جنگ قدرت تازه در صداوسیما؛ ماجرای توقف پخش زنده "ثریا" و "جهان آرا" چیست؟

فرارو- اواخر دی ماه صداوسیما اعلام کرد که پخش زنده چندبرنامه گفتگو محور را متوقف کرده و این برنامه‌ها از این پس ضبط شده و پس از بازبینی پخش خواهند شد. برنامه "جهان آرا" و "عصرانه" از شبکه افق و برنامه "ثریا" از شبکه اول سیما سه برنامه‌های بودند که دچار این اصلاح شدند. این تصمیم سازمان با انتقاداتی روبه رو شد. دست اندرکاران این برنامه‌ها معتقدند که صداوسیما تحت فشار دولت این تصمیم را گرفته است. دولت این ادعا را رد کرد، اما همچنان رسانه‌های اصولگرا به این موضوع تاکید داشته اند، اما حالا اتفاقاتی رخ داده است که به نظر می‌رسد روایت دولت را تائید می‌کند.

به گزارش فرارو، اصولگرایان تلاش زیادی کردند تا این مطلب را جا بیاندازند که فشار‌های دولت به ویژه حسام الدین آشنا مشاور رییس جمهور و نماینده دولت در شورای نظارت بر صداوسیما موجب شده است که سه برنامه جنجالی "جهان آرا"، "ثریا" و "عصرانه" به صورت ضبط شده پخش شوند.

در همان خبر اولیه خبرگزاری فارس نوشت: «طبق تصمیم گیری جدید مدیران تلویزیون که گفته شده بر اثر فشار دولتی‌ها و به ویژه حسام الدین آشنا مشاور رئیس جمهور، صورت گرفته و در پی تذکر‌های پیاپی به مدیران رسانه ملی، بناست این ۳ برنامه از حالت زنده خارج شوند و پس از ضبط استودیویی و بازبینی به روی آنتن بروند.»

دست اندرکاران این سه برنامه نیز پس از توقف پخش زنده جنجال رسانه‌ای به پا کردند که دولت و حسام الدین آشنا عامل این اتفاق‌اند.

ماجرا از آنجا آغاز شد که پس از شهادت سردار سلیمانی، "انتقام سخت سپاه" و ماجرای سرنگونی هواپیمای اوکراینی، نادر طالب‌زاده و محمدصادق کوشکی در «جهان‌آرا» در ویژه‌برنامه‌ای که به مناسبت انتقام سخت آماده شده بود، حضور یافتند. فضای کشور ملتهب بود و این دو چهره نیز اظهاراتی را مطرح کردند که اوضاع را دشوار‌تر کرد.

این دو مهمان، هر کدام به نوعی، تلاش کردند از موضوع هواپیما گذر کنند. کوشکی با اشاره به درخواست رخشان بنی‌اعتماد برای تجمع، به او توهین کرد و طالب‌زاده هم با معمولی فرض کردن اصابت موشک به هواپیما، آن را موضوعی عادی دانست که در همه‌جای جهان اتفاق می‌افتد.

این اتفاقات انتقادات زیادی برانگیخت. فضای شبکه‌های اجتماعی مملو از احساسات ضد صداوسیما بود. پس از آن حسام‌الدین آشنا مشاور رییس جمهور و نماینده دولت در شورای نظارت بر صداوسیما نامه‌ای به محسنی اژه‌ای رییس این شورا نوشت.

آشنا در این نامه نوشته بود «در شرایطی که جامعه‌ی ایران در شوک خطای انسانی رخ‌داده در انهدام هواپیمای مسافربری به سر می‌برد، شبکه افق و برنامه جهان‌آرا بدون در نظر گرفتن اقتضائات این شرایط خاص و پیچیده به دعوت از مهمانان و کارشناسانی می‌پردازند که با نکات نسنجیده و توهین‌آمیز، بر بغرنج‌تر شدن شرایط می‌افزایند و شکاف‌های ایجادشده را تعمیق می‌کنند. در بخش‌های مختلف برنامه جهان‌آرا در تاریخ ۲۱ دی‌ماه ۱۳۹۸ این سخنان نسنجیده و توهین‌آمیز قابل مشاهده است. این برنامه در ایام تشییع سردار سپهبد شهید قاسم سلیمانی نیز در قامت نمایندگی از یک جریان خاص سیاسی از طریق برقراری پیوند میان موضوع مذاکرات و شهادت سردار سلیمانی به دنبال انتقام درونی از جناح‌های سیاسی بود. اینجانب در مکاتبات متعدد نسبت به سیاسی و جناحی شدن رسانه‌ای که می‌بایست ملی باشد و عملکرد غیرحرفه‌ای، سیاست‌زده و همراه با تحلیل‌های مغرضانه برخی مجریان صداوسیما تذکر داده‌ام و فراتر از موضوع دولت و نمایندگی اینجانب در قوه مجریه، نگران از دست رفتن «سرمایه شهرتی» سازمان صداوسیما و تبع آن از دست رفتن اعتبار رسانه، اعتماد مخاطبان و تعداد و کیفیت مخاطبان و مرجعیت سازمان هستم.»

همین نامه مستند دست اندرکاران برنامه‌های "جهان آرا"، "ثریا" و "عصرانه" و رسانه‌های اصولگرایان قرار گرفت که فشار دولت باعث توقف پخش زنده این برنامه شده است.

ادعایی که از سوی آشنا تکذیب شد. مشاور رییس جمهوری این تصمیم را "درون سازمانی" دانست و تاکید کرد: «دولت در زنده یا ضبطی بودن و پخش یا عدم پخش برنامه‌ها هیچ دخالتی ندارد و تنها بر اصول حرفه‌ای برنامه‌سازی متوازن، رعایت بی‌طرفی، انصاف، عینیت و شفافیت تاکید دارد.»

این موضوع از سوی محمد حسین رنجبران سخنگوی صداوسیما نیز تائید شده بود. او گفته بود: «فقط این برنامه‌ها نیست که از زنده به تولیدی تغییر شکل می‌دهند بلکه «آفتاب شرقی» شبکه یک و همچنین «پرونده ویژه» شبکه سه نیز که زنده پخش می‌شدند، مدتی است که به صورت تولیدی یا همان ضبطی پخش می‌شوند. همه این کار‌ها به این دلیل است تا بتوانیم کیفیت برنامه‌ها را به حد مطلوب برسانیم و این خواست طیف وسیعی از مخاطبان و حتی منتقدان رسانه ملی است.»

محمد حسن صوفی دبیر شورای نظارت بر صداوسیما نیز اعمال فشار برای توقف پخش سه برنامه جنجالی را رد کرد. او گفت: "این مسأله در شورای نظارت بر صدا و سیما مطرح نشده است، ضمن اینکه اساساً این موارد در شورا مطرح نمی‌شود."

او حتی اعلام کرد که هیچ شکایتی از این برنامه‌ها نیز صورت نگرفته است.

با این وجود رسانه‌های اصولگرا این مطلب را که دولت در پخش برنامه صداوسیما دخالت کرده است، جا انداختند و در این بین اعتراض‌های دیگری نسبت به توقف پخش زنده این برنامه‌ها صورت گرفت.

حدود ۱۰۰ خانواده شهید با امضای بیانیه‌ای از محدودسازی برنامه‌های "انقلابی" تلویزیون شدیداً انتقاد کرده و خواستار بازگشت برنامه‌های زنده ثریا و جهان‌آرا به آنتن تلویزیون شدند.

امضاکنندگان بیانیه تأکید کرده‌اند: "شهادت می‌دهیم برنامه‌های زنده ثریا و جهان‌آرا از پرچم‌داران اصلی دفاع از انقلاب و آرمان‌های شهدا در رسانه ملی بوده‌اند."

از جمله امضا کنندگان این نامه خانواده سردار شهید حسن تهرانی مقدم، خانواده شهید حسین همدانی، خانواده شهید مصطفی احمدی روشن، همسر شهید مهدی باکری، خانواده شهید شیرودی  هستند.

همچنین برخی از امامان جمعه نیز از تصمیم صداوسیما انتقاد کردند. حجت‌الاسلام آل هاشم امام‌جمعه تبریز در خطبه‌های نماز جمعه این هفته با طرح این سؤال که چرا پخش زنده سه برنامه انقلابی و پربیننده جهان‌آرا، ثریا و عصرانه توسط صداوسیما متوقف‌شده؟ گفت: «مردم زیادی به همراه نخبگان انقلابی و بیش از ۱۰۰ نفر از خانواده شهدا از صداوسیما خواسته‌اند پخش زنده این برنامه‌ها هرچه زودتر شروع شود.»

او با بیان اینکه انتظار داریم در قبل از انتخابات این ۳ برنامه‌ی روشنگرانه، مجدداً به‌طور زنده پخش شوند، تأکید کرد: "میدان دادن به نیرو‌های انقلابی در صداوسیما و تولید برنامه‌های صریح، باعث کمرنگ شدن رونق ماهواره‌ها خواهد شد."

حجت‌الاسلام حسینی همدانی امام‌جمعه کرج بابت ممنوعیت پخش زنده جهان‌آرا و ثریا گفت: «درحالی‌که وسط جنگ رسانه‌ای هستیم، با چه استدلالی در صداوسیما برنامه‌های ارزشی و انقلابی که روشنگری می‌کنند را در مسیر تعطیلی قرار می‌دهید؟»

اما پس از این تحولات روز گذشته اتفاق تازه و کمی عجیب رخ داد. کانال "صرفا جهت اطلاع" که نزدیک به صداوسیما و اصولگرایان است مطلبی منتشر کرد که در آن مدعی شده بود برخی خانواده‌هایی که نامشان زیر بیانیه حمایت از برنامه‌های "جهان آرا" و "ثریا" دیده می‌شود، از این بیانیه "ابراز بی اطلاعی" کرده اند. در این مطلب آمده است که بیانیه مذکور را عوامل برنامه ثریا و جهان آرا تنظیم کرده بودند و کار آن‌ها را استفاده ابزاری از "نام خانواده شهدا" دانستند.

مطلبی که کانال "صرفا جهات اطلاع" منتشر کرد، مدتی بعد ازسوی همین کانال تکذیب شد. "صرفا جهت اطلاع" نوشت که مطلب منتشر شده "رپرتاژ آگهی" بوده است!

 

پس از این اتفاق وحید یامین پور از فعالان رسانه‌ای تندرو اصولگرا و مجری پیشین برنامه "جهان آرا" در توئیتی به محمد حسین رنجبران مسئول روابط عمومی صداوسیما به تندی حمله کرد.

یامین پور نوشت: «از خانواده یکی از شهدای گرانقدر هم با من تماس گرفتند و گفتند فردی به نام م. ح. ر. از روابط عمومی صدا و سیما زنگ زده و گفته چرا از ثریا و جهان آرا حمایت کردید! تا حالا فکر می‌کردم با مسوولان صدا و سیما اختلاف نظر داریم؛ این حد از رذالت برخی از آن‌ها را تصور نمی‌کردم. شکایت می‌کنیم.»

کاربران دیگری نیز مدعی شده اند که رنجبران با خانواده‌های شهدا تماس گرفته و به عوامل برنامه‌های "ثریا" و "جهان آرا" اتهام مالی زده است. در مطلبی هم که کانال "صرفا جهت اطلاع" منتشر کرد ادعا شده بود که عوامل برنامه "جهان آرا" و "ثریا" دویست میلیون تومان در فضای مجازی برای فشار به صداوسیما جهت پخش زنده این برنامه‌ها هزینه کرده اند.

از شب گذشته و بعد از توئیت یامین پور، رنجبران با حملات تندی در فضای مجازی روبه شده و برخی کاربران اصولگرا او را "نفوذی" می‌خوانند. رنجبران و روابط عمومی صداوسیما تاکنون به جنجال اخیر واکنشی نشان نداده است.

با این حال دعوای توئیتری اخیر نشان می‌دهد که توقف پخش زنده برنامه‌های جنجالی صداوسیما ریشه در تصمیمات درونی سازمان دارد و به نظر می‌رسد ارتباطی با فشار دولتی‌ها ندارد. احتمالا این فقره هم به جنگ قدرت در داخل سازمان باز می‌گردد. جنگی که دو سه سالی است علنی شده و اوج گرفته است. از جمله نتایج آن حذف برنامه‌های شاخصی همچون نود است.