bato-adv
درآمد کمتر از ۲.۱۹ دلار در روز، مرز «فقر مطلق» است

کارگران ایرانی با حقوق ۵ تا ۷ میلیون تومانی، همچنان زیر خط «مطلق فقر»

کارگران ایرانی با حقوق ۵ تا ۷ میلیون تومانی، همچنان زیر خط «مطلق فقر»
ابراهیم رئیسی، رییس جمهور، وعده داده که «فقر مطلق» را تا پایان سال ۱۴۰۱ ریشه کن کند. این در حالی است که آمار‌های غیر رسمی نشان می‌دهند اکنون حدود ۴۲ میلیون نفر ایرانی، اکنون زیر خط «فقر نسبی» (و نه «فقر مطلق») زندگی می‌کنند. یک کارگر ایرانیِ متاهل با ۲ فرزند که بر اساس افزایش حقوق‌ها در سال ۱۴۰۱ ماهانه باید حدود ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان حقوق بگیرد نیز همچنان زیر خط «فقر مطلق» جهانی (کمتر از روزی ۲.۱۹ دلار به ازای هر نفر) زندگی می‌کند.
تاریخ انتشار: ۱۱:۵۶ - ۱۵ فروردين ۱۴۰۱

فرارو-محمد مهدی حاتمی؛ ابراهیم رئیسی، رییس‌جمهور ایران، ۱۵ روز مانده به سال نو، دستور داد که فقر مطلق در ایران، تا پیش از سال ۱۴۰۱ ریشه‌کن شود. پس از چرخش سال و ورود به سال ۱۴۰۱، رییس جمهور این بار تاکید کرد که تا پایان سال ۱۴۰۱، فقر مطلق باید در ایران ریشه کن شود.

به گزارش فرارو، اما او اولین رییس جمهور ایران نیست که چنین طرحی در سر دارد. پیش از او، حسن روحانی، رییس دولت‌های یازدهم و دوازدهم در ایران، در تابستان سال ۱۳۹۶ و در مراسم تنفیذ خود وعده داده بود که تا پایان دولت دوازدهم (یعنی تا سال ۱۴۰۰)، فقر مطلق در ایران ریشه کن خواهد شد. اما منظور دو رییس جمهور ایران چه بوده است؟ آیا حسن روحانی موفق شد فقر مطلق را ریشه کن کند و اگر نه، آیا ابراهیم رئیسی می‌تواند چنین کند؟

دو ایران: پیش از ۱۳۹۶ و پس از ۱۳۹۶

حسن روحانی در تابستان سال ۱۳۹۶ وعده رفع فقر مطلق را داد، یعنی همان سالی که در دی ماهش، یکی از گسترده‌ترین اعتراضات سراسری در تاریخ ایران شکل گرفت. برخی از چهره‌های منتسب به دولت روحانی معتقد بودند جرقه اعتراضات را مخالفان سیاسی روحانی زده اند، اما چه این طور بوده باشد و چه نه، آن رخداد‌ها جرقه خروج آمریکا از برجام و تحریم ایران تحت استراتژی «فشار حداکثری» را زدند.

اما این‌ها چه ارتباطی به فقر دارند؟ ماجرا ساده است: تحریم‌ها افزایش قیمت ارز‌های خارجی در ایران را رقم زدند و به این ترتیب، ایرانی‌ها به صورت «مطلق» در مقابل شهروندان سایر کشور‌های جهانی فقیر شدند. این ماجرا هنوز هم ادامه دارد.

توضیح اینکه فقر را در جهان با یک شاخص عینی می‌سنجند و به همین دلیل تفاوتی نمی‌کند که در مورد فقر در ایران سخن می‌گوییم یا فقر در فرانسه یا هند.

مطابق تعاریفی که برنامه توسعه سازمان ملل متحد (United Nations Development Programme) از «فقر» و «فقر مطلق» در سطح جهان به دست می‌دهد، درآمد روزانه کمتر از ۱.۹ دلار آمریکا به ازای هر فرد، برابر با قرارگرفتن فرد در زیر «خط فقر مطلق» (Extreme poverty) قلمداد می‌شود.

نرخ دلار در بازار آزاد ایران در سال ۱۳۹۶ حدود ۴ هزار تومان بود و بر این اساس، در آن سال هر شهروند ایرانی که ماهانه کمتر از ۵۷ دلار، یا ماهانه کمتر از ۲۲۸ هزار تومان درآمد می‌داشت، زیر خط «فقر مطلق» زندگی می‌کرد.

همان زمان، «شاخص توسعه جهانی» که توسط بانک جهانی (The World Bank) تهیه شده بود، نشان می‌داد که حدود ۰.۰۸ درصد از جمعیت ایران، یا چیزی در حدود ۶۵۰ هزار نفر زیر خط «فقر مطلق» زندگی می‌کردند.

با در نظر گرفتن درآمد روزانه کمتر از ۳.۱ دلار به ازای هر فرد، که خط «فقر نسبی» را نشان می‌داد، جمعیت فقرای ایران (در مجموع زیر خط «فقر مطلق» و زیر خط «فقر نسبی») به حدود ۰.۶۶ درصد از جمعیت کشور می‌رسید.

در واقع، در تابستان سال ۱۳۹۶ خورشیدی، در مجموع حدود ۵.۳ میلیون نفر در ایران فقیر به حساب می‌آمدند و وعده دولت روحانی، تنها و تنها این بود که حدود ۶۵۰ هزار نفری را که زیر خط «فقر مطلق» زندگی می‌کردند، تا پایان ۴ سال ریاست جمهوری اش، از زیر آن خط بیرون بکشد.

حالا، اما وضعیت فرق می‌کند: بر اساس آمار‌های رسمی (از جمله آماری که سازمان تامین اجتماعی تهیه کرده) دست‌کم ۳۰ درصد از جمعیت ایران، اکنون زیر «خط فقر» زندگی می‌کنند. آمار‌های غیررسمی، اما می‌گویند که این بخش از جمعیت ایران به ۵۰ درصد از کل جمعیت کشور می‌رسد، یعنی چیزی در حدود ۴۲ میلیون نفر ایرانی.

حداقل بگیران ایرانی، هنوز هم زیر خط «فقر مطلق»

اما با تغییر نرخ دلار در بازار آزاد ایران، وضعیت بدتر شده است، چرا که شاخص مورد اشاره (تهیه شده توسط سازمان ملل متحد)، قید «مطلق» را با خود یدک می‌کشد. به این ترتیب، با احتساب دلار ۳۰ هزار تومانی، هر ایرانی که روزانه کمتر از ۵۷ هزار تومان و ماهانه کمتر از یک میلیون و ۷۰۰ هزار تومان درآمد داشته باشد، زیر خط «فقر مطلق» قرار دارد.

برای یک خانوار ۴ نفره، این عدد برابر خواهد بود با درآمد ماهانه ۶ میلیون و ۸۰۰ هزار تومانی و در واقع، فرقی نمی‌کند که شما یک ایرانی باشید یا یک هندی، چرا که اگر کمتر از ۱.۹ دلار در روز درآمد دارید، در واقع زیر خط «فقر مطلق» هستید.

نگران کننده‌تر اینکه با توجه به تورم جهانی و حتی افت ارزش دلار در جهان، شاخص‌های سازمان ملل متحد از سال ۲۰۱۵ میلادی به این سو هم تغییر کرده اند و در سال ۲۰۲۰ میلادی، مرز ۱.۹ دلار در هر روز، به ۲.۱۹ دلار در هر روز افزایش پیدا کرده است.

در واقع، اکنون هر ایرانی که با احتساب دلار ۳۰ هزار تومانی، روزانه کمتر از ۶۵ هزار تومان و ماهانه کمتر از حدود یک میلیون و ۹۰۰ هزار تومان درآمد داشته باشد، زیر خط «فقر مطلق» قرار می‌گیرد. برای یک خانوار ۴ نفره، این مرز به ماهانه حدود ۷ میلیون و ۸۰۰ هزار تومان می‌رسد.

بنابراین، حتی با فرض افزایش حداقل دستمزد کارگران بدون سابقه ایرانی که متاهل باشند و دو فرزند هم داشته باشند، این کارگران و خانواده آن‌ها هنوز هم زیر خط «فقر مطلق» زندگی می‌کنند.

بر اساس اعداد اعلام شده، چنین کارگرانی در سال ۱۴۰۱ خورشیدی باید دست کم ماهانه ۶ میلیون و ۷۰۰ هزار تومان حقوق و مزایا بگیرند (مجموع دریافتی) و به این ترتیب، چنین کارگرانی هنوز هم یک میلیون و ۱۰۰ هزار تومان زیر خط «فقر مطلق» هستند.

در این نوشتار، برای سهولت در مقایسه آماری با استفاده از آمار‌های موجود، ما همان شاخص ۱.۹ دلار در روز را مدنظر قرار داده ایم. اما حتی با این شاخص هم یک خانواده کارگری ۴ نفره ایرانی و حداقل بگیر با یک نفر فردِ شاغل، دقیقا در مرز خط «فقر مطلق» است.

آمار‌های به شدت تکان دهنده

به این ترتیب، می‌توان وضعیت آماری تعداد فقرا در سال ۱۳۹۶ (زمانی که حسن روحانی وعده رفع فقر مطلق داده بود) را با امروز در سال ۱۴۰۱ (زمانی که ابراهیم رئیسی وعده رفع فقر مطلق می‌دهد)، با یکدیگر مقایسه کرد.

بر این اساس، امروز بین ۲۷ تا ۴۲ میلیون نفر ایرانی (بین ۳۰ تا ۵۰ درصد از کل جمعیت ایران) به اذعان آمار‌های رسمی و غیررسمی، زیر خط فقر (البته «فقر نسبی») قرار دارند. این جمعیت، در سال ۱۳۹۶ خورشیدی حدود ۵.۳ میلیون نفر بود و در واقع اکنون ۵ تا ۸ برابر شده است.

اما فقری که امروز تجربه می‌کنیم نه فقط امروزِ ما که فردای ما را هم نابود خواهد کرد. اکنون سال‌ها است که بررسی‌های اقتصاددانان و جامعه شناسان، تاثیرات عجیب و غریب فقر بر انسان‌ها را هویدا کرده و این تاثیرات تکان دهنده هستند.

به عنوان نمونه، بررسی‌های علمی نشان می‌دهند که فقر موجب افزایش مصرف شیرینی (قند و شکر) در میان افراد می‌شود و احتمال ابتلا به دیابت نوع ۲ را در آن‌ها افزایش می‌دهد. از یک نظر، این حتی بدیهی به نظر می‌رسد: فقرا ناچارند انرژی و کالری مورد نیازشان را ارزان‌تر تهیه کنند و قند و شکر، ارزان‌تر از پروتئین و ویتامین است.

فقرا، باز هم فقیرتر می‌شوند

فقر دسترسی کودکان به آموزش را هم کاهش می‌دهد و کودکان فقیر، در آینده خانواده‌های فقیری تشکیل می‌دهند که به نوبه خود فرزندانی فقیر خواهند داشت. نام این پدیده «چرخه فقر» (Cycle of poverty) یا «تله فقر» (Poverty trap) است.

به عبارت ساده، خانواده فقیر در دام فقر می‌افتد و نمی‌تواند بیرون بیاید، چرا که ممکن است وام‌های بگیرد که از بازپرداخت آن‌ها ناتوان باشد؛ به این ترتیب مجبور به نزول پول شود؛ به دلیل جرایم مالی سر از زندان در بیاورد و الی آخر. (داستان فیلم اخیر اصغر فرهادی، «قهرمان» بیش و کم به همین موضوع اشاره می‌کند.)

فقرا بیشتر طلاق می‌گیرند؛ بیشتر در معرض خشونت هستند و در محلاتی زندگی می‌کنند که احتمال بروز درگیری‌های منجر به جراحت هایِ شدید در آن‌ها بالاتر است. برخی پژوهش‌های داخلی، حتی نشان می‌دهند که فقر در ایران «زنانه» شده است. به این ترتیب، مادرانی ممکن است بچه دار شوند که فقر را تجربه کرده اند و این فقر به فرزندان آن‌ها هم منتقل خواهد شد.

اما این فهرستِ شوم را می‌توان همین طور ادامه داد: فقرا در طولانی مدت کوتاه قد می‌شوند. به همین دلیل، عجیب نیست که میانگین قد مردان در کشوری مانند «هلند» به حدود ۱۸۳ سانتی‌متر، در «ایران» به حدود ۱۷۵ سانتی‌متر و در کشوری مانند «یمن» به ۱۶۴ سانتی‌متر می‌رسد.

خودِ این اعداد، حاصل شاخصه‌های رفاه در دهه‌های گذشته در این کشور‌ها بوده اند و وضعیت امروز، اعدادِ فردا را پدید می‌آورد. بنابراین، تعجب نکنید اگر میانگین قد ایرانی‌ها در یک دهه آینده، اندکی کاهش پیدا کند.

bato-adv
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۶:۴۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۶
حقوق 7میلیونی تقریبا 300دلار بالاتر از روزی سه دلار ......
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۱:۴۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۶
شما فقر مطلق تولید نکنید ریشه کن کردنش پیش کش. کاری که روحانی با سرمایه های مردم کرد یعنی رسوندن دلار 3500 تومانی به دلار 25000 تومانی اگر اسمش جنایت نیست پس چیه؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۰:۱۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۶
چرا دروغ می گویید میلیونها نفر زیر 3 میلیون حقوق می گیرند. دیوار را ببینید
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۵۳ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
اینجا کارنیست حتی اگه ۳تمنم بدن بعد دارین درمورد ۵تمن و زیرخط فقر بحث میکنین!!
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۴۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
رسانه بجای افزایش اطلاعات ، داده های غلط میدهد!
در ایران چقدر یارانه انرژی و ... داریم؟
در کدام کشور مثل ایران هست؟
روحانی وقتی کشور رو تحویل رییسی داد فقر 5 میلیون بود؟ بعد الان چیزی که میبینیم ماحاصل خیانت روحانی نیست؟؟ تفصیر رییسی هست که یکسال نیست اومده؟
چرا به شعور مردم توهین میکنید؟
مجله خواندنی ها
انتشار یافته: ۲۰
آریو برزن
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۲۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
اساس و پایه نظام های ناکار آمد اقتصادی همینه که هر سال فاصله بین فقرا و ثروتمندان بیشتر و بیشتر میشه.به عبارت ساده تر فقیر بدبخت تر و فقیر تر و ثروتمند ثروت بیشتری خواهد داشت.نمونه داخل کشور ایران رو میتونند به عنوان یک مثال حاضر و موجود و قابل لمس در دانشگاه های اقتصاد دنیا مثال بزنند و نشان دهند!!!
ناشناس
United States of America
۱۲:۲۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
شما هم اگر به خواض و برکات ساندیس پی ببرید می توانید از فقر مطلق به دارایی مطلق و هزاران میلیاردی برسید.
ناشناس
United States of America
۱۲:۴۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
در تاریخ معاصر دنیا از انقلاب کمونیستی در روسیه تا همین بایدن و دمکرات ها ثابت شده هر گروه و سیاستمدار و حزبی که حمایت از طبقه محروم و مستضعف را سکوی پرتاب خود به قدرت کرده اند وقتی به قدرت رسیدند بیشترین فشار و گرانی و مشکلات معیشتی را برای همان طبقه محروم و فقیر که سنگ ان را به سینه می زنند به وجود می اورند. ببینید بایدن و حزب دمکرات چه اندازه از دفاع از حقوق فقرا و محرومان و پناهندگان و اقلیتهای نژادی داد سخن گفت ولی الان این گروهها در امریکا ارزوی ترامپ ابر میلیاردر را دارند چون در زمان او بنزین گالنی دو دلار بود ولی در زمان بایدن فقیر دوست بنزین به 5 دلار و قیمتها به چند ده درصد بیشتر رسیده
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۲:۵۲ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
کاش اتریش به دنیا می آمدم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۱۶ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
کارفرماها علارغم سود خوبی که براشون کسب میشه هنوز حاضر به پرداخت دستمزد بالای 6 میلیون نیستند . به همین خاطر من خودم از شرکتی که توش کار میکردم استئفا دادم . حالا باید بگردم دنبال کار
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۳۱ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
پس کشورهای شرق آسیا همشون فقیرن؟ قدشون کوتاهه
کارمند ساده
Iran (Islamic Republic of)
۱۳:۳۸ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
وقتی طبق آمار رسمی سال 1400 نرخ تورم برابر با 40 درصد است و مبلغ خط فقر بین 20 تا 30 میلیون در ماه اعلام شده در برنامه ششم است اینها فقط صورت مسئله را برای عدم فهم می گویند که خودشان نمی فهمند والا تو خود بخوان حدیث مفصل از ....
ناشناس
Germany
۱۴:۲۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
طبق تحقیقی بر روی حدود ۹٠ هزار ایرانی میانگین قد ایران هرگز ۱۷۵ نبوده و نیست بلکه حدود ۱۷٠ است!!
میانگین ۱۷۵ برای امریکاست. فتوشاپ ممنوع.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۳۳ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
سید محرومان قول داده همه چی رو درست می کنه مخصوصا اقتصاد وفقر.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۴۷ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
این ها ما را به بالاترین درجات رساندند. و من شخصا هیچ نگرانی ای از بابت مرگ ندارم. مرگ عروسی است برای من
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
حالا ازین بدترم میشه
میلیونها افغان امسال به ایران سرازیر شدن
صبر کنید تا ببینید
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۵۰ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
اولا ایران اقتصاد ندارد اگر هم داشته باشد بسیار فشل و ‌نا کار آمد هست ثانیا بقول آقای احمدی نژاد ثروت مملکت در دست یک عده خاصی قرار دارد قرار بود در زمان ریاست جمهوری خودش اسامی را افشا کند که نکرد .........
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۰۴ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
تا با جهان رابطه سیاسی و اقتصادی خوبی نداشته باشیم
اقتصاد ایران هیچوقت سرو سامان نمیگیرد
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۱۸ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
فقط میتونم بگم خدا باعث و بانی فقیر شدن ملت رو لعنت کنه و به عذاب الهی گرفتار بشه
ص _ ن
Iran (Islamic Republic of)
۱۹:۳۹ - ۱۴۰۱/۰۱/۱۵
قابل توجه اقتصاد / کدام کشور های جهان خط فقر ندارند ، که شما زیادی از فقر « دم » می زنی ، سکوت کنید مردم به آرامش برسند . حرف زدن آسان است ، عمل کردن به حرف مشکل است .
پرطرفدارترین عناوین