چه کسانی باید «بیت‌کوین» بخرند؟

فرارو- "ویلِم بوئیتر" استاد امور بین الملل "دانشگاه کلمبیا" در گزارشی برای "پایگاه خبری پراجکت سیندیکیت"، به نقدِ رمز ارزِ "بیت‌کوین" و افزایش قیمت هایِ قابل توجه آن در مدت اخیر پرداخته و به این مساله تاکید کرده که نوسان قیمتی بیت‌کوین، به دلایل خاصِ اقتصادی، صفر یا صد است و همین مساله، عمیقا سرمایه گذاری در آن را خطرناک و پرریسک می‌کند. بوئیتر در این رابطه می‌نویسد:

«روز ششم فوریه سال جاری میلادی (۲۰ بهمن ماه ۱۳۹۹)، "ایلان ماسک" رئیس "شرکت خودروسازی تسلا" اعلام کرد که در ژانویه سال ۲۰۲۱، حدودا ۱.۵ میلیارد دلار از منابع مالی نقدِ خود را صرفِ خرید بیت کوین کرده است. انتشار این خبر موجب شده تا قیمت بیت کوین که پیشتر نیز افزایش قابل ملاحظه‌ای را تجربه کرده بود، ۱۰ درصد دیگر افزایش یابد و به بیش از ۴۴ هزار دلار برسد. با این حال، در معادله ارزش رمز ارزِ بیت کوین، همانگونه که قیمت به شدت بالا می‌رود، می‌تواند با شدت نیز سقوط کند.

به گزارش فرارو، رمزارز بیت کوین در سال ۲۰۰۸ میلادی ابداع شد و از سال ۲۰۰۹، از موقعیت و جایگاه تجاری برخوردار شد. سال ۲۰۱۰، ارزش هر بیت کوین از هشت صدمِ یک سنت به هشت سنت افزایش یافت. در آپریل ۲۰۱۱، قیمت هر بیت کوین به ۶۷ سنت رسید و در نوامبر ۲۰۱۵ نیز به ۳۲۷ دلار افزایش یافت. در ۲۰ مارس سال گذشته میلادی، هر بیت کوین با مبلغی بالغ بر ۶۲۰۰ دلار معامله می‌شد. با این حال از آن زمان تاکنون، ارزش هر بیت کوین به بیش از هفت برابر افزایش یافته است.

در شرایط فعلی، بیت کوین یک حباب کاملِ ۱۲ ساله است. تفاوت اصلی بیت کوین با دارایی‌هایی نظیر "طلا" این است که آن‌ها اساسا از ارزش ذاتی برخوردار هستن با این حال، بیت کوین در این زمینه کاملا معیوب و ناقص است. بیت کوین هیچگاه ارزش ذاتی نداشته و نخواهد داشت. بیت کوین یک داراییِ کاملا سوداگرانه است که ارزش آن دقیقا همان چیزی است که بازار بگوید.

بیت کوین همچنین یک دارایی سوداگرانه اجتماعی بیهوده است، زیرا تولید و استخراج آن، بسیار گران است. هزینه‌های انرژی و فنی که برای استخراج هر بیت کوین وجود دارد به قدری بالا است که کل موجودی بیت کوین جهان، محدود و فقط ۲۱ میلیون واحد است. اگرچه که می‌توان انتشار بیت کوین را با معرفی نسخه‌های دوم و سوم بیت کوین، گسترش داد.

با توجه به برخی تجربیات دولت‌های مختلف جهان در خلق پول‌های بی پشتوانه، این نکته کاملا روشن می‌شود که جهانِ حباب‌های سوداگرانه به هیچ وجه به رمزارز‌هایی نظیر بیت کوین، محدود نمی‌شود. از این گذشته، در جهانی با قیمت‌های انعطاف پذیر، همیشه نوعی از تعادل قیمتی برقرار است که عدم وجود این فاکتور در مورد بیت کوین، عملا آن را به یک داراییِ پر ریسک تبدیل کرده است. در این شرایط، قیمت یک دارایی، یا به نحو وحشتناکی اوج می‌گیرد و یا شدیدا سقوط می‌کند و به سمت صفر شدن می‌رود. این حقیقتا یک عارضه جدی برای ارز‌های بی پشتوانه‌ای نظیر بیت کوین است.

صرف نظر از اینکه کدامیک از دیدگاه‌ها در رابطه با بیت کوین اتخاذ شود، می‌توان به وقوع ابرتورم در جهان واقعی توجه کرد که در اقتصاد‌هایی نظیر ونزوئلا و زیمبابوه، ارزش پول را به سمت صفر شدن می‌برد. این پدیده نمونه‌ای از عدم تعادل‌ اساسی در نظام‌های اقتصادی و مالی است. در این چهارچوب، ارزش پول کاهش یافته و سطح قیمت‌ها شدیدا به این موضوع واکنش نشان می‌دهد.

بیت کوین به هیچ عنوان یک ارزِ متعادل نیست. در عوض، این رمز ارز، از عدم تعادل‌های اساسی رنج می‌برد و یا به سمت صد حرکت می‌کند و یا صفر خواهد شد. همه باید بدانند که سرمایه گذاری در رمزارز‌هایی نظیر بیت کوین که از ارزش ذاتی برخوردار نیستند، عمیقا خطرناک و پرریسک است.

خرید اخیر "تسلا" در مورد بیت کوین نشان می‌دهد که وقتی یک خریدارِ معتبر نظیر "ایلان ماسک" اقدام به خرید رمزارز بیت کوین می‌کند، به دلایلی نظیرِ انجام تبلیغات گسترده پیرامون این مساله و تقلید افراد جهت خرید رمزارز مذکور، احتمالا قیمت دارایی مذکور افزایش پیدا می‌کند. با این حال نباید فراموش کرد که اگر یک بازیگر مهم نظیر تسلا از معادله خرید و کار با بیت کوین خارج شود، تاثیر معکوس وحشتناکی را بر بازار این رمز ارز خواهد داشت. دیدگاه‌های مثبت و منفی توسط بازارسازانِ مختلف در رابطه با رمز ارز بیت کوین نیز می‌تواند تاثیر قابل توجهی بر قیمت این رمزارز بگذارد.

نوسان قیمت چشگیرِ رمز ارز‌ها چندان شگفت انگیز نیست. نباید فراموش کرد که بازار رمز ارز بیت کوین از هیچ گونه عمقی برخوردار نیست و صرفا تابع اقدامات و رویه‌های هیجانی و بی پایه و اساس است. این نقیصه بیت کوین با گذشت زمان تغییر نخواهد کرد. بیت کوین همچنان یک دارایی بدون ارزشِ ذاتی است که ارزش آن می‌تواند صفر یا صد باشد. در این میان، فقط و فقط باید آن‌هایی که توانایی مدیریت ریسک در بازار بیت کوین را دارند و می‌توانند زیان‌های قابل توجه آن را به خوبی هضم کنند، وارد این بازار شوند».

*ویلِم بوئیتر، وی استاد امور بین المللی در دانشگاه کلمبیا است.