سقوط «لاوروف»!

فرارو- مارک گالئوتی؛ مدرس و نویسنده مقیم لندن است که در مورد مسائل فراملی و امور امنیتی روسیه می‌نویسد. او مدیر شرکت مشاوره اطلاعاتی «مایاک» است. او استاد دانشگاه یو سی ال‌ای در بخش مطالعات شرق اروپا و دانشیار رشته ژئوپولیتیک یورو آتلانتیک در شورای ژئو استراتژی است. از این نویسنده بریتانیایی کتابی تحت عنوان «نیرو‌های امنیتی و شبه نظامی روسیه از سال ۱۹۹۱ تا کنون» به زبان فارسی و با ترجمه «مجید احمدپور» توسط نشر «روناس» چاپ شده است. او پژوهشگر ارشد در وزارت خارجه بریتانیا در فاصله سال‌های ۱۹۹۶ تا ۱۹۹۷ میلادی بوده است. در ژوئن ۲۰۱۴ میلادی دولت روسیه گالئوتی را از سفر به آن کشور منع کرد. کتاب‌های فراوانی از او منتشر شده‌اند که همگی در حوزه مسائل روسیه هستند.

به گزارش فرارو به نقل از اسپکتیتر، ابتدا این ادعا مطرح شد که "سرگئی لاوروف" وزیر امور خارجه روسیه در بدو ورود به نشست گروه جی - ۲۰ در بیمارستانی در بالی بستری شده است. خیر، پس از آن "ماریا زاخارووا" سخنگوی وزارت خارجه روسیه گفته بود که این خبری جعلی بوده است. سپس از سوی حساب‌های کاربری محلی روسیه این موضوع مطرح شد که لاوروف "برای معاینه" به بیمارستان مراجعه کرده است. با این وجود، آیا واقعا هیچ یک از این موارد مهم هستند؟

در ظاهر باید مهم باشند. ولادیمیر پوتین کم‌تر از یک هفته قبل به شکل رسمی درباره شرکت در نشست جی -۲۰ تصمیم گیری کرد. او با توجه به دلایل امنیتی و هم چنین به دلیل آن که می‌دانست در اجلاس به سختی از وی استقبال گرمی صورت خواهد گرفت از شرکت در نشست خودداری ورزید و انجام وظیفه در روسیه را ترجیح داد.

با عدم تمایل پوتین به ترک روسیه، وظیفه نمایندگی روسیه در اجلاس برعهده لاوروف بود. این ممکن است گامی منطقی به نظر برسد، اما بر انتظارات محدود مسکو از نشست سران تاکید می‌ورزد.

لاوروف که زمانی غول دیپلماسی جهانی محسوب می‌شد از سال ۲۰۱۴ میلادی زمانی که مجبور شد درباره حضور "مردان سبز کوچک" (اشاره به سربازان نقابدار با یونیفرم‌های سبز رنگ بدون نشان دارد) روس در کریمه دروغ بگوید از اعتبارش به شدت کاسته شد. نقش یک دیپلمات ممکن است در واقع گاهی اوقات این باشد که بدون پلک زدن برای حکومت خود دروغ بگوید.

با این وجود، انجام این کار همواره بهایی دارد و از آن زمان به بعد لاوروف مجبور شده از اقداماتی غیر قابل دفاع و غیر قابل توجیه دفاع کند. هم چنین، مشخص است که او تا چه اندازه در مسکو از قدرت کمی برخوردار است. پیش از تصرف کریمه در سال ۲۰۱۴ میلادی با او مشورتی صورت نگرفت.

هم چنین، پوتین برای حمله علیه اوکراین در فوریه نیز با لاوروف مشورت نکرد. جای تعجبی ندارد که این پیرمرد ۷۲ ساله بار‌ها درخواست بازنشستگی کرده و در این باره خواستار کسب اجازه از سوی پوتین شده است. به نظر می‌رسد لاوروف چیزی نیست جز یک پیام آور و یک مبلغ بد خلق پروپاگاندای حکومتی روسیه.

در این زمینه، ماجرای رفتن او به بیمارستان نشان دهنده حالت تدافعی و دروغگویی خودکار وزارت خارجه روسیه در این روز‌ها است این که چرا "ماریا زاخاروو" سخنگوی مطبوعاتی وزارت خارجه روسیه نمی‌تواند به سادگی اعتراف کند که لاوروف معاینه کوتاه مدتی داشته است. آیا درز این خبر به بیرون اجتناب ناپذیر بود؟ در عمل، مسکو چیزی برای ارائه در نشست بالی نداشت جز حضور نمادین و امتناع از مذاکره به هر طریق معنادار.

روزنامه دولتی "روسیسکایا گازِتا"، اما در گزارش اصلی خود نوشت:"مخالفان مسکو نتوانستند اجلاس گروه جی -۲۰ را به بستری برای تسویه حساب تبدیل کنند. موضع روسیه شنیده شد و مورد توجه قرار گرفت".

پس از لاوروف، وزارت خارجه روسیه نیز به عنوان یک نهاد، سال‌های متمادین است که در حال افول می‌باشد. ساکنان ساختمان با سبک معماری استالینی - گوتیک وزارت خارجه روسیه در میدان سمولنسکایا سنایا که به مثابه یک کندوی فعالیت است به طور فزاینده و اغلب تلخی نه تنها از انزوای خود در جهان بلکه هم چنین از به حاشیه رانده شدن شان در مسکو آگاه هستند.

با ظهور دولت جدید امنیتی پوتین، اقتدار بر مسائل سیاست خارجی و حتی اجرای آن به مراکز تازه‌ای انتقال یافته است. یکی از آن مراکز وزارت دفاع است که در میدان آرباتسکایا واقع شده و تا کرملین بیست دقیقه پیاده روی فاصله دارد.

یکی دیگر از آن مراکز مقر سرویس اطلاعات خارجی روسیه (SVR) در ناحیه یاسنوو در جنوب مسکو است. مهم‌ترین مرکز تاثیرگذار در سیاست خارجی روسیه، اما دفاتر دبیرخانه شورای امنیت ملی در پشت دروازه‌های آهنین است که در کوچه ایپاتوسکی درست پشت میدان سرخ مسکو واقع شده است.

برای مثال، زمانی که لاوروف در بالی دست تکان می‌داد "سرگئی ناریشکین" مدیر سرویس اطلاعات خارجی روسیه در آنکارا با "ویلیام برنز" رئیس سیا ملاقات کرد تا ظاهرا در مورد اطمینان از عدم تشدید تنش هسته‌ای در جنگ صحبت کنند. پیام بسیار واضحی از سوی آمریکایی‌ها وجود داشت مبنی بر آن که هیچ مذاکره‌ای بر سر اوکراین وجود نخواهد داشت، اما باید کانال‌های ارتباطی را باز نگه داشت.

در همین حال، "نیکلای پاتروشف" دبیر شورای امنیت ملی روسیه و رئیس سابق سرویس امنیت فدرال آن کشور که اکنون مشاور امنیت ملی بالفعل پوتین است به تازگی به تهران سفر کرد و علاوه بر ملاقات با همتای ایرانی خود با مقامات بلندپایه سیاسی و اقتصادی ایران درباره توسعه و گسترش روابط دوجانبه و همکاری‌های بین‌المللی دیدار و گفت‌وگو کرد.

پاتروشف هم چنین به طور منظم با "جیک سالیوان" همتای امریکایی خود در تماس است درست همان طور که "سرگئی شویگو" وزیر دفاع روسیه اخیرا با همتایان بریتانیایی، آمریکایی، فرانسوی و ترک خود تماس گرفت تا در مورد وضعیت اوکراین گفتگو کند.

به طور خلاصه، لاوروف ممکن است هر مشکل قلبی‌ای را به عنوان یک موهبت قلمداد کند چرا که می‌تواند باعث بازنشستگی اش شود. با این وجود، ما نباید نظاره گر آن چه بر لاوروف می‌گذرد باشیم. ما باید بر روی مردان سرسخت در دستگاه امنیتی روسیه متمرکز شویم که قلب شان سخت‌تر به نظر می‌رسد.