کد خبر: ۲۴۳۴۸۷
ازدواج‌هایی که دلیل افزایش بیماری‌های نادر است

مصائب ازدواج فامیلی

با پافشاری خانواده‌ها با یکدیگر ازدواج کردند. خودشان هم ناراضی نبودند. آن‌ها حالا یک فرزند دچار معلولیت دارند. پزشکان گفته‌اند بیماری فرزند آن‌ها کاملا ژنتیکی و نتیجه یک "ازدواج فامیلی" است. کم نیستند زوج‌هایی که در شهرهای مختلف کشور به هردلیل همسری از خویشاوندان خود انتخاب می‌کنند بی‌آنکه بدانند ثمره این ازدواج می‌تواند بسیار دردناک باشد.

تاریخ انتشار: ۱۴:۲۳ - ۲۵ مرداد ۱۳۹۴
فرارو- با پافشاری خانواده‌ها با یکدیگر ازدواج کردند. خودشان هم ناراضی نبودند. آن‌ها حالا یک فرزند دچار معلولیت دارند. پزشکان گفته‌اند بیماری فرزند آن‌ها کاملا ژنتیکی و نتیجه یک "ازدواج فامیلی" است. کم نیستند زوج‌هایی که در شهرهای مختلف کشور به هردلیل همسری از خویشاوندان خود انتخاب می‌کنند بی‌آنکه بدانند ثمره این ازدواج ممکن است بسیار دردناک باشد. 

به گزارش فرارو، اصغر آقامحمدی –عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی- گفته است ازدواج‌های خویشاوندی مهم‌ترین دلیل افزایش بیماران مبتلا به نقص ایمنی است و 2000 بیمار مبتلا به نقص ایمنی درکشور داریم که درصد زیادی از آن‌ها والدینی خویشاوند دارند. همچنین پروانه کشاورز، رئیس آزمایشگاه ژنتیک پزشکی مولکولی گیلان، با بیان این‌که آمار ازدواج فامیلی در ایران ٤٠‌درصد از صددرصد است، هشدار داد: سونامی بیماری‌های ژنتیک در راه است.

ازدواج‌های فامیلی، ازدواج‌هایی هستند که درون یک گروه خویشاوندی انجام می‌گیرد. بنابر آمار پزشکی از آنجایی که در کشورهای اروپایی و توسعه‌یافته ازدواج خویشاوندی رواج ندارد، بیماری‌های ژنتیکی نیز کمتر است. گفته می‌شود ازدواج خویشاوندی در بسیاری مناطق آسیا، شمال آفریقا و خاورمیانه 20 تا 50 درصد است.

مرسوم‌ترین نوع از این ازدواج در کشور ما ازدواج خویشاوندان درجه سه یعنی دختر عمو، پسرعمو، دخترخاله، پسرخاله، دختر عمه، پسرعمه، دختردایی، پسردایی است؛ گروهی که 12.5 درصد ژن مشترک دارند که می‌تواند خطرساز باشد.

ازدواج خویشاوندان درجه سه و تبعات آن
دکتر سید نوید المدنی –سرپرست کلینیک مشاوره ژنتیک پژوهشگاه رویان- درباره ازدواج‌های خویشاوندی می‌گوید "لازم است خانواده‌ها بدانند که ازدواج‌های فامیلی نسبت‌به ازدواج‌های غریبه از درجه کیفیت پایین‌تری برخوردارند. 60 تا 70 درصد بیماری‌های کشنده منشاء ژنتیکی دارند".

دکتر مجید مجردی –عضو هیات علمی دانشگاه علوم پزشکی مشهد- نیز در همایش "نقش ژنتیک در پیشگیری از معلولیت‌های مادرزادی" گفته بود که در ازدواج‌های غیرفامیلی خطر ابتلا به معلولیت مادرزادی فرزندان زیر 3 درصد است. 

هشدارها درباره تبعات منفی ازدواج خویشاوندی جدید نیست. هم خانواده‌ها و هم زوج‌ها از این تبعات آگاهند. با این وجود آمار بیماران ژنتیکی که نتیجه ازدواج‌های خویشاوندی‌اند رو به افزایش دارد. سال 91 بود که رئیس سازمان بهزیستی وقت از رشد ثبت ازدواج‌های فامیلی سخن گفت. او این نوع از ازدواج را در روستاها بیشتر دانسته و گفته بود 67 درصد از مراجعان به مراکز مشاوره ژنتیک قصد ازدواج فامیلی داشته یا ازدواج فامیلی کرده‌اند. 

شیوع ازدواج فامیلی در ایران 30 تا 40 درصد برآورد می‌شود و 40 درصد کودکان متولد شده در کشور دارای والدین هم‌خون هستند. به گفته پزشکان و مسئولین نظام سلامت اما این نوع از ازدواج در کشور پراکندگی دارد و در برخی مناطق زیاد و در برخی دیگر کم است. گفته می‌شود شهر تهران کمترین میزان ازدواج‌های خویشاوندی و جنوب کشور بیشترین آمار این ازدواج را در خود جای داده‌اند. 

به هرحال تبعات ازدواج خویشاوندی سراسر کشور را در بر گرفته. به گفته حسین نحوی‌نژاد –معاون سازمان بهزیستی- ازدواج فامیلی عامل افزایش معلولیت در استان‌های عشیره‌ای شده است. 

چندی پیش نیز خبری از بیماری نادری موسوم به پروانه‌ای در جنوب کرمان منتشر شد که به گفته متخصصان بیماری‌های ژنتیک، علت ازدیاد این بیماری در جنوب کرمان، ازدواج فامیلی در این مناطق است. 

همچنین کارشناسان می‌گویند سیستان و بلوچستان به دلیل ازدواج‌های فامیلی زیاد پرچمدار کمبود فاکتور 13 (یکی از نادرترین اختلالات انعقادی) است و از هر یک میلیون نفر در این منطقه 90 نفر دچار کمبود فاکتور 13 هستند. 

علاوه براین‌ها باید به نابینایی‌های مادرزادی در آذربایجان غربی و آمار زیاد معلولیت‌ در خراسان جنوبی اشاره کرد، که بازهم به گفته پزشکان عمده‌ترین دلیل آن ژنتیک و نتیجه ازدواج خویشاوندی است. 

چرا ازدواج فامیلی؟
ازدواج فامیلی هرچند قدیمی و دربرگیرنده بسیاری از فرهنگ‌هاست، اما در دوران معاصر نیز دلایل خود را دارد. بسیاری از خانواده‌ها همچنان ازدواج درون فامیل و خویشاوند را در اولویت می‌دانند و معتقدند این ازدواج بهتر است. محمدرضا خدایی –روان‌پزشک و عضو هیات علمی دانشگاه علوم بهزیستی و توانبخشی- گفته این‌که آمار ازدواج فامیلی در حال افزایش است، به‌دلیل بی‌اعتمادی افراد به غریبه‌ها بر اساس تجربه‌های گذشته است و ترجیح خانواده‌ها نسبت به شناخت خانواده مقابل. 

امیدعلی احمدی –جامعه‌شناس و عضو هیات علمی دانشگاه آزاد- نیز ازدواج خویشاوندی را تمایلی برای درون همسری دانسته که از ابتدای بشر وجود داشته است. او با استناد به نظر جامعه‌شناسانی همچون آنتونی گیدنز استدلال می‌کند که یکی از مختصات روندهای تحول در ازدواج کاهش ازدواج‌های خویشاوندی است. به گفته احمدی از آن‌جایی که جوامع در حال توسعه به سمت مدرنیته و تحول در حرکت‌اند، شاید ازدواج خویشاوندی افزایش‌هایی نسبی داشته باشد، اما به مرور بازهم کاهش خواهد داشت. 

با این‌‌وجود و با همه هشدارهای پزشکی موجود درباره ازدواج‌های خویشاوندی، نمی‌توان جلوی بروز آن درکشور را گرفت. متخصصین ژنتیک و مسئولین معتقدند به‌جای تغییر پایه‌های فرهنگی و سنتی که در بسیاری مکان‌ها به سرعت قابل تغییر نیستند، بهتر است امکاناتی برای تشخیص مشکلات ژنتیکی زوجین فراهم کرد. 

مشاوره‌های ژنتیکی در این راستا نقش مهمی در ازدواج‌های فامیلی ایفا می‌کنند. زوجی که در پی پیوندی خویشاوندی هستند باید مشاوره ژنتیک را قبل از ازدواج، قبل از بارداری و در هنگام بارداری انجام دهند تا دچار مشکل نشوند. 

دولت باید حمایت کند
اما آنچه در این میان اهمیت دارد، این است که هزینه مشاوره و آزمایش ژنتیک در کشور بالاست و متاسفانه بسیاری زوج‌ها نمی‌توانند اقدامات لازم را انجام دهند. سعید مروتی –دانشیار ژنتیک پزشکی- معتقد است هزینه مشاوره ژنتیکی برای بسیاری زوج‌ها بالاست، این درحالی است که از سوی وزارت بهداشت اقدامی برای کاهش این نرخ انجام نشده است. 

مسعود گرشاسبی –دبیر انجمن ژنتیک پزشکی ایران- نیز درباره آزمایشات ژنتیکی گفته "برای تشخیص و پیشگیری از این‌گونه بیماری‌ها نیازی به آزمایشات تخصصی و پیشرفته است که در مواردی به‌دلیل محدودیت‌های تکنولوژیکی لازم است که به خارج از کشور ارسال شود. آزمایش‌های اولیه بیماری‌های متابولیک که ثمره ازدواج‌های فامیلی است هزینه بالایی دارد و حدود 2 تا 5 میلیون را برای خانواده‌ها به‌همراه دارد".

با این شرایط به نظر می‌رسد که دولت باید حمایت بیشتری از آزمایش‌ها و مشاوره‌های پیش از ازدواج برای زوج‌های خویشاوند داشته باشد. چرا که به دلیل درصد بالای ازدواج خویشاوندی در کشور، یعنی چیزی حدود 40 درصد، و با توجه به کاهش زاد و ولد و جمعیت، تولد کودکانی که دچار مشکلات جسمی هستند به آینده کشور ضربه وارد خواهد کرد.

همانگونه که با حمایت دولت از آزمایشات بیماری تالاسمی قبل از ازدواج، از آمار این بیماری کم شد، باید در مورد بیماری‌های ناشی از ازدواج فامیلی نیز منتظر حمایت‌های دولتی باشیم. در غیر اینصورت چیزی از آمار کودکان بیماری که نتیجه ازدواج‌هایی در غالب فرهنگ و سنت هستند کم نخواهد شد.
س ر
Iran (Islamic Republic of)
۱۴:۱۹ - ۱۳۹۶/۱۰/۰۳
ازدواج فامیلی خیلی بد است خیلی بد عواقب وحشتناکی دارد ایکاش زمان عقب می رفت و من این کار را نمی کردم
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۲۲ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۶
اقای دکتر هاشم سیروس. شما چرا این حرفا میزنید. تو خوشاوندان من خودم به عینه شاهد ازدواج فامیلی با بچه های معلول بودم. همون خدایی که تاکید میکنه برای ازدواج فامیلی همون خدا همه جا تاکید داره تو کارهایتان تفکر و تعقل کنید. لطفا وقتی صحبتی میکنید مستند باشه کدام سوره و کدام ایه؟؟؟؟؟؟
ناشناس
United Kingdom of Great Britain and Northern Ireland
۰۰:۳۵ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۶
ایران از نظر معلولیت های ژنتبکی رتبه بالایی را در جهان دارد. ما در بسیاری زمینه ها رکورددار هستیم.
آمار بالای ازدواج فامیلی در اثر ناآگاهی نیست چون همه کمابیش از مضرات آن آگاهند. ضمنا حتی در عالم حیوانات نیز جفت گیری درون گروهی کمتر دیده شده است و حیوانات بطور غریزی از آمیزش با نزدیکان خود دوری می جویند تا نسلهای قویتر و سالمتری بوجود آورند.
این مسئله صرفا جنبه فرهنگی دارد که با آموزش و اقدامات سلبی و ایجابی اصلاح نمیشود.
ناشناس
Germany
۲۲:۵۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
اوتیسم رو در یابید!!!!!!!!!!
حسین
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۰۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
دقت کردید تو شهرها و روستاهای کوچیک چقدر آدم عقب افتاده و معلول زیاده؟ بیشتر بخاطر ازدواج فامیلی هست.

متاسفانه من روستاهایی رو دیدم که حتی یک مورد ازدواج غیرفامیلی هم ندارن و ازدواج با غریبه رو ننگ میدونن.
چرا ما اینطوری به بچه ها و نسل های آینده ظلم میکنیم؟
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۴۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
خواهر من توی یه روستایی در هرمزگان در بهداشت کار میکرد. توی اون روستا در اغلب خانواده‌ها یک یا دو نفر عقب افتاده و معلول فقط به خاطر ازدواج فامیلی وجود داشت.
ناشناس
Finland
۱۵:۴۴ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
نخیر عزیزم.
بیشتر به دلیل عدم دسترسی به امکانات بهداشتی است.
خیلی از عقب ماندگی های ذهنی به دلیل عفونت های ویروسی و باکترایی حین بارداری و همچنین بیماریهای نوزادان است که به خوبی درمان نمیشن
انتشار یافته: ۱۳
دکتر هاشم سيروس
United States of America
۱۵:۰۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
سلام, اقا جان شما کورکورانه مطالبي را درج ميکنيد که خيلي اشکال دارد, اين مقاله تو از نظر پزشکي سر تا پا اشتباه و غلط است و نتيجه پيروي کور کورانه از علوم انساني از غرب همين است همين اشتباهات و تصورات غلط ژنتيکي ميشود که در ان دست و پا ميزنيد. ازدواج هاي نزديک مطابق قران بهتريين نوع از دواج است در از بين بردن بيماري هاي ژنتيکي. ساده است اين امر. دو صفت ضعيف که در ازدواج هاي نزديک مثل پسر عمو و دختر عمو و يا دختر دايي و از اين نوع ازدواجها دو صفت مريض را جمع ميکند و بچه سقط ميشود و اين نوع بيماري ها در دراز مدت از بين ميروند . اگر کسي شک دارد اول از اينکه به فرامين قران شک دارد . دوم اگر توضيح بيشتر خواستيد با تلفن من تماس بگيريد بيشتر مطلب براي شما روشن شود. ضمنا بهترين فاميل در تاريخ بشريت فاميل پيغمبر و امامان معصوم شيعه است که بين پسر عمو و دختر عمو اتفاق افتاده است و ادامه هم خواهد داشت. تلفن من در امريکا اين است.4584-300- 949-اسم من. دکتر هاشم سيروس است و هر کسي سوال پزشکي دارد در خدمتشان هستم. شاد باشيد ,
masoud
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۳۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
والا جناب دکتر من جایی از قرآن در مورد تاکید بر ازدواج فامیلی چیزی ندیدم. اگر شما دیدید اون آیه رو بیارید. در ضمن موارد علمی هم که این مورد رو رد می کنه رو ذکر کنید یا لینک بدهید ممنون میشیم
مهندس باقرپور
Iran (Islamic Republic of)
۱۵:۴۱ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
آقای دکتر این چه حرفی میزنید آخه!!! من خودم و همسرم فامیل هستیم سه تا جنین رو البته قبل از تولدشون به لطف تکنولوژی پیشرفته تشخیص دادیم که دچار مشکل ژنتیکی هستن و ختم بارداری صورت گرفت. هر چند دیگه زیادی کم شانسی بود که هر سه تاش اینجوری بشن و الان به لطف پروردگار دو تا بچه سالم و سلامت دارم. ولی من بعد از این جریان سعی میکنم به کسانی که میخوان ازدواج فامیلی کنند این هشدار رو بدم و اواقعا ازشون تقاضا میکنم در حین بارداری دائم چکاپ بدن که بعدا یه بچه معلول روی دست خودشون و جامعه نیوفته. حرف شما درست که ازدواج فامیلی خیلی خوبه ولی یه ریسکهایی داره که حتما باید به اون آـگاهی پیدا کرد.
ناشناس
United Arab Emirates
۱۵:۴۳ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
با سلام به همکار عزیزم
این نکته که اشاره کردید "ازدواج هاي نزديک مطابق قران بهترين نوع ازدواج است" برایم جالب بود ممنون میشوم با ذکر سوره و آیه اشاره دقیقتری به این موضوع داشته باشید.
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۱۷:۲۶ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۵
والا عموي اينجانب دکتري ژنتيک دارد و 10 سال هم در انگليس مشغول به کار بوده است.
ايشان به شدت با ازدواج هاي خانوادگي مخالفت مي کند و با نشان داده انواع پژوهش هاي داخل و خارج ايران به اشخاصي يا والدين اشخاصي که قصد ازدواج خانوادگي دارند، مطالب ذکر شده در مقاله بالا را اثبات مي کند (ان هم با دليل و مدرک و سند علمي). ازدواج خانوادگي عواقب خوبي ندارد حتي اگر فرزند حاصله هيچ بيماري در او نباشد و عمر طبيعي هم بکند! زيرا در علم ژنتيک سالم ترين فرزند از لحاظ ژنتيک کسي است که والدين او بيشترين تفاوت ژنتيک را داشته باشند (از دو قوم مختلف و در بهترين حالت از دو نژاد مختلف) باشند.

مطالب گفته شده در مقاله بالا کاملا علمي و اثبات شده است. کافي است نگاهي آخرين تحقيقات ژنتيک بيندازيد تا متوجه شويد.

آنچه شما فرموديد بالا يا جک گفتيد يا دچار مشکلات روان هستيد.

در مورد ائمه هم که مطلب را ذکر کرديد بايد بدانيد که در زمان صدر اسلام کلا جمعيت عربستان در چند قبيله کوچک خلاصه مي شد و راهي جز ازدواج هاي خانوادگي نبوده است. همچنين در آن ايام، ازدواج روش براي پيشبرد اهداف سياسي بوده است (که در آن زمان بلا شک مورد نياز بوده است). دو قبيله با ازدواج متهد مي شدند و به همين دليل شايد مناسب نبود که با قبيله دشمن ازدواجي صورت گيرد.

در پايان هم بايد گفت که فرزندان آدم به دستور خدا با هم ازدواج نمدند، آيا اين دليل مي شود که ازدواج خواهر و برادر در زمان کنوني مورد تاييد باشد؟

اوميدوارم که جک گفته باشي
ناشناس
Iran (Islamic Republic of)
۰۹:۴۷ - ۱۳۹۴/۰۵/۲۶
جناب دکتر ممکنه بفرمایید تو کدوم آیه قرآن تاکید به ازدواج فامیلی شده؟
پرطرفدارترین عناوین