چرا فرق گذاشتن والدین میان فرزندان ایرادی ندارد و برای مدیریت آن چه باید کرد؟

در پژوهشی، از هر ۱۰ والد یکی به فرق گذاشتن میان فرزندان خود اذعان کرده بودند. شاید این امر هنوز هم تابوی بزرگی در امر فرزندپروری محسوب شود، اما فرق گذاشتن میان فرزندان واقعیتی است که بسیاری از والدین آن را تجربه می‌کنند. به گفته‌ی متخصصان، والدینی که یکی از فرزندان خود را بیشتر از بقیه دوست دارند، نباید دچار عذاب وجدان شوند. چون این امر آنقدر‌ها هم بد نیست، البته اگر به درستی مدیریت شود.

به گزارش روزیاتو، در ادامه می‌خواهیم ببینیم چرا فرق گذاشتن میان فرزندان در یک خانواده امر بی اشکالی است.

۱- بیشتر بودن علاقه‌ی والدین به یکی از فرزندان امری کاملاً طبیعی است و اذعان به آن می‌تواند کمک کند پدر و مادر بهتری شوید

کاملاً طبیعی است که والدین با یکی از فرزندان خود احساس پیوند عمیق تری داشته باشند، به ویژه اگر آن فرزند شباهت‌هایی به خودشان داشته باشد. چرا که همانطور که روانشناسان می‌گویند، والدین هم انسان هستند و از منظر روانشناختی، جذب شدن ما به کسانی که مؤید خودمان هستند، امری طبیعی است.

هر چه زودتر سوگیری‌های شخصی خود را بپذیرید، زودتر هم می‌توانید رفتار آگاهانه‌ای با فرزندان خود داشته باشید. تحت نظر داشتن سوگیری‌های خود می‌تواند کمک کند رابطه‌ی بهتری با فرزندان خود برقرار و فضای سالم تری در خانواده تان ایجاد کنید.

۲- دلایل قابل قبول زیادی برای متفاوت بودن رابطه‌ی شما با هر یک از فرزندان تان وجود دارد

یکی از این دلایل این است که فرزند محبوب تان شباهت‌های شخصیتی بیشتری به شما دارد و شما خودتان را در او می‌بینید. این علاقمندی بیشتر به یکی از فرزندان، ممکن است متغیر باشد و به این بستگی داشته باشد که کدام فرزند رفتار بهتری داشته باشد.

یک عامل تأثیرگذار دیگر در رابطه‌ی شما با فرزندان تان، تجربیات کودکی خود شما است. ممکن است که یکی از فرزندتان شما را به یاد کسی می‌اندازد که در شما احساسات مثبت یا منفی‌ای ایجاد کرده بود. اگر بُعد منفی قوی‌تر بود، متخصصان توصیه می‌کنند با فرزند خود مثل شخصی مجزا و بدون توجه به تجربیات گذشته تان رفتار کنید.

۳- والدین ممکن است در کنار فرزند محبوب خود احساس سلامت و شادی بیشتری کنند

آگاهی از اینکه کدام فرزند رابطه‌ی نزدیک تری با پدر یا مادر دارد می‌تواند بر کیفیت مراقبت از والدین با بالا رفتن سن شان تأثیرگذار باشد. پژوهشی نشان داد مادران سالمند اگر توسط فرزند محبوب شان مراقبت شوند، سریع‌تر از مشکلات اورژانسی بهبود می‌یابند و از سلامت روان بهتری برخوردارند.

۴- حتی اگر والدین این موضوع را قبول نداشته باشند، باز هم فرزندان می‌توانند فرق گذاشتن آن‌ها میان شان را احساس کنند

به جای پنهان کردن احساسات خود، بهتر است با آن‌ها رو به رو شوید، چون فرزندان تان می‌توانند متوجه آن‌ها شوند. در پژوهشی ۳۴ درصد از شرکت کنندگان کودک گفته بودند که احساس می‌کنند که والدین شان در دل خود یکی از فرزندان شان را بیشتر دوست دارند. البته در اغلب موارد، آن‌ها حدس اشتباهی داشتند و تصور می‌کردند موفق‌ترین فرزند خانواده، محبوب والدین است. اما نظرسنجی‌ای نشان داد والدین معمولاً کوچک‌ترین فرزندشان را بیشتر دوست داشتند.

دلیلش ممکن است این باشد که والدین تجربیات دشوارتری با فرزندان بزرگ‌تر خود از جهت فرزندپروری داشتند، اما در مورد تربیت فرزند آخر خود احساس اعتماد به نفس و راحتی بیشتر می‌کردند. به علاوه، کارشناسان می‌گویند از جهت ترتیب تولد، بزرگ‌ترین فرزند بیشترین امتیاز را دریافت می‌کند و کوچک‌ترین فرزند بیشترین محبت را. فرزند وسط، اما معمولاً این شانس را پیدا نمی‌کند.

۵- علیرغم رابطه‌ی متفاوتی که ممکن است با هر یک از فرزندان خود داشته باشید، باید رفتار یکسانی با آن‌ها داشته باشید

به گفته‌ی روانشناسان، اگر کودکی در محیطی رشد کند که در آن با او اغلب رفتار ناعادلانه‌ای می‌شود، این امر حس خودارزشمندی او را تحت تأثیر قرار خواهد داد. والدین باید تا جایی که ممکن است تلاش کنند از داشتن رفتار‌های تبعیض آمیز پرهیز کنند. یک راه این است که دعوای میان فرزندان تان را بی طرفانه حل کنید. از جانبداری خودداری کنید و فرزندان تان را راهنمایی کنید که بتوانند مشکل را میان خودشان حل کنند.

چند راهکار برای مدیریت مشکل فرق گذاشتن میان فرزندان

– اگر یکی از فرزندان تان شما را به فرق گذاشتن میان او و خواهر و برادرهایش متهم کرد، احساسش را تأیید کنید و با صراحت درباره‌ی مشکل صحبت کنید

به جای انکار کردن، آن را تأیید کنید و مثلاً بگویید: «می دانم که ناراحت هستی، چون فکر می‌کنی خواهرت را بیشتر دوست دارم. من هم جای تو بودم ناراحت می‌شدم.» بعد از آن برای فرزندتان با تکیه بر حقایق و آوردن دلیل، توضیح دهید که چرا رابطه‌ی بهتری با خواهر یا برادرش دارید. مثلاً بگویید: «من و خواهرت شباهت‌های شخصیتی‌ای با هم داریم، ولی معنایش این نیست که من تو را دوست ندارم.» همچنین می‌توانید بگویید که عادت‌های خوب فرزند دیگرتان باعث این موضوع شده است.

– برای هر یک از فرزندان تان جداگانه وقت بگذرانید

طوری برنامه ریزی کنید که بتوانید برای ایجاد رابطه‌ی نزدیک و عمیق با هر یک از فرزندان تان به یک اندازه وقت صرف کنید. هنگام انتخاب فعالیتی که قرار است با فرزندان تان انجام دهید، نیاز‌ها و علائق آن‌ها در نظر بگیرید.

– تنبیه و تحسین یکسانی برای فرزندان تان داشته باشید و اجازه دهید که بدانند همه‌ی آن‌ها را دوست دارید

هر بار که از فرزندتان به خاطر انجام صحیح یک کار تمجید می‌کنید، سعی کنید این کار تا حد امکان با جزئیات انجام دهید. مثلاً به جای «آفرین» گفتن، بگویید: «کمک کردنت به آن خانم مسن، خوبی و مهربانی تو را می‌رساند.» در بحث تنبیه، حواس تان باشد که برای یکی از فرزندان تان استثنا قائل نشوید؛ و برای رعایت عدالت، عواقبی را برای کار بد فرزندان تان، متناسب با سن شان در نظر بگیرید.

– از مقایسه کردن فرزندان تان با یکدیگر یا داشتن رفتار متفاوت با یکی از آن‌ها پرهیز کنید

از گفتن جملاتی مانند «باید سعی کنی بیشتر شبیه خواهرت/ برادرت باشی» یا اشاره به عیب‌های یکی از فرزندان در مقابل باقی آن‌ها خودداری کنید. کوچک کردن یکی از فرزندان در برابر بقیه ممکن است باعث ایجاد رابطه‌ای ناسالم میان آن‌ها شود.

– اگر احساس می‌کنید که این وضعیت روابط میان اعضای خانواده تان و سلامت روانی آن‌ها را تحت تأثیر قرار داده، از روانشناس کمک بگیرید

مسائل حل نشده ممکن است تأثیر منفی‌ای بر فرزندان تان بگذارند و تا دوران بزرگسالی آن‌ها ادامه یابند؛ بنابراین اگر متوجه شدید شما یا همسرتان درگیر مشکل فرق گذاشتن میان فرزندان تان شده اید، یا اگر خودتان را ناتوان از مدیریت عادلانه‌ی این موقعیت می‌بینید، از روانشناس کمک بگیرید.