بازگشت بوش به میدان عراق

فرارو- زمانیکه رهبران قبیله ای عراق برای کمک گرفتن علیه داعش به واشنگتن رفتند، کاخ سفید آنها را به حضور نپذیرفت اما جورج دبلیو بوش، رئیس جمهوری سابق آمریکا با آنها تماس گرفت.

به گزارش سرویس بین الملل فرارو به نقل از مجله پولتیکو، هجدهم ژانویه هیات 11 نفره ای از رهبران قبیله ای از استان انبار عراق وارد واشنگتن دی سی شدند. همزمان با فرود هواپیمای آنها در واشنگتن، نیروهای داعش در عراق مقر یکی از رهبران ارشد این هیات، شیخ احمد ابوریشه را هدف قرار داده و 9 نیروی پلیس عراقی را کشته و 28 تن از نگهبانان این شیخ را زخمی کردند. واحد نظامی عراقی این منطقه نتوانست به درخواست های مکرر کمک پاسخ دهد.

این حمله بی رحمانه تاکیدی بر هدف هیات نمایندگی انبار از این سفر بود: این رهبران معقتدند می توانند داعش را شکست دهند، تنها اگر دولت اوباما ضمن نادیده گرفتن وزارت دفاع غیرقابل اعتماد عراق، با ارسال مستقیم سلاح به آنها موافقت کند.

با این حال پس از آنکه این هیات وارد واشنگتن شد، با تمام تلاش های آنها برای دیدرا با مقامات عالی رتبه دولت مخالفت شد. به آنها گفته شد که این مسائل را باید با حیدرالعبادی، نخست وزیر جدید عراق مطرح کنند و در مورد تسلیحات نیز باید به سلاح هایی که وزارت دفاع عبادی ارائه می کند، اتکا کنند.

همین زمان بود که جورج دبلیو بوش با ابوریشه در هتلش در واشنگتن تماس گرفت. برای رهبری از یک قبیله سنی به اندازه کافی شگفت آور است که تماسی تلفنی از رئیس جمهور سابق آمریکا داشته باشد، و شگفت انگیزتر اینکه این تماس از سوی کسی باشد که از زمان پایان دوره ریاست جمهوری اش هیچ تمایلی به دخالت در امور جهانی نداشته است. اما به هر حال عراق، فرزند بوش بود. او با دشواری های قبایل در مقابله با داعش آشنا بوده و به واسطه تماس هایش با جامعه سیاست گذاران آمریکا از سفر این هیات به واشنگتن آگاه شد.

ابوریشه، رئیس «شورای بیداری انبار» گفت که بوش با دقت به صحبت های آنها گوش کرده و او طی گفتگوی 20 دقیقه ای خود به این نکته که قبایل انبار هیچ تسلیحاتی از دولت عراق که بیشتر مایل به مسلح کردن شبه نظامیان شیعه است، دریافت نمی کنند. در مقابل بوش ابوریشه را ترغیب کرد که سفر خود را تمدید کنند و با دیوید پترائوس، ژنرال بازنشسته آمریکا و همچنین جان مک کین و لیندسی گراهام، سناتورهای جمهوری خواه دیدار کنند. به گفته ابوریشه، بوش متعهد شده بود که هرکاری بتواند انجام می دهد تا آنها گوشی شنوا در واشنگتن بیابند.

قبایل سنی انبار در عراق در اقلیت هستند اما از نظر تاریخی نفوذ قابل توجهی در دولت داشته اند. این نفوذ با حمله سال 2003 آمریکا که منجر به تقویت اکثریت شیعه شد، پایان یافت. سنی های انبار دست به مقابله زدند و شورش های خونباری علیه نیروهای آمریکا داشتند که باعث شد القاعده بتواند از جمعیت ناراضی انبار سربازگیری کند. رهبران قبیله ای این استان از نیمه سال 2004 سعی کردند گروه های تروریستی را از این منطقه خارج کنند و آمریکا با ارسال تسلیحات و مهمات از این به اصطلاح «بیداری انبار» حمایت کرد

اما در پی خروج نیروهای آمریکایی از عراق دولت عراق که در دست شیعیان بود، قبایل انبار را به حاشیه راند و فضا برای پیشروی های داعش باز شد. در نهایت داعش در حالی قدرت گرفت که این قبایل همچنان ضعیف ماندند.

هیات نمایندگی انبار در هجدم ژانویه با امید به تغییر این سیاست وارد واشنگتن شد و اینطور استدلال می کرد که آمریکا در مسلح کردن قبایل علیه داعش باید از دولت بغداد عبور کند، همانطور که یکبار علیه القاعده دست به چنین کاری زد. به عقیده آنها چنین اقدامی باعث بیداری دوباره انبار خواهد شد.

این هیات در ابتدای سفر خود امید فراوانی داشتند. سفر 10 روزه آنها شامل دیدارهایی با جان آلن، ژنرال بازنشسته (فرستاده اوباما به ائتلاف علیه داعش) در خانه اش و همچنین دیدارهای جداگانه در وزارت خارجه و پنتاگون شد. آنها در نهایت توانستند صدای خود را به گوش چند تن از مقامات برسانند؛ به هر حال مبارزه با داعش اولویت دولت اوباما است و آلن در دیدار با قبایل سنی در ماه اکتبر در اردن متعهد شده بود که درخواست آنها برای دریافت تسلیحات را به پنتاگون اطلاع دهد.

اما در ادامه دیدارهای آنها در واشنگتن، امیدهایش رنگ باخت.

یکی از اعضای این هیات به پولتیکو گفت: «در آنجا با لبخندها و سرتکان دادن های زیادی روبرو شدیم اما همه اش همین بود. کاملا مشخص است که دولت آمریکا تصمیم اش را گرفته است. عبادی مرد آنها است.» 

ضمن اینکه هیات نمایندگی انبار در اظهارات علنی خود از دیدار با جو بایدن، معاون رئیس جمهوری آمریکا ابراز رضایت کردند. (ابوریشه گفت: «باعث افتخار ما است که معاون رئیس جمهور برای دیدار با ما زمان صرف کرد.») اما در اظهارات غیرعلنی، آنها واقعا ناامید شده بودند. یکی از اعضای این هیات گفت: «ما می خواهیم با داعش مبارزه کنیم اما دولت آمریکا می خواهد دولت عراق را بازسازی کند. در این اثنا داعش در حال کشتن مردم ما است.»

این دیدگاه در پی دیدار هیات نمایندگی انبار با الیسا اسلوتکین، معاون امور امنیت بین الملل وزیر دفاع آمریکا در پنتاگون تقویت شد. این هیات امیدوار بود که بتواند مسائل خود را با مقامات فرماندهی مرکزی آمریکا مطرح کند اما در عوض قرار ملاقات با اسلوتکین نصیبش شد. 

اسلوتکین که 20 ماه در عراق حضور داشته نیز پاسخ بهتری به هیات ابوریشه نداد. یکی از اعضای این هیات در توصیف دیدارشان با وی گفت: «اساسا او دیدگاه بایدن را تکرار کرد و به نظر می رسید که به عبادی اعتماد کامل دارد. او عراق را می شناسد و ما از این مسئله خرسند بودیم. اما امیدوار بودیم با مقامات مسئول دیدار کنیم؛ کسی که تصمیم گیرنده باشد.»