از تیمهای چلسی، رئالمادرید و
بایرنمونیخ متنفر است اما دو سالی میشود که وقتی «رونالدو» گل میزند،
«پیتر چک» گل نمیخورد و «کروس» پاس گل میدهد، خوشحال میشود. اول برای
دوستانش که او را بهخوبی میشناختند، تعجبآور بود اما وقتی علت را جویا
شدند، دلیل خوشحالی او را درک کردند. دو سال بود که در «فوتبال فانتزی»
ثبتنام کرده بود و این بازیکنان را در تیم خود داشت. تب فوتبال فانتزی
مدتی است در بین طرفداران فوتبال در ایران فراگیر شده و در مورد آن صحبت
زیادی میشود؛ حتی بهصورت جداگانه از جداول عمومی، برای خود نیز اختصاصی
لیگ دارند.
فوتبال فانتزی یک بازی مجازی است که شرکتکنندگان در آن، با ساختن
تیمهایی متشکل از بازیکنان واقعی، با هم رقابت میکنند. این بازی به
بازیکنندگان امکان مدیریت یک تیم ورزشی همانند دنیای واقعی را میدهد.
فوتبال فانتزیها معمولا در حوزه و تقویم لیگ یک کشور یا یک رقابت جهانی
مانند جامجهانی یا جامملتهای اروپا انجام میشود و شرکتکنندگان در هر
مرحله، با توجه به عملکرد بازیکنانشان در بازیهای واقعی، براساس یکسری
قوانین از پیش تعیینشده امتیاز میگیرند.
این بازی مجازی در سال 1988 توسط «گری چیپاتا» و «دیوید مک نامارا» برای
لیگ فوتبال آمریکایی ابداع شد. این دو اولین کسانی بودند که قوانین
امتیازدهی به بازیکنان در این بازی را نوشتند. با قوانین امتیازدهی، آنها
توانستند معیاری برای سنجش عملکرد هر بازیکن طراحی کنند. از این نقطه بود
که لیگهای فوتبال فانتزی ایجاد شد. برای سالها رکوردها و امتیازها روی
کاغذ ثبت میشد تا اینکه در این سال (از سال 1995) با گسترش اینترنت، اولین
سایتهای فوتبال فانتزی شروع به کار کردند. در همان سالهای اولیه رشد
فوتبال فانتزی، بیش از صدهزار شرکتکننده در «پلیآف پیگزکین» شرکت کردند.
در ایران هم اولینبار روزنامه «ابرار ورزشی» برای جام جهانی 1998 این بازی
فانتزی را راه انداخت و در جام جهانی 2002، روزنامه جهان فوتبال این کار
را تکرار کرد.
با شرکت در یک لیگ فوتبال فانتزی، به شرکتکننده مقدار معینی اعتبار برای
خرید تعداد مشخصی بازیکن داده میشود. این بازیکنان، بازیکنانی هستند که در
لیگ واقعی آن کشور بازی میکنند. قاعدتا شرکتکننده با اعتباری که در
اختیار دارد، نمیتواند تمامی ستارهها و بازیکنان سطح اول را بخرد. تیم او
میتواند ترکیبی از ستارگانگرانقیمت و بازیکنان جوان و گمنام باشد. پس از
برگزاری هر مرحله از بازیهای لیگ آن کشور، تکتک بازیکنان با توجه به
عملکردشان امتیازاتی را کسب میکنند. در پایان هر مرحله، به کاربرانی که آن
بازیکنان را در اختیار داشته باشند برابر امتیازات بازیکنانشان امتیاز
تعلق میگیرد.
برای انتخاب تیم، قوانین خاصی باید مدنظر قرار گیرد: مدیر باید با اعتبار
داده شده به او، تیم خود را تکمیل کند. تعداد مشخصی بازیکن از هر باشگاه
قابل انتخاب است. بهطور مثال، یک مدیر نمیتواند همه بازیکنان خود را از
یک باشگاه خاص بخرد. مدیر باید تعداد مشخصی بازیکن در هر پست انتخاب کند که
معمولا بین دو تا سه بازیکن است.
تعداد بازیکنانی که هر مدیر میتواند برای تیم خود انتخاب کند از 11 تا 15
بازیکن متغیر است. در سادهترین حالت، هر مدیر باید 11 بازیکن انتخاب کند.
روش دیگر بازی، انتخاب 15 بازیکن است که چهار بازیکن حکم ذخیره را دارند و
امتیازی برای تیم کسب نمیکنند. در صورتی که قبل از شروع مرحله یکی از
بازیکنان اصلی مصدوم یا محروم شود، شرکتکننده میتواند یکی از بازیکنان
ذخیره را جایگزین کند. البته این قوانین در لیگ قهرمانان تفاوت دارد و اگر
بازیکنی امتیاز کمی گرفته باشد، میتوان بازیکن ذخیره را که بازی نکرده، در
روز دوم جایگزین بازیکن اصلی کرد. شرکتکننده در هر مرحله یک بازیکن را
بهعنوان کاپیتان تیم مشخص میکند. امتیازاتی که این بازیکن کسب کند، با
ضریب دو به حساب مدیر تیم اضافه میشود.
مدیر میتواند بازیکنان انتخابی تیم خود را بفروشد و بازیکنان جدیدی
جایگزین کند. قوانین نقلوانتقال در فوتبال فانتزی متفاوت است؛ معمولا
برای هر مورد نقلوانتقال هزینه از مدیر کسر میشود. این هزینه میتواند
کسر امتیاز یا اعتبار برای هر مورد نقلوانتقال باشد. همچنین قیمت بازیکنان
با توجه به عملکردشان در هر هفته میتواند متغیر باشد. با این حساب،
سرمایه مدیران نیز با گذشت زمان تغییر میکند.
اکثر کشورهای صاحب سبک دنیا در فوتبال این بازی فانتزی را در سایت رسمی
خود دارند اما معتبرترین این بازیها در سایت رسمی لیگ برتر انگلستان و
سایت یوفا بازی میشود. البته فوتبال فانتزی لیگ ایران در سایت «ورزش 3»
انجام میشود. فوتبال فانتزی لیگ برتر انگلستان که به نظر کاملترین لیگ
میماند، شاخههای متعددی دارد که بر جذابیت این لیگ میافزاید.
لیگهای خصوصی نیز برای فوتبال فانتزی وجود دارند؛ این لیگها هسته و روح
اصلی بازی هستند، جایی که میتوانید با دوستانتان رقابت کنید، میتوانید یک
لیگ بسازید و با فرستادن کد آن برای دوستانتان، از آنها بخواهید در لیگ
شما عضو شوند. میتوانید در 15 لیگ خصوصی رقابت کنید، در یک لیگ برای تعداد
تیمها هیچ محدودیتی وجود ندارد. بهقدری این قسمت جذاب است که در روزنامه
«شرق» هم بهشدت پیگیر این بازی هستند و به نوعی برای همدیگر کری
میخوانند. اما اگر به رقابتی دیگر نیاز دارید، میتوانید به لیگهای عمومی
بروید که بهطور تصادفی 20 تیم در آنها قرار گرفته است، میتوانید حداکثر
در سه لیگ عمومی فعالیت داشته باشید. شما ممکن است بهطور خودکار در
لیگهای همگانی زیر شرکت داده شوید؛ لیگ مجموع که شامل همه تیمهای حاضر در
فانتزی است، یک لیگ از بازیکنان کشورتان، یک لیگ از هواداران تیم محبوب
شما، یک لیگ برای بازیکنانی که در همان هفتهای که شما فانتزی را شروع
کردهاید ثبتنام کردهاند یا جامحذفی که از هفته 18 شروع میشود.
بعضی از دوستداران فوتبال مخالف فوتبال فانتزی هستند چون معتقدند این بازی
باعث میشود تا هواداری از یک تیم در فوتبال از بین برود و به نوعی هویت
تماشاگران فوتبال که با هواداری از یک تیم درست میشود، از دست برود.