نان گران می‌شود؟

مرتضوی رییس انجمن صنایع غذایی با بیان اینکه در ۴۰ سال گذشته ۱۰۰ میلیون تن آرد در کشور هدر رفته، گفت: بخشی از آرد‌های گم شده به خوراک دام تبدیل یا به کارخانجاتی که آرد ارزان دریافت نمی‌کنند، می‌رود.

به گزارش بازار، «نان گران نمی‌شود» ادعایی تکراری، اما غیر واقعی در همه دولت طی سال‌های گذشته بوده است. حالا نان بربری که در ابتدای دولت شهید رجایی ۵ زار بوده به قیمت ۱۰ هزار تومان فروخته می‌شود. البته دولت نرخ مصوب این نان را ۲۵۰۰ تومان اعلام کرده و فروش بالاتر از این قیمت را تخلف می‌داند. غافل از اینکه نرخ‌های مصوب به بهانه‌هایی همچون دو رو خاش خاش، سبوس دار یا بزرگ بودن نان در بسیاری موارد رعایت نمی‌شود.

این روز‌ها هم که بازار اخبار مربوط به بودجه نویسی هم داغه بازهم دولت سیزدهم تاکید می‌کند که قرار نیست قیمت نام افزایش یابد. خبر ثابت ماندن قیمت نان در شرایطی اعلام شده که دولت تصمیم دارد سهمیه آرد نانوایی را کم کند تا شاید اینگونه از قاچاق آردی رقم آن سالانه بیش از ۲ میلیون تن اعلام شده، جلوگیری کند.

اما سید محمدرضا مرتضوی رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی و رئیس هیات مدیره انجمن آرد سازان ایران خیلی این ادعا‌ها را قبول نداشته می‌گوید: هر دولتی که روی کار می‌آید می‌گوید که ۲.۵ میلیون تن آرد گم شده است. اما به اعتقاد من این اعداد درست نیست. ممکن است این آردی که گفته می‌شود گم شده در صنوف مختلف توزیع شده باشد، هر چند که این کار خلاف است، اما به معنی گم شدن آن نیست.

او می‌گوید که بخشی از آرد‌های گم شده به خوراک دام تبدیل شده یا به کارخانجاتی که آرد ارزان قیمت دریافت نمی‌کنند؛ می‌رسد.

اختلاف قیمت فساد آور است

اردیبهشت امسال بود که نرخ آرد ۱۸ درصد سبوس گیری شده به ازای هر کیلو ۱۵۷۰۰ تومان، آرد ۲۱ درصد سبوس گیری شده ۱۶۰۰۰ تومان و آرد ۲۷ درصد سبوس گیری شده ۱۶۹۰۰ تومان تعیین شد. آزاد سازی قیمت آرد و نان برای واحد‌های صنعتی و صنفی در شرایطی اجرایی شده که آرد نانوایی‌های سنتی همچنان به قیمت یارانه‌ای یعنی هر کیلو حدود هزار تومان توزیع می‌شود. قرار بود که با آزادسازی قیمت گندم و آرد مصرفی در صنف و صنعت جلوی قاچاق این محصول استراتژیک گرفته شود، اما آنگونه که از گفته‌های مسئولین بر می‌آید، همچنان بازار قاچاق آرد و گندم به کشور‌های همسایه داغ است. در این میان برخی از کارشناسان بر این باورند که مادامی که سیستم توزیع یارانه‌ای آرد در کشور ادامه داشته باشد، پرونده قاچاق هم بسته نخواهد شد.

مرتضوی در اینباره با اشاره به اختلاف قیمت ۱۶ هزار تومانی بین آرد دولتی و آزاد، اظهار داشت: بخشی از آرد‌های گم شده به خوراک دام تبدیل شده یا به کارخانجاتی که آرد ارزان قیمت دریافت نمی‌کنند؛ می‌رسد. شما یک محصولی را معرفی کنید که قیمت آزاد آن ۱۶ برابر قیمت دولتی آن باشد.

۱۰۰ میلیون تن آرد کشور را هدر دادیم

وزیر اقتصاد مقدار قاچاق آرد را سالانه ۲.۵ میلیون تن اعلام کرده، اما فعالین این حوزه نسبت به صحت این آمار‌ها تردید داشته و مدعی اند که نمی‌توان به صورت دقیق در اینباره صحبت کرد.

رئیس هیات مدیره انجمن آرد سازان ایران در اینباره گفت: چه کسی می‌داند که چه مقدار رشوه در سازمان‌های دولتی پرداخت می‌شود. قاچاق آرد هم همین طور است. این پدیده رخ می‌دهد، اما هیچ آمار شفاف و دقیقی در اینباره وجود ندارد.

او همچنین اظهار داشت: صحبت‌های وزیر اقتصاد به این معنی است که در ۴۰ سال گذشته، سالانه ۲.۵ میلیون تن آرد به دست مصرف کننده واقعی نرسیده است. در واقع ما امروز هدر رفت عددی به بزرگی ۱۰۰ میلیون تن صحبت می‌کنیم که دلیل آن سیستم ناکارآمدی است که در دولت‌های مختلف ادامه پیدا کرده است. به جز دوره کوتاهی در یکی از دولت‌ها که قیمت‌ها یکسان شد، ما همواره با قیمت‌های مختلفی در بازار مواجه بودیم. هم اکنون یک نرخ ۸۰۰ تومان، یکی نرخ هزار تومانی، یک نرخ ۱۲ هزار تومانی و یک نرخ ۱۶ هزار تومانی برای آرد داریم.

مرتضوی با طرح این سوال که چرا نان‌های حجیم آرد خود را باید به قیمت ۱۶ هزار تومان و نان‌های غیر حجیم به قیمت هزار تومان خریداری کنند، گفت: نان نان است. چرا باید قیمت‌ها تا این اندازه اختلاف داشته باشد. بماند که حتی در دوره‌ای قرار بود که مصرف نان‌های صنعتی در کشور را افزایش داده و به نوعی فعالین این حوزه را مورد حمایت قرار دهیم.

نان گران می‌شود

او همچنین افزود: در طول ۴۰ سالی که در صنعت آرد مشغول به فعالیت بودم، همواره صحبت از مصرف آرد در بخش‌های مختلف و سوء مصرف آن بوده و این چیزی نیست که کشف مسئولین دولت سیزدهم باشد.

رئیس کانون انجمن‌های صنایع غذایی ادامه داد: این همان مشکلی است که بار‌ها و بار‌ها انجمن‌های آرد سازان و اتحادیه نانوایان به صورت رسمی نسبت به تبعات آن به دولت هشدار داده بودیم. بار‌ها تذکر دادیم که تفاوت قیمت و رنج بندی قیمت‌ها به صورت مصنوعی باعث تغییر در مصرف آرد توزیعی از سوی دولت شده و هم شائبه تخلفات گسترده‌ای در آن وجود دارد. البته دولت‌ها هم همواره حرف‌های ما را تایید کرده اند، اما هیچ گاه به سراغ راه کار‌های اجرایی مطرح شده از سوی ما نرفتند.

مرتضوی با بیان اینکه روش پرداخت یارانه نان باید تغییر کند و داشتن ۵ نرخ برای نان به هیچ وجه منطقی نیست، افزود: دولت‌های مختلف از زمان دولت رجایی تا حالا یارانه سنگینی را پرداخت کرده اند که قیمت نان تغییر نکند، اما این تغییر قیمت در سال‌های مختلف همواره اتفاق افتاده است. طوری که یک بربری ۵ ریالی حالا به قیمت ۱۰ هزار تومان فروخته می‌شود. به عبارت دیگر قیمت نان تغییر می‌کند چه مسئولین بخواهند، چه نخواهند!