رونمایی از هویت واقعی رهبر داعش

فرارو-روزنامه انگلیسی گاردین در گزارشی به نقل از منابع اطلاعاتی، رهبر جدید گروه تروریستی داعش را یک «غیر عرب» معرفی کرد. بر اساس این گزارش نام اصلی این فرد که پیش از این «ابو ابراهیم الهاشمی القرشی» معرفی شده بود، «محمد عبد الرحمن المولی الصلبی» و از ترکمان های عراق است.

به گزارش فرارو به نقل از گاردین، اندکی پس از کشته شدن ابوبکر البغدادی توسط نیروهای آمریکایی در اواخر اکتبر گذشته، گروه تروریستی داعش، «ابو ابراهیم الهاشمی القرشی» را به عنوان «خلیفه جدید مسلمانان» معرفی کرد. اما هویت این فرد از همان ابتدا در هاله ای از ابهام قرار داشت و تنها اطلاعاتی که از وی وجود داشت این بود که ابو ابراهیم از رهبران ارشد داعش و یکی از نظریه پردازان عقیدتی این گروه بود.

بر اساس گزارش گاردین، عبدالرحمن المولی، جانشین ابوبکر البغدادی در یک خانواده ترکمن در عراق به دنیا آمده است و بدین ترتیب از معدود رهبران غیر عرب این گروه به شمار می رود. وی که فارغ التحصیل دانشگاه موصل است به ویژه در جریان شکنجه و قتل عام اقلیت ایزدی عراق در سال 2014 نقشی فعال داشته است.

به همین دلیل بود که ایالات متحده در آگوست سال 2019 برای هرگونه اطلاعات درباره عبدالرحمن المولی، که در آن زمان هنوز رهبر سازمان جهادی داعش بود، جایزه ای پنج میلیون دلاری تعیین کرد.

براساس گزارش وب سایت «پاداش برای عدالت» دولت آمریكا، عبدالرحمن المولی - كه به نام «حاجی عبدالله» نیز شناخته می شود، یك پژوهشگر مذهبی در سازمان القاعده عراق بود که پس از مشارکت پیوسته در عملیات های این سازمان، توانست به مقام های بالا دست یابد.

این سایت افزوده است: «جایگاه او به‌عنوان یکی از ایدئولوژیست‌های داعش حاجی عبدالله را برای رهبری، توجیه ربایندگی، ذبح، قاچاق زنان و دختران اقلیت ایزدی در شمال غرب عراق کمک کرد و تصور می‌شود او بر برخی عملیات تروریستی این گروه در سطح جهانی نظارت داشته باشد».

«مارتین چولوف»، در گزارش دوشنبه ۲۰ ژانویه (۳۰ دی‌ماه) در گاردین اعلام کرد طی سه ماهی که از قتل البغدادی می‌گذرد، تصویر نسبتا کاملی از «الصلبی» از سوی جاسوسان منطقه‌ای و غربی کنار هم قرار داده شده است و باعث شده او در بطن تصمیم‌گیری‌های داعش قرار گیرد.

گزارشگر گاردین می‌نویسد، الصلبی در زمانه‌ای که داعش تهی از رهبرانی در حد و اندازه البغدادی است، در زمره یکی از ایدئولوگ‌های برجسته و تاثیرگذار آن به حساب می‌آید.

این گزارش حاکی است که الصلبی- که اکنون برای نهاد‌های اطلاعاتی چهره‌ای شناخته شده است- به واسطه وجهه‌اش به‌عنوان یک عالم و محقق اسلامی دستوراتی صادر می‌کرد که از آن جمله بود دستورات وی برای نسل‌کشی ایزدی‌های عراقی و تهی کردن دشت‌های نینوا در شمال عراق طی دورانی که داعش در اوج قدرت بود.

او در سال ۲۰۰۴ از سوی نیرو‌های آمریکایی در کمپ بوکا زندانی و در آنجا بود که با البغدادی آشنا شد. گفته می‌شود او دارای یک فرزند پسر است. گاردین می‌افزاید، چند ماه پیش و در ماه اوت نام الصلبی به‌عنوان جانشین البغدادی اعلام شد، اما تایید آن چند ماهی طول کشید.

گفته شده از آن زمان او می‌کوشید تا جایگاه خود را در رهبری داعش تحکیم بخشد. گفته شده بسیاری از رهبران داعش بسیار جوان‌تر از آن هستند که بتوانند نقش رهبری را در میادین نبرد ایفا کنند.

اما نکته جالب توجه در گزارش گاردین این بود که، جانشین ابوبکر البغدادی و به عبارت بهتر، «خلیفه جدید» داعش، یک ترکمن و «غیر عرب» بود که بر اساس سنت داعش، امری غیر معمول بود.

در آوریل 2013 و پس از آنکه اختلافاتی میان ابوبکر بغدادی و ابو محمد جولانی، که در ابتدا تحت امر وی بود، به وجود آمد وی سوریه را نیز از مناطق تحت امر خود به حساب آورد و در بیانیه‌ای خبر از تأسیس دولت اسلامی عراق و شام (داعش) داد. اندکی پس از این و در حالی که در ماه‌های پایانی حکومت نوری مالکی، اختلافات سیاسی در عراق بالا گرفته بود، داعش توانست از این شرایط، کمال استفاده را کرده، در اقدامی ضربتی استان نینوا و دیالی را اشغال کند و همچنین شهر موصل را به‌راحتی و با خیانت استاندار آن به تصرف درآورد.

داعش با تسلط بر این مناطق و متصل‌کردن آن به سرزمین‌های تحت تصرف خود در سوریه در 29 ژوئن 2014 در ادعایی بزرگ اعلام «خلافت اسلامی» کرد و ابوبکر بغدادی را «خلیفه» نامید و مسلمانان را به بیعت با وی دعوت کرد.

داعش در ماه ژوئن سال 2014 بیانیه ای منتشر کرد که طی آن مدعی بود اصل و نسب رهبرش، ابوبکر البغدادی مستقیم به پیامبر اسلام (ص) برمی گردد. این اقدام ابوبکر البغدادی در منتسب کردن خود به پیامبر (ص)، فقط امری تبلیغاتی نبود، بلکه از دید آنها امری فقهی در خصوص خلافت و حکومت بود. اما واقعیت این است که اصل و نسب وی به منطقه دیالی در شرق عراق باز می گردد، وی و خانواده اش به خاندان السامرایی یکی از عشایر عراقی مقیم این منطقه منتسب بودن، تحصیلات دانشگاهی خود را در دانشگاه اسلامی شهر بغداد ادامه داد و دانش آموخته دفتر ابو مصعب الزرقاوی یکی از سران القاعده معروف و مقبور در زمان خود در عراق بود.

این باور به لزوم قریشی بودن خلیفه در ایدئولوژی داعش را باید در اندیشه های «ابن تیمیه»-فقیه بزرگ اهل تسنن در قرن های هفت و هشت هـ ق- جُست که تأثیر عمیقی بر شکل گیری تفکرات سلفی و وهابی داشت. ابوبکر البغدادی شخصا به اندیشه های ابن تیمیه باور داشت و از آن ها پیروی می کرد. ابن تیمیه بر لزوم قریشی بودن خلیفه تأکید دارد. داعش نیز پیش از این در بیانیه ای اعلام کرده بود یکی از مهمترین شرط های خلیفه این است که عرب، قریشی، هاشمی و سنی باشد.

به نظر می‌رسد با مشخص شدن هویت جانشین ابوبکر البغدادی و افشای «غیر عرب» بودن او در گزارش جدید نشریه گاردین، شاهد نوعی تحول در ایدئولوژی سیاسی و فقهی داعش هستیم.

در حال حاضر داعش در دو راهی ایدئولوژی و شرایط واقعی قرار گرفته و به دنبال شکست های پی در پی و از دست رفتن متصرفات خود، امکان پایبندی به ایدئولوژی خود را نیز از دست داده است. به همین دلیل است که پس از تلاش ابوبکر البغدادی به اثبات انتساب خود به پیامبر (ص)، اکنون فردی غیر عرب به رهبری این گروه انتخاب می شود، انتخابی که برخلاف ایدئولوژی پایه گذار داعش بود.