احتمال کاهش بهای نفت در سال پیش رو

بر‌اساس گزارش چشم‌انداز بازار انرژی در سال 2014 که اخیرا توسط آژانس بین‌المللی انرژی منتشر شده است، قیمت نفت تحت تاثیر چند عامل مهم کوتاه مدت نظير بهبود چالش هسته‌ای ایران با غرب، رشد عرضه نفت لیبی، عرضه‌های آمریکا و .... تغيير خواهد كرد در این بین برخی دیگر از عوامل مهم از جمله سطح تقاضای نفت در کشورهای مختلف و تصمیمات آتی کشورهای عضو سازمان کشورهای صادرکننده نفت (اوپک) از دیگر عواملی است که بر پیش‌بینی‌های آتی قیمت نفت موثر است.

در این بین اما سطوح قیمتی و عوامل مختلفی که در سال‌های اخیر بر عرضه و تقاضا اثر داشته، باعث ایجاد توازن در بازار شده كه همين امر تثبيت قيمت‌ها را در سطوح مشخصي به همراه داشته و به نظر مي‌رسد تغيير اين ثبات نيازمند شوك در بازار است. عواملی همچون بحران جهانی و کاهش تولیدات صنعتی و در عین حال کاهش سطوح تولید در نتیجه انقلاب عربی و عواملی نظیر آن به ايجاد اين شرايط  دامن زده است.

گزارش چشم‌انداز مذکور چهار عامل را در سال 2014 به عنوان عواملی نام برده است که می‌تواند روند کنونی را دچار تغییر کند؛ عواملی همچون عرضه بیشتر نفت توسط کشورهای عضو اوپک و غیراوپک، افزایش سرمایه‌گذاری‌ها در کشورهای اوپک و افزایش سطوح تولید توسط آنها، افزایش عرضه سایر فرآورده‌های انرژی (جايگزين نفت) و افزایش تقاضا برای سوخت‌های مایع به خصوص نفت.

در این بین افزایش نرخ رشد اقتصادی برای کشورهای شریک تجاری ایالات متحده به خصوص کشورهای عضو OECD در کنار پیش‌بینی رشد 8/1درصدی تقاضا برای نفت توسط کشورهای غیرعضو OECD به‌خصوص هند و چین در سال جاری عوامل تقویت‌کننده قیمت نفت است.

EIA معتقد است افزایش سطح تولید نفت توسط ایالات متحده آمریکا و البته برخی کشورهای غیرعضو اوپک در سال‌های پیش رو باعث کاهش سهم اوپک از بازار نفت به ارقامی پایین تر از 40 درصد خواهد شد که این مساله می‌تواند قیمت نفت برنت و همچنين اوپک را تا 90 دلار در سال 2017 کاهش دهد، هرچند پيش‌بيني‌ها حكايت از تعادلي جديد در سال‌هاي پس از آن دارد؛ تعادلي كه حكايت از بازگشت قيمت‌ها به سطوح بالا دارد.

گزارش آژانس همچنین تاکید دارد با افزایش تولید نفت در آمریکا احتمالا واردات نفت توسط این کشور تا سال 2040 به 4 درصد کل نیاز آن کاهش یابد، در حالی که تولید انرژی در فاصله 26 سال آینده از 79 کوادریلیون بی‌تی‌یو به 102 کوادریلیون بی تی یو خواهد رسید. (هر كوادريليون معادل هزار ميليون ميليون است) این در حالی است که واردات حامل‌های انرژی توسط آمریکا در فاصله 9 سال گذشته تقریبا نصف شده است (سال 2005، 30 درصد نیاز داخلی این کشور به حامل‌هاي انرژي، وارد می‌شد و سال 2012 این رقم به 16 درصد کاهش يافت).در این بین گزارش آژانس بین‌المللی انرژی حکایت از آن دارد که میزان تولید برق از منابع گاز نيز در سال‌های آتی روندی صعودی و از محل زغال سنگ روندی کاهشی را در پی خواهد داشت.

آژانس بین‌المللی انرژی همچنین پیش‌بینی خود را از قیمت نفت برنت در 3 سناریو مشخص کرده است؛ سناریوی اول، تداوم روند کنونی عرضه و تقاضای بازار است که براساس آن قیمت نفت برنت تا سال 2040 حداکثر به 150 دلار در هر بشکه خواهد رسید. پیش‌بینی دوم پیش‌بینی بدبینانه افزایش قیمت تا 200 دلار تا سال 2040 است. پیش‌بینی سوم کاهش قیمت تا 90 دلار است که مي‌تواند با افزايش عرضه و توليد از ذخاير شيل اين پيش‌بيني تقويت شود.