هشدار نسبت به تخریب و نابودی یک تپه تاریخی نزدیک تهران

شبکه سمن‌های میراثی استان تهران درباره‌ی تخریب و نابودی تپه‌ی تاریخی قمی‌آباد در بیانیه اعلام کرد:

به گزارش خبرآنلاین، همان‌طور که آگاه هستید نزدیک به یک ماه است که خبر نابودیِ تپه‌ای باستانی در روستای قمی‌آباد ری رسانه‌ای شده است؛ هر چند رسانه‌ای شدن این خبر، و پی‌گیری‌های فعالان و دوستداران میراث فرهنگی، و روشنگری و پایداری پایگاه ملی میراث فرهنگی ری در این خصوص، که بنا بر اخبار و اسناد منتشره در سال ۱۳۹۷ کاوش‌هایی استعلامی و اضطراری را در آن‌جا انجام داده و حتا پرونده‌ی ثبتی تپه باستانی مذکور نیز تهیه و به اداره‌کل میراث فرهنگی استان تهران ارایه شده بود، گام مثبتی بود تا همگان به عمق تخریب آثار تاریخی ارزشمند پی ببرند، شوربختانه واکنش اداره‌کل تهران و سخنان نسنجیده‌ی معاونت میراث فرهنگی آن در خبری تلویزیونی که منکر تاریخی بودن تپه‌ی مورد نظر شده بود، نگرانی ما فعالان این حوزه را موجب شده است؛ به‌ویژه آن‌که پایگاهی خبری اسناد سابقه و استعلام مالک از اداره‌کل میراث فرهنگی استان تهران را - پیش از تسطیح و ساخت‌وساز - منتشر ساخت که نشان از آن دارد که با این تخریب همراهی شده است!

اکنون به نظر می‌رسد و پیشنهاد می‌کنیم برای اعاده حیثیت و اعتبار به اداره‌کل یادشده، جدا از آن‌که؛ ۱. پی‌گیری شود که خاک تپه تخریب‌شده به کجا برده شده است، ۲. بررسی و کاوش اضطراری و نجات‌بخشی بقایای تپه‌ی باستانی در سطوح و لایه‌های زیرین انجام شود، ۳. نسبت به تصحیح خطای خبری یادشده اقدام گردد، ۴. هم‌چنین نسبت به کسانی در اداره‌کل که سبب چنین اقدامی شدند بازرسی مؤثری انجام شود که چرا تا آغاز سال ۱۴۰۲ نسبت به ثبت ملی این تپه‌ی باستانی اقدام نشده بود؛ تپه‌ای که بر پایه‌ی اسناد از سال ۱۳۷۲ مورد بازدید کارشناسان قرار گرفته و به دلیل دارا بودن سفال‌ها و لایه‌هایی از اواخر دوران ساسانی تا قرون اولیه‌ی اسلامی ارزشمند بوده و اعلام شده بود که دخل و تصرف غیرقانونی در آن تحت هر عنوانی مجاز نیست و به تازگی هم پرونده‌ی ثبتی آن تهیه شده بود، و مهم‌تر از همه ۵. چه کسانی و با چه هدفی با برداشته شدن و نابودی و حذف این تپه همراهی کردند و حتا هم‌چنان با اطلاعات غلط درباره‌ی محوطه‌ی باستانی دیگری، که نگاه‌بانی از آن جای خود را دارد، سعی در گمراه کردنِ افکار عمومی را دارند؟! آشکار است که تنها با استعفا و کنار گذاشتن این افراد و ارائه‌ی گزارشی شفاف از روند کار است که می‌توان اعتبار از دست رفته را بازگرداند.

گفتنی است، تپه‌ی باستانی نابودشده در بهار سال جاری در ابعاد تقریبی ۵۰۰ در ۴۰۰ متر، بر سر شاهراه بازرگانیِ باستانی، موسوم به جاده‌ی ابریشم، و در میان مجموعه‌ای از تپه‌های تاریخی قرار داشت: در شرق این تپه، تپه‌ی باستانی بهرام در روستای مقیم‌آباد قرار دارد؛ در شمال آن، درست در آن سوی اتوبان ری ـ قرچک، تپه‌-قلعه‌ی باستانی طالب‌آباد واقع است؛ و محوطه‌های باستانی بسیار مهمِ تپه‌میل و چال ترخان، مربوط به عصر ساسانی، در سمت غرب و جنوب غربی قمی‌آباد قرار دارند و پیش از نابودی کامل، حفاری‌های غیرمجاز متعددی در جای به جای این تپه ــ که از آن سفال‌های پیش از تاریخ (فرهنگ چشمه‌علی یا اواخر هزاره‌ی ششم) تا دوران اسلامی به دست آمده ــ صورت گرفته بود.