در حالی که طبق آمار گمرک طی ماههای اخیر روند واردات گندم نزولی بوده و در ماه گذشته به صفر رسیده است، وزارت کشاورزی اعلام کرد که هیچ ممنوعیتی برای واردات گندم وجود ندارد و تقریبا هر روز محمولههای گندم از گمرک ترخیص میشوند و شاید آمارها به روز نشده است!
سوال اینجاست اگر ممنوعیت یا مشکلی در واردات گندم وجود ندارد چرا در آمار گمرک، رقمی ثبت نشده و خبری از صدرنشین کالاهای وارداتی در جدول ماه گذشته گمرک نیست.
واردات گندم از ابتدای امسال بر اساس محاسبات و تصمیمات ستاد تنظیم بازار، ستاد هدفمندی یارانهها و وزارت جهاد کشاورزی به گونهای برنامهریزی شد که به رغم برخی نوسانات، همواره روند صعودی داشت و دانه سخت گندم در اکثر ماههای امسال در صدر کالاهای وارداتی قرار گرفته بود اما این روند از پاییز امسال تغییر کرد؛ به گونهای که در مهر ماه امسال میزان واردات گندم به حدود 35 هزار تن، در آبان ماه به کمترین میزان خود یعنی 100 تن رسید و نهایتا در آذر ماه به طور کلی قطع شد.
مسئولان وزارت جهاد کشاورزی در پاسخ به پیگیریهای خبرنگار ایسنا مبنی بر علت کاهش و قطع شدن واردات گندم اعلام کردند که "از ابتدای امسال تا کنون هیچگاه ممنوعیت یا محدودیتی برای واردات گندم اعمال نشده و محمولهای هم از گمرکهای ایران برگشت نخورده است".
در این باره یکی از مسئولان وزارت جهاد کشاورزی به ایسنا گفت: تقریبا هر روز کامیونها و محمولههای مختلف گندم از کشورهایی مانند آلمان، استرالیا، روسیه، قزاقستان و... از بنادر مختلف کشور مانند بندرعباس، چابهار، بنادر شمالی و... ترخیص و وارد میشود اما شاید آمارهای گمرک هنوز به روز نشدهاند.
البته آمارها و تحلیلهای آماری گمرک از واردات و صادرات محصولات مختلف که در قالب جداولی با حدود 200 قلم کالاهای عمده حدود 10 تا 15 روز با تاخیر منتشر و به روز میشود و این نشان میدهد گمرک نمیتواند آمارهای آذر ماه که تقریبا آن را در هفتههای اول دی ماه منتشر کرده است نادیده گرفته باشد چرا که حتی واردات 100 تنی گندم در آبان ماه را نیز محاسبه کرده است.
بر اساس آمارهای گمرک جمهوری اسلامی ایران طی 9 ماهه امسال سه میلیون و 754 هزار و 100 تن دانه سخت گندم به ارزش یک میلیارد و 298 میلیون و 900 هزار دلار از کشورهایی مانند لتونی، چین، آذربایجان، آلمان، ازبکستان، استرالیا، امارات، انگلستان، اوکراین، ترکمنستان، ترکیه، جمهوری کره، سوئیس، روسیه، فرانسه، قزاقستان، لیتوانی، هلند و ... به کشور وارد شده است که البته آمار دقیقا برابر با آمار واردات گندم در هشت ماهه امسال و تنها 100 تن کمتر از میزان واردات گندم در هفت ماهه امسال بوده است.
گرچه آمارهای گمرک در این زمینه چندان شفاف نیست و اختلاف معناداری در میزان و ارزش واردات گندم وجود دارد چرا که اگر مبنای محاسبه گمرک صحیح باشد باید تا پایان آذر ماه سه میلیون و 754 هزار و 100 تن گندم به کشور وارد شده باشد در حالی که جمع واردات گندم در 9 ماهه امسال به عددی معادل سه میلیون و 641 هزار و 200 تن میرسد و البته ارزش دلاری این محصول نیز بالتبع تفاوت بیش از 43 میلیون دلاری دارد.
با وجود توضیحات مسئولان وزارت جهاد کشاورزی و مبنای محاسبه قرار دادن آمارهای نه چندان دقیق گمرک، همچنان جای این سوال باقی میماند که چرا اثری از گندم صدرنشین در فهرست کالاهای عمده وارداتی نیست و با توجه به اینکه وزارت جهاد کشاورزی پیش از این نیاز به واردات حدود هفت میلیون تن گندم را اعلام کرده بود، با ادامه این روند و نوسانات شدید میتواند نیاز امسال کشور را برطرف کرد؟