استانهای خاصی مانند کرمان، سیستان و بلوچستان، گلستان، کردستان و خراسان جنوبی مشاهده میشود و در شهرهای بزرگ و مناطق مدرن، استقبال بسیار محدودی از آن شده است.
وی همچنین در پاسخ به این سوال که از منظر اجتماعی استقبال جامعه ایرانی از پدیده چند همسری چگونه بوده است؟ گفت: بر اساس آمار رسمی سال ۱۴۰۱، حدود ۱.۵ درصد از ازدواجهای ثبت شده در کشور شامل چندهمسری است که این میزان تقریباً معادل ۳۰۰ هزار مرد ایرانی است، اما این پدیده عمدتاً در استانهای خاصی مانند کرمان، سیستان و بلوچستان، گلستان، کردستان و خراسان جنوبی مشاهده میشود و در شهرهای بزرگ و مناطق مدرن، استقبال بسیار محدودی از آن شده است.
وی با تاکید بر اینکه چندهمسری در جامعه ایرانی، به ویژه در شهرهای بزرگ، نه تنها مقبولیت اجتماعی ندارد، بلکه در تضاد با ارزشهای مدرن جامعه است، گفت: حتی در مناطقی که این فرهنگ ریشه دارتر است، بیشتر به دلایل اقتصادی و سنتی ادامه دارد، نه به عنوان یک انتخاب آگاهانه و مورد قبول زنان.
معاون امور جوانان وزارت ورزش خاطرنشان کرد: در سالهای اخیر، گرچه در فضای مجازی و برخی شبکههای اجتماعی تبلیغاتی برای چندهمسری انجام شده است، اما به نظر میرسد که این روند بیشتر جنبه نمایشی و تجاری دارد تا اینکه واقعاً یک جریان اجتماعی باشد. برخی افراد با استفاده از پدیده چندهمسری، به دنبال جلب توجه، افزایش فالوور و حتی کسب درآمد از طریق تبلیغات و نمایش سبک زندگی خاصی هستند. این مسئله نه تنها به درک عمومی از نهاد خانواده لطمه میزند، بلکه آن را از یک مفهوم عمیق و پایدار به ابزاری برای شهرت و نمایش تبدیل میکند.
معاون امور جوانان تاکید کرد: چندهمسری را نمیتوان صرفاً از منظر شرعی یا قانونی بررسی کرد، بلکه باید آن را در بستر تحولات اجتماعی، اقتصادی و فرهنگی ایران تحلیل کرد. در حال حاضر، جامعه ایران با پدیدهای روبه رو است که در آن میلیونها زن، به دلایل مختلف از جمله بالا رفتن سن ازدواج، طلاق یا فوت همسر، بدون شریک زندگی هستند. در برخی کشورهای اسلامی، چندهمسری به عنوان یک راه حل برای این مسئله مطرح میشود، اما در ایران به دلیل تغییر نگرشهای اجتماعی و شکلگیری ارزشهای جدید، چنین رویکردی چندان مورد استقبال قرار نگرفته است.
معاون امور جوانان وزارت ورزش تاکید کرد: نکته نگران کننده، شکل جدیدی از چندهمسری است که در فضای مجازی تبلیغ میشود. این جریان، بیش از آنکه راه حلی برای مشکلات اجتماعی باشد، به نوعی ترویج سبک زندگی خاصی است که در آن ازدواج و خانواده به امری سطحی و نمایشی تبدیل شده است.
رحیمی با تاکید بر اینکه برخی افراد، چندهمسری را با رویکردی تجاری و نمایشی مطرح میکنند که هدف آن بیشتر ایجاد شوک فرهنگی و جلب توجه است تا ارائه یک الگوی پایدار خانوادگی، گفت: از سوی دیگر، پیامدهای اجتماعی چندهمسری را نباید دست کم گرفت. در یک جامعه مدرن، خانواده هستهای و تک همسری همچنان مطلوبترین شکل ازدواج است، چراکه تعهد و مسئولیتپذیری را تقویت میکند و از بسیاری از آسیبهای اجتماعی جلوگیری میکند.
وی افزود: تجربه جوامع مختلف نشان داده که چندهمسری، در صورت فقدان عدالت واقعی، میتواند موجب افزایش تنشهای خانوادگی، کاهش رضایت زناشویی و حتی تضعیف روابط میان فرزندان و والدین شود؛ بنابراین، اگرچه ممکن است چندهمسری در برخی شرایط خاص به عنوان یک راه حل مطرح شود، اما نمیتوان آن را به عنوان یک الگوی عمومی برای جامعه ایرانی پیشنهاد کرد، زیرا هم با ارزشهای فرهنگی و اجتماعی مدرن در تضاد است و هم پیامدهای منفی آن بر بنیان خانواده سنگینتر از مزایای احتمالی آن خواهد بود.