تفال به حافظ جمعه ۲۰ بهمن ۱۴۰۲؛ دوش با من گفت پنهان کاردانی تیزهوش....

فرارو- فال گرفتن از آثار ادبی، از باور‌های کهن این مرز و بوم است. در گذر زمان ساکنان این خاک به ادیبانی که گمان می‌بردند بهره‌ای از کلام حق دارند رجوع می‌شد. با این حال، اما در گذر زمان تنها تفال به حافظ در فرهنگ عامیانه ما باقی مانده است.

دوش با من گفت پنهان کاردانی تیزهوش
وز شما پنهان نشاید کرد سر می‌فروش

گفت آسان گیر بر خود کار‌ها کز روی طبع
سخت می‌گردد جهان بر مردمان سخت‌کوش

وان گهم در داد جامی کز فروغش بر فلک
زهره در رقص آمد و بربط زنان می‌گفت نوش

با دل خونین لب خندان بیاور همچو جام
نی گرت زخمی رسد آیی چو چنگ اندر خروش

تا نگردی آشنا زین پرده رمزی نشنوی
گوش نامحرم نباشد جای پیغام سروش

گوش کن پند‌ای پسر وز بهر دنیا غم مخور
گفتمت، چون در حدیثی گر توانی داشت هوش

در حریم عشق نتوان زد دم از گفت و شنید
زان که آنجا جمله اعضا چشم باید بود و گوش

بر بساط نکته دانان خودفروشی شرط نیست
یا سخن دانسته گو‌ای مرد عاقل یا خموش

ساقیا می‌ده که رندی‌های حافظ فهم کرد
آصف صاحب قران جرم بخش عیب پوش

شرح لغت:پنهان: محرمانه/ تیزهوش: هوشمند/مـی فروش: پیر می‌فروش، کنایه از شخصیتی کاردان و تیزهوش و نصیحت گوی با تجربه/از روی طبع: از روی طبیعت، بالطّبع، از روی سرشت خود/سخت کوش: سخت گیر، غصه خور و دقیق و خود خور در امور/در داد: بخشید، عطا کرد/فروغ: پرتو/زُهره: ستاره ناهید، ساز زن فلک.

تفسیر عرفانی:‌

۱- بر سر هر موضوع کوچک و بی اهمیتی، غم و غصه می‌خوردی. دنیا ارزش این همه ناراحتی برای کم و زیاد را ندارد. دست از لجبازی، بداخلاقی و تند مزاجی بردارید و چشم به زیبایی‌های دنیا و اطراف خود داشته باشید تا راحت زندگی کنید.

۲- از منطق و عقل که خوشبختانه شما دارا هستید، همیشه بهره بگیرید. گاهی با کوهی از ناراحتی ها، لبخند می‌زنید و زمانی از کاهی، کوهی می‌سازید. لطفا به هر کس اعتماد نکنید و راز دل خود را فاش نسازید. زیرا همه مردم راز دار نیستند.

تعبیر غزل:

انسانی هستی به شدت حساس و سختگیر، ولی بدان که امور دنیوی را هرچه سخت‌تر بگیری، سخت‌تر می‌گذرد. غصه دنیا را مخور و در مقابل مشکلات زندگی از خود پایداری نشان بده و از ناله و فغان بپرهیز. در سخن گفتن دقت بسیار داشته باش و اگر از چیزی اطلاع کامل نداری سکوت اختیار کن تا زندگی به آسانی به کام تو درآید.