گشایش ها و تنگناهای بانکی در پسابرجام

از روسیه و هند گرفته تا بانک‌های اتریش، دانمارک و آلمان، قراردادهایی را برای فاینانس، یعنی تأمین مالی پروژه‌های داخلی با ایران به امضا رسانده‌اند یا در مراحل نهایی کار قرار دارند.

به گزارش ایران، بانک و مسائل بانکی، یکی از پرچالش‌ترین حوزه‌های پس از برجام بوده است. اما با وجود تمام چالش‌هایی که هنوز وجود دارد، حوزه بانکی نیز تحولات اساسی را از سر گذرانده است.

یکی از نخستین اقدامات امریکا علیه نظام بانکی ایران تلاش برای قطع روابط کارگزاری بانک‌های ایرانی با بانک‌های خارجی بود. اما بواسطه برجام، مقرر شد که هیچ بانک غیرامریکایی به‌دلیل ارائه خدمات کارگزاری به بانک‌های ایرانی از دسترسی به نظام مالی امریکا محروم نشود و تعداد روابط کارگزاری با بانک‌های خارجی رفته رفته بیشتر شد. در دوران تحریم، برخی از امکانات و سیستم‌های مالی بین‌المللی مانند سوییفت برای پیام‌رسانی مالی هم قطع بود، اما حالا برقرار شده است.

همچنین در دوران تحریم، یکی از اقدامات ایالات متحده امریکا علیه ایران این بود که کشورهای واردکننده نفت از ایران را وادار کرده ‌بود وجوه حاصل از خرید نفت را در بانک‌های داخلی خود دریافت کنند و از انتقال آنها به خارج از کشور جلوگیری کنند اما براساس برجام، این محدودیت مرتفع شده است و ایران می‌تواند درآمدهای نفتی خود را به تمام کشورهایی که در آنها حساب و روابط کارگزاری بانکی دارد، انتقال دهد. از این رو، امکانات موجود برای مدیریت ذخایر ارزی کشور در دوران پس از برجام، قابل مقایسه با دوران اوج تحریم‌ها نیست.

همچنین بر اساس گزارش بانک مرکزی در دوران تحریم، دسترسی ایران به اسکناس دلار امریکا، طلا و فلزات گرانبها توسط امریکا منع شده بود تا بدینوسیله فشار بیشتری را بر بانک ‌مرکزی و نظام بانکی ایران وارد کند اما یکی از امتیازات گرفته شده در نتیجه برجام این بوده ‌است که تأمین تمام اقلام فوق برای بانک‌مرکزی و بانک‌های ایرانی مجاز اعلام شده و محدودیتی وجود ندارد.

از این رو، امکانات بانک مرکزی ایران برای مدیریت بازار ارز به نحو قابل ملاحظه‌ای در مقایسه با شرایط سابق بهبود یافته است. از طرف دیگر، خطوط اعتباری مهمی نیز از کشورهای مختلف جهان راه‌اندازی شده است. چند ماه پیش، 14 بانک ایرانی با اوبربانک اتریش قرار داد اعتباری یک میلیارد یورویی امضا کردند که نخستین قرارداد تأمین اعتبار بانکی پسابرجام بود.

چند ساعت بعد از آن نیز، 10 بانک ایرانی با دانسکه بانک دانمارک قرارداد 500 میلیون یورویی امضا کردند. چند روز بعد از این قراردادها نیز خط اعتباری 10میلیارد دلاری بین ایران و چین امضا شد. به طور کلی، 77میلیارد دلار، رقم کل فاینانس‌های خارجی در دوران پس از برجام است.

از روسیه و هند گرفته تا بانک‌های اتریش، دانمارک و آلمان، قراردادهایی را برای فاینانس، یعنی تأمین مالی پروژه‌های داخلی با ایران به امضا رسانده‌اند یا در مراحل نهایی کار قرار دارند.